در هر دو حدیث، سستی، موجب ادا نکردن حقوق الهی و به جا نیاوردن تکالیف و فرائض حق خواهد شد و دلْ‌مُردگی در پی خواهد داشت.

۴. خیر ندیدن در آخرت

سستی در انجام دادن فرائض الهی، همچون سستی در طهارت و نماز، و سستی در اتمام رکوع و طهارت، باعث می‌شود که در امر آخرت، خیری به فرد سستْ‌کردار نرسد. امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
مَنْ کسِلَ عَنْ طَهُورِهِ وَ صَلاَتِهِ فَلَیسَ فِیهِ خَیرٌ لأِمْرِ آخِرَتِهِ وَ مَنْ کسِلَ عَمَّا یصْلِحُ بِهِ أَمْرَ مَعِیشَتِهِ فَلَیسَ فِیهِ خَیرٌ لأِمْرِ دُنْیاهُ.^۱
هر کس در کار پاکى و نماز خود، تنبل باشد، در او ]امید و[ خیرى براى کار آخرتش وجود ندارد. هر کس در کار معیشت خود، تنبل باشد، در او خیرى براى کار دنیایش نیست.
امام باقر علیه السلام نیز می‌فرماید:
لا خیر فی الکسل إذا کسل الرجل أنْ یتمّ رکوعه و طهوره، فلیس فیه خیر لأَمر آخرته.^۲
در سستی و تنبلی، خیری نیست. آن‌گاه که شخص در به پایان رساندن رکوع و طهارتش سستی ورزد، در کار آخرتش خیری نمی‌بیند.

ﻫ . بهره نبردن از دنیا و آخرت

هر چند در دین مبین اسلام، دنیا، کشتزاری برای آخرت،^۳ معرّفی شـده است و نتیجه، کار دنیـا در آخـرت، دیده خواهد شد، با وجود این،

امام باقر علیه السلام می‌فرماید:
مَنْ کسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکسَلُ.^۱
هر که در کار دنیایش تنبل باشد، در کار آخرتش، تنبل‌تر است.
کسیکه در انجام دادن امور دنیوی کاهلی می‌کند، به مراتب، ادای فرائض الهی، برای او گران‌تر خواهد آمد.

۳. ادا نکردن حقوق الهی

توصیه اولیای دین بر دوری از سستی، نکته جالب توجّهی است که در احادیث متعدّدی، از آن سخن به میان آمده است. در این‌گونه احادیث، پیامدهای منفی ادا نکردن حقوق الهی، مطرح شده است. امام علی علیه السلام می‌فرماید:
إِیاکمْ وَ الْکسَلَ، فَإِنَّ مَنْ کسِلَ لَمْ یؤَدِّ حَقَّ اللهِ عزوجل.^۲
از سستی بپرهیزید؛ زیرا کسی که سستی کند، حقّ خدای عزوجل را نمی‌گزارد.
لقمان حکیم، در سفارش به فرزندش می‌گوید:
إِیاک وَ الْکسَلَ وَ الضَّجَرَ، فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کلِّ شَرٍّ فإِنَّک إِذا کسِلْتَ لَمْ تُؤَدِّ فرضاً و لا حَقّاً وَ إِذا ضَجِرْتَ لَمْ تَصْبِرْ عَلَى حَقّاً.^۳
زنهار از سستی و بی‌حوصلگی؛ زیرا اگر سستی بورزی، هیچ واجب و حقّی را نخواهی گزارد، و اگر بی‌حوصله باشی، بر حق، شکیبایی نخواهی نمود.