مهارت‌های شغلی صنعت توریسم (بحث راهنمای تربیت میزبان)،^۱ و اصول مشتری‌مداری.^۲

۵. تکریم و احترام مهمان

پیش از این در بحث مبانی، به جایگاه ارزشمند و رفیع انسان در عالم آفرینش اشاره کردیم. ارزشمندی انسان در گام نخست، اصلی مُسَلَّم و یقینی است؛ نه از آن حیث که مؤمن است و یا به دین یا کیش خاصی متعبد است؛ بلکه از آن حیث که انسان است و خداوند او را جماد و حیوان نیافریده است. اگر پذیرفته باشیم که همه افراد بشر شایسته تکریم و احترام‌اند، فارغ از آنکه از موقعیت اجتماعی بالایی برخوردار باشند یا نه، در جایگاه علمی بالایی قرار داشته یا بی‌سواد باشند، ثروتمند باشند یا فقیر، و بالاخره از سفیدپوستان باشند یا رنگین‌پوستان؛ در آن صورت توانسته‌ایم به یک مسئولیت اخلاقی خود در ارتباط با همنوعان خویش واقف شویم و انگیزه عمل به آن را در خود یا دیگران ایجاد کنیم.

همچنین در فصل پیش علل رفعت جایگاه و منزلت بالای مهمان را از منظر آموزه‌های اسلامی برشمردیم. در اینجا گرچه با توجه به مباحث یادشده نیازی به اثبات لزوم تکریم مهمان باقی نمی‌ماند، برای اتقان

«صاحبان عقل‌ها محتاجِ آموختن آداب و به كار بردن آن هستد و بدون آن عقل‌ها پژمرده و فاسد می‌گردد همان گونه كه محصولات كشاورزی بدون آب باران پژمرده می‌شوند».^۱

همان گونه که اشاره شد، ادب در دو نوع گفتاری و رفتاری متجلی می‌شود. در بیان مؤلفه‌های ادب گفتاری می‌توان به سلام گفتن^۲ و پیشی گرفتن بر آن، استفاده از کلام زیبا و محبت‌آمیز، و فروتنی در کلام همراه با احترام هنگام سخن گفتن با طرف مقابل و با صدای بلند صحبت نکردن^۳ اشاره کرد. اما ادب رفتاری از طریق اموری همچون پیش نیفتادن در راه رفتن، به استقبال مهمان رفتن، بدرقه او، با لباس مناسب نزد او حاضر شدن و شنیدن کلامش بی آنکه سخن او قطع شود تحقق می‌یابد. البته برای آگاهی بیشتر از مصادیق گفتاری و رفتاری مبتنی بر ادب می‌توان به منابعی از این دست که به‌تفصیل به این موضوع پرداخته است مراجعه کرد: اصول پذیرش مهمان در هتل، ^۴ آموزش