85
شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام

۳. زدودن موهای زاید بدن

تعابیری که درباره گرفتن شارِب و پیامدهای آن در احادیث آمده، برای نوره کشیدن و زُدودن موهای زاید بدن نیز به کار رفته است. امام علی علیه السلاممی‌فرماید:
النُّورَةَ نُشْرَةٌ وَ طَهُورٌ لِلْجَسَد.۱
نوره کشیدن، نشاط‌آور و مایه پاکی بدن است.
امّا در نقطه مقابل، بلند گذاشتن موهای بدن، کسالت‌آور و سستی‌زاست. امام کاظم علیه السلام می‌فرماید:
شَعْرُ الْجَسَدِ إِذَا طَالَ قَطَعَ مَاءَ الصُّلْبِ وَ أَرْخَى الْـمفَاصِلَ وَ وَرَّثَ الضَّعْفَ وَ السِّل.۲
موی بدن، آن‌گاه که بلند گردد، آب پشت را قطع می‌کند، مفاصل را سست می‌نماید و ضعف و سستی به بار می‌آورَد.

۴. شستن سر با خَطْمی

در احادیث درباره عوامل ایجاد نشاط و مرتبط با حوزه بهداشت، به موردی دیگر، اشاره شده و آن، شستن سر با خَطمی۳ است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
النُّشْرَةُ فِی عَشَرَةِ أَشْیاءَ ... وَ السِّوَاک وَ غَسْلِ الرَّأْسِ بِالْخِطْمِی فِی الحَمّامِ وَغَیْرِه.۴

1.. الخصال، ص ۶۱۱.

2.. بحار الأنوار، ج ۷۶، ص ۹۱، ح ۱۲.

3.. خَطْمی، گیاهی است از تیرۀ پنیرکیان، که دارای گونه‌های دائمی و یک‌ساله است. برگ‌هایش، پهن و سِتبر و ریشه‌اش، دراز و دوکی‌شکل و آبدار است. گل و ریشۀ آن در پزشکی، کاربرد دارد (ر. ک. فرهنگ معین).

4.. المحاسن، ص ۱۴، ح ۴۰.


شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
84

آموزه‌های دینی، بهداشت دهان و دندان را امری مهم و مسواک زدن را در فراهم آمدن آن، مؤثّر می‌داند. مسواک زدن، بنا بر همین آموزه‌ها، داری فواید فراوانی، از جمله نشاط است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
النُّشْرَةُ فِی عَشَرَةِ أَشْیاءَ: ... وَ السِّوَاک.۱
نشاط، در ده چیز است: ... و مسواک زدن.

۲. گرفتن شارِب

آموزه‌های دینی، بلند گذاشتن شارِب را جایگاهی برای شیطان و پناهگاه او دانسته است. رسول گرامی اسلام می‌فرماید:
لا یطَوِّلَنَّ أَحَدُکمْ شَارِبَهُ، فَإِنَّ الشَّیطَانَ یتَّخِذُهُ مَخْبَأً یسْتَتِرُ بِهِ.۲
مبادا کسی از شما، شارب خود را بلند کند؛ زیرا شیطان، آن ‌را مخفیگاه خود قرار می‌دهد و در آن، پنهان می‌شود.
این گونه تعابیر، نشان از اهمّیت قائل شدن دین اسلام برای مسئله بهداشت دارد. در کنار این گونه تعابیر، راه پیشگیری را در گرفتن شارب دانسته، آن را زمینه‌ساز نشاط می‌داند.
در مجلسی در محضر امام صادق علیه السلام، سخن از گرفتن شارب به میان آمد. امام علیه السلام فرمود:
نُشْرَةٌ وَ هُوَ مِنَ السُّنَّة.۳
]این عمل، باعث[ نشاط است و از سنّت [پیامبر صلی الله علیه وآله] است.
در این حدیث، هم جنبه معنوی و هم پیامد آن در تبیین گرفتن شارب، مدّ نظر قرار گرفته است.

1.. المحاسن، ص ۱۴، ح ۴۰.

2.. الکافی، ج ۶، ص ۴۸۸، ح ۱۱.

3.. همان، ص ۴۸۷، ح ۸.

  • نام منبع :
    شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3251
صفحه از 152
پرینت  ارسال به