ممنوعیت ورود شخص مُحرم به خانه‏اش بود. لذا اگر شخصی در حال احرام می‏خواست وارد خانه خود شود، با ایجاد منفذی در دیوار پشت خانه وارد می‏شد.^۱

خداوند این سنت جاهلی را ابطال می‏سازد و آن را امری نامعقول و بی‏خاصیت می‏خواند و می‏فرماید: نیکی روش افراد متقی است و از در خانه‏ها وارد آن‌ها شوید.

(وَ لَیسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُیوتَ مِنْ ظُهُورِها وَ لکنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقی‏ وَ أْتُوا الْبُیوتَ مِنْ أَبْوابِها).^۲

و نیکى آن نیست که از پشت خانه‏ها به درون آنها درآیید بلکه نیکى [از آن] کسى است که پرهیزگارى ورزد و به خانه‏ها از در درآیید.

بنا بر این، (وَ أْتُوا الْبُیوتَ مِنْ أَبْوابِها) ابطال سنتی جاهلی و تفکری ساختگی است. با این حال، در روایاتی مشاهده می‏کنیم که امام علیه السلام این عبارت را از فضای نزول خود خارج می‏سازد و به دیگر بیان، با الغای فضای نزول به تعمیم آن می‏پردازند.

در کتاب المحاسن برقی چنین روایت شده است:

۰.عَنْ أَحْمَدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِی‏ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ۷ فِی قَوْلِ اللَّهِ عز و جل: (وَ أْتُوا الْبُیوتَ مِنْ أَبْوابِها)، قَالَ یعْنِی: أَنْ یأْتِی الْأَمْرَ مِنْ وَجْهِهِ أَیَّ الْأُمُورِ کانَ.^۳

امام باقر علیه السلام درباره این آیه که می‏فرماید: «نیکوکاری آن نیست که از پشت خانه‏ها به آنها درآیید»، فرمود: مقصود آن است که در کارها، هر چه باشد، از راه آن وارد شوید.

قواعد الغای پیوندهای برون‏متنی

قواعد عامی که می‏تواند الغای پیوندهای برون متنی را منضبط کند عبارت‌اند از:

۱. دلیلی بر اختصاصی بودن مفاد آیه در دست نباشد یا آیه از شؤون اختصاصی

مشاهده می‏کنیم که امام صادق علیه السلام این آیه را از شان نزول آن، یعنی حادثه‏ و اشخاصی که این آیه مربوط به آن است، خارج می‏سازد و درباره باقی‌مانده امامان معصوم یعنی امام زمان علیه السلام به کار می‏برد.

۳. خداوند در سوره بقره خطاب به یهودیان عصر پیامبر صلی الله علیه و آله می‏فرماید:

۰.(یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکرُوا نِعْمَتِی الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیکمْ وَ أَوْفُوا بِعَهْدی أُوفِ بِعَهْدِکمْ وَ إِیای فَارْهَبُون).^۱

اى بنى اسرائیل! نعمت مرا که ارزانى شما داشتم به یاد آورید و به پیمان من وفا کنید تا به پیمان شما وفا کنم و تنها از من بهراسید.

حال در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است جمیل بن درّاج از ایشان سؤال کرد: خداوند می‏فرماید (اُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ‏) و ما او را می‏خوانیم ولی دعایمان مستجاب نمی‏شود. امام فرمود:

۰.لِأَ نَّکمْ لَا تَفُونَ اللَّهَ بِعَهْدِهِ وَ إِنَّ اللَّهَ یقُولُ (أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکمْ) وَ اللَّهِ لَوْ وَفَیتُمْ لِلَّهِ لَوَفَی اللَّهُ لَکم‏.^۲

به خاطر آن است که شما برای خدا به عهدش وفا نمی‎کنید در حالی که خداوند می‎فرماید: «به عهد من وفا کنید تا به عهد شما وفا کنم» و قسم به خدا اگر وفا کنید خدا هم وفا کند.

با توجه به این روایت امام صادق علیه السلام (أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکمْ) که در شان یهودیان مدینه است را از اشخاص نزول آن جدا ساخته و با الغای شان نزول به عنوان عبارتی مستقل لحاظ نموده است.^۳

نمونه‏ای از روایات الغای فضای نزول

یکی از آداب و رسوم احرام در جاهلیت ـ که اعراب رعایت آن را ارج می‏نهادند ـ