گرفته است. سه دسته عوامل فردی، اجتماعی و اعتقادی، پیامدهای بارز سستی هستند که هر کدام، شاخصههایی را در درون خود دارند. بررسی مجموع چهل حدیث، ما را به این جمعبندی رسانده است.
نشانهشناسی، موضوع بسیار مهمّی در مشکلات روانی است. حدوداً ده حدیث، در این زمینه وجود دارد که نشانههای سهگانه تأخیر در کار، سبُکسری و پیوستارِ نشانگان را به ما ارائه میدهد.
نهایت، اینکه راههای پیشگیری و درمان نیز سرفصلی است که از مجموع حدوداً بیست حدیث، جمعبندی شده است. عزم، اراده و تصمیم، توجّه به انگیزهها و اهداف، شکیبایی، وضو، استعانت از خدا و استعاذه به او، راههای پنجگانه پیشگیری و درمان هستند.
شایان ذکر است که این جمعبندی و دستهبندیها، صرفاً بر اساس دیدگاه نگارنده است و هر پژوهشگر دیگری میتواند ساختاری متفاوت، ارائه دهد.
دو: عوامل سستی
ریشهیابی و یافتن عوامل سستی، زمینه درمان این نوع آسیب روانی را آسان میکند. بخشی از احادیث، به عوامل سستی پرداختهاند:
الف. پُرخوری و سیری
یکی از مسائلی که بر سستی و کسالت بدنی، تأثیر مستقیم دارند، سیری است. رعایت اصل تعادل۱ در غذا خوردن، موجب سالم ماندن بدن میگردد. عدم رعایت این اصل، موجب پیامدهایی منفی همچون: