فصل سوم

پیش‌نیازها

پژوهش‌گر، قبل از ورود به عملیات تفسیر موضوعی روایی باید مهارت‏های علمی چندی را در اختیار داشته باشد تا بتواند مراحل تمر را به درستی و نیکی انجام دهد و در رسیدن به هدف نهایی توفیق بیشتری داشته باشد و نتیجه مقبولی را عرضه کند. البته این پیش‏نیازها در یک درجه اهمیت قرار ندارند، بلکه شماری در اصل اجرای تفسیر موضوعی و برخی در کمال و اتقان تفسیر موضوعی دخالت دارند.

این مهارت‏ها خود به دو دسته تقسیم می‏گردند: بخشی پیش‏نیازهای عام تفسیر موضوعی است و بخشی پیش‏نیازهای خاص تمر است.

پیش‌نیازهای عام تفسیر موضوعی

پیش‏نیازهای عمومی تفسیر موضوعی ـ که بیشتر از سنخ مهارت‏های تفسیری است ـ عبارت‌اند از:

۱. تسلط و حضور ذهن نسبت به معانی و دقایق آیات

از مهم‌ترین پیش‏نیازهای کمال‏بخش و تسهیل‏کننده تفسیر موضوعی، تسلط داشتن به مفاهیم آیات و حتی المقدور حضور ذهن نسبت به آن‌هاست که با مطالعه یک دور تفسیر ترتیبی هرچند مختصر و انس دائم با قرآن کریم حاصل می‏گردد.

این امر به دو جهت لازم است: یکی یافتن آیات موضوع است؛ چرا که میان روش‏های کشف آیات موضوع، مرور کامل آیات قرآن از بهترین و کامل‏ترین