83
شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام

پاسخ‌های مثبت بین طرفین، نوعی پاداش محسوب شده، باعث تقویت رابطه و نهایتاً ایجاد خُلق مثبت می‌گردد. عوامل روابط اجتماعی، احتمالاً از مهم‌ترین عوامل شادکامی و دیگر جنبه‌های سلامتاست. بودن با دوستان و کسانی که دوستشان داریم، باعث ایجاد خُلق مثبت می‌شود. این عامل ـ که منبع اصلی وقایع مثبت زندگی است ـ ، برای فعّالیت درمانیِ خوشایند انتخاب می‌شود.۱ امّا آیا هر رابطه اجتماعی‌ای باعث نشاط می‌گردد؟
امروزه، در روابط اجتماعی، شاهد پدیده‌ای با عنوان «مجاورت بدون صمیمیت» هستیم. انسان‌ها در کنار یکدیگرند؛ امّا محبّت و صمیمیّتی در میان آنان وجود ندارد.
اُنس با دیگران، یکی از نیاز‌های جدّی بشر است. ما نه برای تأمین نیازهای مادّی زندگی، بلکه برای تأمین نیازهای عاطفی‌مان، نیاز به اُنس گرفتن با دیگران داریم. بنا بر این، اُنس و صمیمیت، یکی از عوامل مهم در رضامندی و شادکامی است.۲

ب. بهداشت

مسواک زدن، گرفتن شارب، از بین بردن موهای زاید بدن و شُستن سر با خَطْمی، از مواردی است که در این حوزه روایی، جای گرفته است. امام صادق علیه السلام آن گاه که درصدد بیان بخشی از عوامل نشاط بر می‌‌آید، به مواردی از بهداشت فردی اشاره می‌فرماید.

۱. مسواک زدن

دین مبین اسلام، اهمّیت فراوانی برای حوزه بهداشت، قائل شده است

1.. روان‌شناسی شادی، ص ۳۴۱.

2.. رضایت از زندگی، ص ۱۸۷.


شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
82

نظر وی، آنچه انسان را به تکاپو می‌اندازد و به زندگیِ گروهی می‌کشانَد، نیازهای طبیعی اوست. انسان‌ها، بدون یاری یکدیگر، نمی‌توانند نیازهای خود را برآورند و این امر، جز از طریق روابط اجتماعی، امکان‌پذیر نیست.۱
در متون دینی، دو مؤلّفه «دیدار با دوستان» و «گفتگو با دیگران»، از عوامل ایجاد نشاط‌‌ هستند که در گروه روابط اجتماعی، قرار می‌گیرند. به همین جهت، احادیث این قسمت، خود به دو بخش تقسیم می‌شوند:

۱. دیدار دوستان

در این احادیث، دیدار هر چند اندک دوستان، زمینه را برای به وجود آمدن نشاط، فراهم می‌کند. امام باقر علیه السلام می‌فرماید:
مُلَاقَاةُالإخْوَانِ نُشْرَةٌ وَ تَلْقِیحٌ لِلْعَقْلِ وَ إِنْ کانَ نَزْراً قَلِیلاً.۲
دیدار دوستان، [مایه[ نشاط و پرورش دهنده خِرد است، اگر چه اندک باشد.

۲. گفتگو با دیگران

در حدیثی دیگر، گفتگو با دیگران، عامل ایجاد نشاط، شمرده شده است.امام صادق علیه السلام نیز می‌فرماید:
النُّشْرَةُ فِی عَشَرَةِ أَشْیاءَ... وَ مُحَادَثَةِ الرِّجَالِ.۳
نشاط، در ده چیز است: ... و گفتگو با اهل نظر.
در روایات یاد شده، گفتگویی ساده و دیداری هر چند اندک، نشاط‌‌آفرین دانسته شده است؛ چرا که در این گونه روابط، ردّ و بدل شدن

1.. روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، ص ۱۲.

2.. الأمالی، طوسی، ص ۹۴، ح ۱۴.

3.. المحاسن، ص ۱۴، ح ۴۰.

  • نام منبع :
    شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3370
صفحه از 152
پرینت  ارسال به