37
شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام

پس از آن که کافران، دستورهای الهی را فراموش نمودند، بر اساس آیة ۴۴ از سوره انعام، نعمت‌ها و ثروت‌هایی که با آن، سرمست شدند، علّت ناامیدی و عذاب آنها بود و خداوند متعال، به این سبب، شادمانی را از ایشان، دریغ نمود:
(فَلَمَّا نَسُوا ما ذُکرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیهِمْ أَبْوابَ کلِّ شَی‏ءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ.۱
چون همه اندرزهایى را که به آنها داده شده بود، فراموش کردند، همه درها را به رویشان گشودیم تا از آنچه می‌یابند، شادمان گشتند. پس به ناگاه، آنها را فروگرفتیم و همگان، نومید گردیدند)
.
داینر و اوشی، تأثیر درآمد مالی بر خشنودی را در نوزده کشور، بر روی صد وپنجاه هزار نفر، مورد آزمایش قرار دادند. متوسّط همبستگی درآمد با خشنودی از درآمد، ۲۵ درصد و متوسّط همبستگی درآمد با خشنودی از زندگی، سیزده درصد بوده است. معمولاً همبستگی یک شاخص عینی با خشنودی، بیشتر از تأثیر آن بر خشنودی به طور کلّی است. تأثیر درآمد بر شادی، در پایین سطح مقیاس درآمد، بسیار بیشتر است. همچنین، ارتباط بین خشنودی از زندگی و درآمد در کشورهای فقیرتر، بسیار بیشتر است. احتمالاً این نتایج، به خاطر نقش پول در نیازهای ابتدایی زندگی، از قبیل غذا، مسکن و ... است.۲
به هر شکل، متوسّط درآمد جوامع، سطح انتظارات و وضعیت عمومی یک کشور، به لحاظ آموزش، بهداشت، امنیت و فاصله طبقاتی، هر کدام می‌توانند در نتایج تحقیقات، تأثیرگذار باشند.

1.. سورۀ انعام، آیۀ ۴۴.

2.. آرگایل، ص ۷۵.


شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
36

ابتدایی، ضروری و عمومی زندگی انسان است که از آن، به ثروت، تعبیر ‌می‌شود‌‌.۱ بخش دوم، مال-اندوزی‌های فراتر از آن است که با ثروت، رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. هر یک از این‌دو، در ارتباط با شادی و خشنودی، دارای آثاری است. در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است که خداوند متعال به موسی علیه السلام چنین وحی نمود:
یا مُوسَى! لا تَفْرَحْ بِکثْرَةِ الْـمالِ وَ لا تَدَعْ ذِکرِی عَلَى کلِّ حَالٍ فَإِنَّ کثْرَةَ الْـمالِ تُنْسِی الذُّنُوبَ وَ إِنَّ تَرْک ذِکرِی یقْسِی الْقُلُوبَ.۲
اى موسى! به ثروت بسیار،خشنود مشو و در هیچ حالتى، یاد مرا ترک مکن؛ زیرا ثروت بسیار، گناهان را از یاد انسان می‌برد و به‌ یاد من نبودن، موجب سنگْ‌دلی مى‏شود.
در سوره قصص، دلیل ستمکاری قارون، داشتن ثروت فراوان، ذکر شده است. این ثروت‌اندوزی، باعث شد که قارون، مسیر و هدف زندگی خود را گم کند:
(إِنَّ قارُونَ کانَ مِنْ قَوْمِ مُوسى فَبَغى عَلَیهِمْ وَ آتَیناهُ مِنَ الْکنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِی الْقُوَّةِ إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللهَ لا یحِبُّ الْفَرِحینَ.۳
قارون، از قوم موسى بود. پس بر آنان، ستم کرد. آن قدر از گنجینه‌ها به او داده بودیم که ]حمل[ کلیدهاى آنها بر گروه نیرومندى، سنگین مى‌آمد، آن گاه که قومش بدو گفتند: شادى مکن که خدا، شادى‌کنندگان را دوست نمى‌دارد)
.

1.. برای توضیح بیشتر، ر.ک: «سعادت و شادکامی از دیدگاه اسلام»، حمزه عبدی.

2.. الکافی، ج۲، ص ۹۷۴.

3.. سورۀ قصص،آیۀ ۷۶.

  • نام منبع :
    شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3470
صفحه از 152
پرینت  ارسال به