فصل اوّل: نشاط

یک: روش تحقیق

با مطالعه و بررسی موضوع شادی در متون غربی، باید به دنبال حلقه وصلی برای رسیدن به مفاهیم همگِن در منابع اسلامی بود. برای دستیابی به این منظور، با پژوهش لغوی واژه‌های لاتین، یافتن معادل‌ آنها در زبان عربی و پیدا نمودن معادل‌های دینی، می‌توان زمینه این کار را فراهم آورد. مراجعه به محقّقان این فن و بهره‌گیری از اطّلاعات شخصی، کمک شایانی به این امر می‌نماید و پژوهشگر را به هدف، نزدیک می‌کند. آنچه در این مقاله از این ره‌گذر به دست خواهد آمد، رسیدن به معنا و مفهوم «نشاط» است.
شناخت دوسویه مفاهیم، لازمه مفهوم‌شناسی و امری منطقی و روش‌مند است. به عبارت دیگر، پرداختن به موضوع نشاط، نیازمند شناخت مفاهیم مترادف و متضادّ آن است، تا بهتر بتوان تمام جوانب موضوع را مدّ نظر قرار داده، به نتیجه‌ای مطلوب رسید. شناخت مفاهیم مترادف، امری عقلانی است و قاعده منطقی «تعرف الأشیاء بأضدادها»، بر شناخت مفاهیم متضاد، تکیه دارد. از همین رو، پس از بررسی روایات باب «نشاط»، به روایاتی بر می‌خوریم كه دایره وسیع‌تری را پیشِ روی