103
در آمدی بر اخلاق هتلداری بر اساس آموزه های اسلامی

۴. لزوم پذیرایی از مهمان

یکی از مهم‌ترین مبانی کلیدی اخلاق میزبانی، ضرورت پذیرایی از مهمان است. پذیرایی از مهمان در تمام مکاتب و مذاهب و نزد همه اقوام و قبایل پذیرفته شده و فضیلت اخلاقی برجسته‌ای دانسته می‌شود. اینکه همگان مهمان‌نوازی را فضیلت اخلاقی به شمار آورده، ملت‌های برخوردار از این فضیلت به آن افتخار می‌کنند حاکی از همگانی بودن و مقبول بودن آن نزد نوع انسان‌هاست و در حقیقت مبنایی کلیدی و اصلی خدشه‌ناپذیر به شمار می‌آید؛ حقیقتی که اسلام نیز نه فقط بر آن صحّه گذاشته بلکه بر آن تأکید بسیار نموده است. بنابراین ــ همان‌گونه که پیش از این نیز اشاره کردیم ــ بر اساس نصوص روایات، پذیرایی از مهمان از مکارم اخلاق است۱ و نیز مهمان‌نوازان در زبان پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله مورد تجلیل قرار گرفته، بی‌نظیر دانسته شده‌اند.۲ بنابراین متون ذکرشده و موارد مشابه آن که در بحث اهمیت و جایگاه مهمان گذشت، حاکی از خدشه‌ناپذیر بودن اصل مهمان‌نوازی در اسلام و مبنا بودن آن در آموزه‌های اسلامی به‌ویژه در اخلاق اسلامی است. البته در اینجا این پرسش می‌تواند مطرح شود که چرا ورود مهمان به منزل و پذیرایی از او تا این اندازه مهم است که ادیان ابراهیمی بر آن تأکید کرده‌اند و در برخی

1.. عنه صلی الله علیه و آله: «إنَّ مِن مَكارِمِ الأَخـلاقِ إقراءُ الضَّیفِ»‏ (الجعفریات، ص۱۵۴ عن الامام الكاظم عن آبائه علیهم السلام ).

2.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: «ما فِی النّاسِ... مِثلُ رَجُلٍ... یقری ضَیفَهُ، ویؤَدّی حَقَّهُ: در میان مردم... همانند مردى كه... مهمانش را گرامى مى‏دارد و حقوقش را مى‏پردازد، وجود ندارد».


در آمدی بر اخلاق هتلداری بر اساس آموزه های اسلامی
102

خیرى نیست».

همچنین از امام صادق علیه السلام نقل شده است:

«مَن أضافَ مُؤمِناً أو خَفَّ لَهُ عَن شَی‏ءٍ مِن حَوائِجِهِ، كانَ حَقّاً عَلَى اللهِ أن یخدِمَهُ وَصیفاً فِی الجَنَّة:۱ هركس مؤمنى را مهمانى دهد، یا بخشى از نیازهاى او را بر آورده كند، بر خداوند است كه در بهشت، براى او خدمت‌گزارى بگمارد».

ناگفته نماند که در اغلب متون روایی، مقصود از ضیافت و پذیرایی از مهمان، مهمانی است که به منزل وارد شده و از او با غذا پذیرایی می‌شود. اما در عرف امروز، به مسافرانی که برای اقامت کوتاه‌مدت به «شهری» غریب وارد می‌شوند و در اماکن اقامتی از آن‌ها با هزینه خودشان پذیرایی می‌شود نیز مهمان گفته می‌شود و پذیرایی از آن‌ها همانند پذیرایی از مهمان در خانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. البته بدیهی است که فضیلت پذیرایی از مهمان در هتل هرگز به درجه فضیلت پذیرایی از مهمان در منزل نخواهد رسید، اما پذیرایی مناسب و با قیمت مطلوب از مهمانان شهری در هتل، از جهاتی اهمیت فراوان داشته، برای مهمانان مطلوبیت بیشتری می‌تواند داشته باشد و به آنان اجازه می‌دهد بدون کمترین ناراحتی، در شهر و دیاری که به آنجا سفر کرده‌اند بمانند و از زیبایی‌ها و امکانات و مواهب آن شهر تا هر وقت که می‌توانند بمانند، استفاده کنند بی آنکه سربارِ کسی باشند و یا احساس ناخوشایندی داشته باشند.

1.. عوالی اللآلی، ج ۱، ص ۳۷۵، ح ۹۶.

  • نام منبع :
    در آمدی بر اخلاق هتلداری بر اساس آموزه های اسلامی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6544
صفحه از 248
پرینت  ارسال به