جابر جُعفی مى‏گوید: به امام زین العابدین علیه السلام گفتم: اى پسر پیامبر خدا! مؤمن، چه حقّى بر برادر مؤمن خویش دارد؟ فرمود:
یفْرَحُ لِفَرَحِهِ إِذَا فَرَحَ.^۱
این‌ که از شادى او، شاد شود.
امام علی علیه السلام می‌فرماید:
إِنَّ اللهَ ـ تَبَارَک وَ تَعَالَى ـ اطَّلَعَ إِلَى الأَرْضِ فَاخْتَارَنَا وَ اخْتَارَ لَنَا شِیعَةً ینْصُرُونَنَا وَ یفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ یحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا.^۲
خداوند ـ تبارک و تعالى ـ توجّهى به زمین نمود. پس ما را برگزید و براى ما، پیروانی انتخاب نمود که ما را یارى کنند، با شادى ما، شاد باشند و در غم ما، غمگین باشند.

ی. رهایی از دلبستگی‌های دنیوی

اگر چه انسان با دل‌بستن به دنیا، تصوّر می‌کند که شادی مضاعفی به دست آورده است؛ امّا شادی پایدار، زمانی رُخ خواهد داد که بتواند خود را از این دلبستگی‌ها بِرَهاند. نمونه‌های فراوانی در احادیث وجود دارد که افراد، با انبوهی از دلبستگی‌های دنیوی، خود را شادمان پنداشته‌اند؛ امّا اگر به این نکته واقف می‌شدند که تمام این شادی‌ها، پشتوانه و داشته‌ای اندک دارد و اینان، خود را از داشته‌های بزرگ‌تری محروم می‌کنند، شادی را در جای دیگری جستجو می‌نمودند. خداوند متعال، در آیات متعدّدی، به این نکته اشاره نموده است و می‌فرماید:
(اللهُ یبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یشاءُ وَ یقْدِرُ وَ فَرِحُوا بِالْحَیاةِ الدُّنْیا وَ مَا الْحَیاةُ

ای عیسى! با کارهاى نیکو، مرا شاد گردان، چرا که خشنودی من در گرو آن کارهاست.

قرآن

همان‌گونه که در مقاله نشاط، قرآن، مایه ایجاد نشاط دانسته شده است، در این جا نیز، قرآن، یکی از بارزترین مصادیق شادی‌های معنوی است. در دعایی از پیامبر صلی الله علیه وآله در این باره، آمده است:
اللهمَّ نَوِّرْ بِکتَابک بَصَرِی وَ اشْرَحْ بِهِ صَدْرِی وَ فَرِّحْ بِهِ قَلْبِی.^۱
بار خدایا! دیدگانم را به قرآنت، روشن گردان و سینه‏ام را با آن، گشاده کن و دلم را به آن، شاد فرما.

شادی مؤمنانه

روایات بی‌شماری، مؤمنان را به شادی در جهت سیره و اهداف معصومان علیهم السلام، فرا می‌خواند. از امام رضا علیه السلام نقل شده که به ابن شَبیب فرمود:
یا ابْنَ شَبِیبٍ! إِنْ سَرَّک أَنْ تَکونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَى مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَیک بِوَلاَیتِنَا فَلَوْ أَنَّ رَجُلاً أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللهُ مَعَهُ یوْمَ الْقِیامَةِ.^۲
اى پسر شَبیب! اگر می‌خواهى با ما در درجات بلند بهشت باشى، براى حزن ما، محزون باش و براى شادى ما، شاد باش و ملازم ولایت ما باش و اگر مردى، سنگى را ]هم[ دوست داشته باشد، خدا، در روز قیامت، او را با آن سنگ، محشور می‌کند.