آن گناه حقیر و کوچک باشد. پس در اعتراض به مردم خود در اواخر حکومتش می فرماید:

۰.«من می‌دانم شما را چه چیز اصلاح می‌کند و کجی شما را راست می‌گرداند، اما اصلاح شما را با فاسد شدن خود جایز نمی‌دانم».^۱

نتیجه آنکه در معارف دینی، حرمت، کرامت، سعادت و حیات فرد موضوعیت و اصالت دارد تا جایی که هیچ یک از مؤمنان حق ندارد سعادتمندی اخروی خود را برای سعادت دیگری فدا کند، اگر چه آن دیگری، عزیزترین بستگان او و یا جمعیت زیادی از افراد بشر باشند. پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله کسی که به خاطر خانواده و فرزندانش از اطاعت خدا و سعادت اُخروی خود چشم‌پوشی کند بدبخت خوانده است:

۰.«از امام على علیه السلام نقل شده است که از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله پرسید: شقاوتمندترین (بدبخت‌ترینِ) مردم كیست؟ آن حضرت فرمود: كسى كه دینش را براى دنیاى دیگرى بفروشد».^۲

نتیجه مطالبی که بیان شد، این است که تأمین سعادت اخروی خویش از اولویت برخوردار است و در امور اخروی، ایثار آخرت خویش فاقد وجاهت عقلی و شرعی است. پس کسی که برای دنیای دیگری از آخرت خود بگذرد، انسان خردمند نیست.

اما توجه به این اصل در میزبانی اسلامی کاربرد بسیاری داشته، نقش

شوق رسیدن به نعمت‌های بهشتی از فرامین الهی تبعیت می‌کند نیز خود را مد نظر قرار داده و برای خوشبختی خویش بدان مبادرت ورزیده است. حتی کسانی که راه انکار و معصیت را برمی‌گزینند نیز به دنبال سعادت خویش‌اند و باورشان این است که از راهی که در پیش گرفته‌اند خوشبختی خویش را به دست خواهند آورند. بنابراین هر انسان خردمندی سعادت خود را در رأس امور خویش قرار می‌‌دهد و جز آن را نمی‌خواهد. البته انسان ممکن است از منافع خویش برای دیگری چشم‌پوشی کند، اما این چشم‌پوشی از منافع شخصی و ایثار آن، فقط به امور مادی و حداکثر به جان خویش که تمام سرمایه انسان در دنیاست منحصر خواهد بود و هرگز به ایثار آخرت خود نخواهد رسید. قرآن کریم نیز در آیه شریفه قوا انفسکم و اهلیکم نارا^۱ ابتدا به نگهداری نفس خویش از آتش جهنم فرا می‌خواند و سپس به خویشان سفارش می‌کند و هرگز اجازه نداده است بنده‌ای جهنم را بخرد تا دیگری به رستگاری در آخرت نایل آید؛ اگر چه دیگران خانواده او باشند. این است که امام علی علیه السلام، این اسطوره زهد و پارسایی و فداکاری و ورع، در طول حیات سراسر ایثار و فداکاری‌اش، حاضر است جان خود را فدای رسول خدا کند و در بستر او بخوابد تا آن حضرت بتواند مخفیانه هجرت خویش را آغاز کند و همچنین دشواری طاقت‌فرسای جسارت به همسرش و شهادت آن مظلومه را بر خود هموار سازد. آنگاه که زمینه ایثار آخرت برای مصلحت امت فراهم می‌آید، هرگز ایثار و فداکاری را به قیمت راهیابی امت به مسیر صحیح و صواب جایز نمی‌داند و خود را برای امت به گناه آلوده نمی‌سازد، اگرچه