پس از شکلگیری خانواده حدیث، طبقهبندی و دستهبندی احادیث، با رویکردی روانشناختی، مدّ نظر قرار میگیرد. طبقهبندی در این مقاله بر اساس دیدگاه مؤلّف بوده و هر پژوهشگری، میتواند، ایدهای متفاوت ارائه نماید.
دو. واژهپژوهی
الف. فرح
با توجّه به پژوهش لغوی بر روی واژه «فرح»، مجموعهای از تعاریف زیر به دست میآید، که نخست، آنها را بیان میکنیم ودر پایان، به جمعبندی آنها میپردازیم.
ابن فارِس، مادّه «فرح» را دارای دو معنای کلیدی میداند: معنای اوّل: «الفرح: فرح، یفرح»، به نقیضِ اندوه میگویند، آن چنان که در آیه شریف: (ذلِکمْ بِما کنْتُمْ تَفْرَحُونَ)
۱ بدین معنا آمده است. معنای کلیدی دیگر آن، «الإفراح»، به معنای سنگینی است: «فرح: الفاء و الراء و الحاء، أصلان یدلّ أحدهما علی خلاف الحزن و الآخر الإثقال».۲
خلیل نیز تعاریف خود را در قالب مصادیقی آورده و «فرح» را سنگینی و سرور، تعریف کرده است: «رجلٌ مُفرَح أثقله الدَّین». همچنین کسی که زیر بار قرض، پشتش خم شده است: «ما یسرّنی به مُفرحٌ و مفروح».۳
راغب اصفهانی، معتقد است که واژه «الفرح»، به معنای باز شدن دل و گشادگی خاطر، به وسیله لذّت آنی و زودگذر بوده و بیشتر در لذّات بدنی است.