نفوذناپذیری و پیروزی دلالت می‌کند. ضد آن «ذلت» است.^۱ البته راغب در مفردات اضافه می‌کند که «العزة حالة مانعة للانسان من أن یُغلَب». به عبارت روشن‌تر عزت، توانمندی یا قوّتی است که هر فرد، آن را در درون خود می‌یابد و احساس می‌کند و خود را از اظهار ذلت و نیاز و وادادگی و پذیرش تغییر در برابر دیگران یا تقلید از آنان نگاه می‌دارد. معنای توانمندی را از برخی آیات و روایات می‌توان برداشت کرد.^۲

نتیجه آنکه تغییر و تحول به سوی بهتر شدن و کامل‌تر شدن و برطرف کردن عیوب و کاستی‌های اخلاقی و رفتاری و تکمیل مکارم اخلاق بسیار مطلوب و پسندیده است و به طور کلی با فلسفه دین و مبعوث شدن پیامبران همسوست.^۳هر تغییر و تحولی مطلوب و سازنده نیست. برای مثال حرکت به سمت فساد و فحشا و فاصله گرفتن از حیا، عفت و پاکدامنی اگر چه تغییر است، ناپسند و غیرمعقول است. قرآن کریم درباره کسانی که طرفدار تغییر در جهت اشاعه بدی‌ها و زشتی‌ها هستند و در این راستا گام برمی‌دارند می‌‌فرماید:

«اِنَّ الَّذینَ یُحِبّونَ اَن تَشیعَ الفاحِشَةَ فی الَّذینَ آمَنوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ فِی الدُّنیا وَالاخِرةَ وَاللهُ یَعلَمُ وَاَنتُم لاتَعلَمونَ:^۴ کسانی که دوست

این در حالی است که تعامل فرهنگ‌ها و تأثیر و تأثر فرهنگی در پدیده جهانگردی، در اجلاس مجمع عمومی سازمان جهانی گردشگری مورد توجه اساسی قرار گرفت و طی بیانیه‌ای ضمن برشمردن آثار مثبت فرهنگی و اجتماعی ناشی از گردشگری داخلی و بین‌المللی، از دولت‌ها خواسته شد در حفظ منابع فرهنگی بکوشند. همچنین در اجلاس این مجمع در سال ۱۹۸۵، بر امر گردشگری فرهنگی تأکید بیشتری شد و در ضمن بیانیه صادرشده، بر تقدم امر فرهنگی بر امر اقتصادی و نیز به تصدیق و تأیید اصالت فرهنگی و احترام به میراث اخلاقی ملت‌ها تصریح شد.^۱

البته بی‌تردید جهانگردی موجب تغییر و تحول در ارزش‌های مورد قبول جوامع می‌شود، اما آنچه مهم است اینکه بین ارزش‌های متنوع و متعدد باید تفاوت قایل شد و بر حفظ برخی از اصول و ارزش‌هایی که مطلق‌اند (مانند ارزش‌های اخلاقی و دینی) پا‌فشاری نمود. گرچه از محافظت برخی از ارزش‌ها و نیز سنن اجتماعی نیز نباید غافل شد.

آموزه‌های اسلامی، از یک سو بر فراگیری و عدم پافشاری بر عادات و سنن غیرمعقول تأکید کرده است و از سوی دیگر مؤمنان را در دین خود عزیز دانسته است. از امام صادق علیه السلام نقل شده است:

«المؤمن عزیز فی دینه:^۲ مؤمن، در دین خود عزیز است».

«عزیز» از ماده «عزّ‏» به معنای شدت و قوّت است و بر غلبه و