27
شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام

پس امر (دین) خود را فرقه‏فرقه کردند و هر فرقه‌اى، به روشى که برگزیده بود، دل‌خوش بود)
.
امام علی علیه السلام، در خطبه‌ای، داشته‌های اندک دنیوی و شاد شدن به واسطه آنها را مورد عتاب قرار می‌دهد و می‌فرماید:
ما بالکم تفرحون بالیسیر من الدنیا تدرکونه و لا یحزنکم الکثیر من الآخرة تحرمونه.۱
حال شما چگونه است که به اندکی از دنیا که آن را در یابید، شادمان می‌شوید؛ ولی برای بسیاری از آخرت که از آن محروم شوید، اندوهناک نمی‌گردید؟!
در حدیثی دیگر از آن حضرت، مؤمنان، به آنچه از فضل و رحمت پروردگار، نصیبشان خواهد شد، مردمانی شادمان، لقب می‌گیرند:
فَرِحاً بِمَا أَصَابَ مِنَ الْفَضْلِ وَ الرَّحْمَة.۲
از فضل و رحمتی که به ایشان رسیده است، شادمان-اند.
آیه ۴۴ سوره انعام نیز به نعمت‌هایی اشاره می‌نماید که داشتن آنها، باعث شادی مشرکان شده است:
(فَلَمَّا نَسُوا ما ذُکرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیهِمْ أَبْوابَ کلِّ شَیءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُون.
هنگامی که ]اندرزها، سودی نبخشید و[ آنچه را به آنان یادآوری شد، فراموش نمودند، درهای همه نعمت‌ها را به روی آنها گشودیم تا ]کاملاً[ خوش‌حال شدند و دل به آنها بستند. ناگهان،

1.. نهج ‌البلاغة‌، خطبۀ ۱۱۳.

2.. همان، خطبۀ ۱۹۳.


شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
26

با نگاهی موشکافانه، می‌توان به این نتیجه دست یافت که بُن‌مایه تمام آیات و روایاتی که در آن، موضوع شادی مطرح شده، کلیدواژه «داشته‌ها» است. داشته‌های انسان، بدون در نظر گرفتن جنبه‌های ارزشی و چگونگی اکتساب آنها، باعث شادی ‌می‌شود‌‌.
ممکن است که شما، خانه‌ای یا ماشینی را خریداری نمایید و از «داشتن» آن، شادمان شوید، یا به تحصیل علم بپردازید و از «داشتن» علم و تحصیلات و مدرک آن، خوش‌حال شوید و یا از فرزنددار شدن، بی‌نهایتْ احساس شادی کنید. به هر شکل، صرف «داشتن»، می‌تواند شادی‌آور باشد؛ البته فارغ از این که این «داشته‌«های شادی‌آور، پیامدهای منفی به همراه دارند یا خیر. برای روشن شدن این بُن‌مایه، ابتدا چند نمونه را ذکر می‌کنیم و سپس به طبقه‌بندی آنها می‌پردازیم. برخی آیات و احادیث، اشاره مستقیم به این نکته دارند که دارا بودن، فارغ از جنبه ارزشی آن، باعث شادی ‌می‌شود‌‌.
خداوند متعال، در آیه ۳۲ سوره روم و آیه ۵۳ سوره مؤمنون، گروه‌ها و دسته‌هایی را توصیف می‌نماید که به سبب آنچه دارند، خوش‌حال‌اند:
(مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَ کانُواْ شِیعًاکلُ حِزْبٍ بِمَا لَدَیهمْ فَرِحُونَ.۱
از کسانی مباشیدکه دین خود را پراکنده ساختند و به ]دسته‌ها و[ گروه‌هایی تقسیم شدند. هر گروهی به آنچه نزد آنهاست، خوش‌حال‌اند. )
(فَتَقَطَّعُواْ أَمْرَهُم بَینَهُمْ زُبُرًاکلُ حِزْبٍ بِمَا لَدَیهمْ فَرِحُونَ.۲

1.. سورۀ روم، آیۀ ۳۲.

2.. سورۀ مؤمنون، آیۀ ۵۳.

  • نام منبع :
    شادي و شادکامي از ديدگاه اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3077
صفحه از 152
پرینت  ارسال به