قرار میگیرد. نادانی، فصل مشترک آغاز و انجام این پیوستار است.
ز. پشیمانی
آنچه مشخّص است، یکی از منابع ایجاد سستی، «توانی» است. توانی، همان طور که پیش از این توضیح داده شد، به معنای کوتاهی و اهمالکاری است که در انجام امور زندگی، شکل میگیرد. امّا بروز همین حالت نیز خود، معلول علّتی است که حدیثی از امام باقر علیه السلام، ما را به آن، رهنمون میسازد. امام باقر علیه السلام ما را از ضعف نشان دادن و کوتاهی کردن، بر حذر داشته، میفرماید:
إِیاک وَ التَّوَانِی فِیمَا لاَ عُذْرَ لَک فِیهِ فَإِلَیهِ یلْجَأُ النَّادِمُونَ.۱
زنهار از اهمالکاری و کوتاهی در آنچه برایت، عذری نیست؛ چرا که پشیمانها بدان پناه میبرند.
امام علیه السلام علّت این تحذیر را وجود ساز و کاری میداند که فرد پشیمان، در آن، سستی را پناهگاه خود و تنها راه فرار از آسیبهای موجود میداند. فرد پشیمان، به ضعف و کوتاهی پناه میبَرَد و آن را تنها راه فرار از مسؤلیتهایی میداند که ناگزیر از انجام دادن آن است. این زنجیره، بستر نامناسبی را در زمینههای مختلف وظایف فردی، اجتماعی و معنوی، شکل خواهد داد.
ح. گناه
انسان، آنگاه که مبتلا به نافرمانی در پیشگاه خداوند متعال میشود، به دنبال گذشـت و عفو پروردگار است، تا نشـاط درونی خود را باز یابد