263
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد اوّل

۳ / ۳

گردآورى قرآن توسّط على عليه السلام به فرمان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله‏

۲۲۶.امام على عليه السلام : چون پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله از دنيا رفت ، سوگند خوردم ( / عهد بستم) كه ردايم را از دوشم بر ندارم تا اين كه آنچه را ميان دو لوح است ، گرد آورم . بنا بر اين ، ردايم را بر دوشم ننهادم ۱ تا اين كه قرآن را جمع‏آورى كردم .

۲۲۷.شواهد التنزيل - به نقل از عبدِ خير -:هنگام درگذشت پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله ، على عليه السلام از مردم ، فال بد زدن ديد . ۲ از اين رو، سوگند ياد كرد كه ردايش را نپوشد تا آن كه قرآن را جمع‏آورى كند . پس در خانه‏اش نشست و قرآن را جمع كرد و آن ، نخستين مُصحَفى بود كه قرآن در آن ، جمع‏آورى شد . ايشان ، آن را از بر نوشت و اين قرآن ، نزد خاندان جعفر بود .

۲۲۸.امام باقر عليه السلام : على عليه السلام ردايش را نپوشيد [و از خانه ، خارج نشد] ، تا آن كه قرآن را جمع‏آورى كرد . بنا بر اين ، شيطان ، نه كمترين چيزى به آن افزود ، نه چيزى از آن كاست .

1.در مصدر ، «عن ظهرى» آمده است ، ولى ظاهراً «على ظهرى» صحيح است ، چنان كه در برخى نقل‏ها و ديگر روايات آمده است .

2.يعنى مردم ، رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را به فال بد گرفتند، يا : در مردم ، تشويش و نگرانى و يأس ديد .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد اوّل
262

۳ / ۳

تَأليفُ عَليٍّ عليه السلام لِلقُرآنِ بِأَمرِ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله‏

۲۲۶.الإمام عليّ عليه السلام : لَمّا قُبِضَ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله أقسَمتُ - أو حَلَفتُ - ألّا أضَعَ رِدائي عَلى‏ ظَهري ۱ حَتّى‏ أجمَعَ ما بَينَ اللَّوحَينِ ، فَما وَضَعتُ رِدائي عَلى ظَهري ۲ حَتّى‏ جَمَعتُ القُرآنَ. ۳

۲۲۷.شواهد التنزيل عن عبد خير : إنَّهُ [عَلِيّاً ]رَأى‏ مِنَ النّاسِ طِيَرَةً ۴ عِندَ وَفاةِ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله ، فَأَقسَمَ ألّا يَضَعَ عَلى‏ ظَهرِهِ رِداءً حَتّى‏ يَجمَعَ القُرآنَ؛ فَجَلَسَ في بَيتِهِ حَتّى‏ جَمَعَ القُرآنَ ، فَهُوَ أوَّلُ مُصحَفٍ جُمِعَ فيهِ القُرآنُ ، جَمَعَهُ مِن قَلبِهِ ، وكانَ عِندَ آلِ جَعفَرٍ ۵ . ۶

۲۲۸.الإمام الباقر عليه السلام : لَم يَضَع عَلِيٌّ عليه السلام رِداءَهُ عَلى‏ ظَهرِهِ حَتّى‏ جَمَعَ القُرآنَ ، فَلَم يَزِد فيهِ الشَّيطانُ شَيئاً ولَم يَنقُص مِنهُ شَيئاً. ۷

1.في المصدر «عن ظهري» في كلا الموضعين ولكن الظاهر «على ظهري» كما في بعض النقول وكذا في الروايات الاُخرى .

2.حلية الأولياء : ج ۱ ص ۶۷ ، سير أعلام النبلاء : ج ۱۴ ص ۲۲ ، المناقب للخوارزمي : ص ۹۴ ح ۹۳ كلّها عن عبد خير ، كنز العمّال : ج ۱۳ ص ۱۵۱ ح ۳۶۴۷۳؛ كشف اليقين : ص ۷۵ ح ۶۰ ، المناقب لابن شهر آشوب : ج ۲ ص ۴۱ عن عبد خير ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۱۵۵ ح ۵۴ .

3.الطِّيَرة : التشاؤم بالشي‏ء (مجمع البحرين : ج ۲ ص ۱۱۳۱ «طير»).

4.القرآن الذي كتبه الإمام عليه السلام - بإملاء النبيّ الكريم صلى اللَّه عليه و آله - هو من مواريث الإمامة ، فورّثه الأئمّة المعصومين من أولاده عليهم السلام ؛ فإذا كان هناك قرآن كتبه الإمام عليه السلام عن ظهر قلبه ثمّ ورّثه آل جعفر ، فلابدّ وأن يكون نسخة اُخرى منه ؛ واللَّه العالم .

5.شواهد التنزيل : ج ۱ ص ۳۶ ح ۲۳ ، الفهرست لابن النديم : ص ۴۴ نحوه.

6.تفسير فرات : ص ۳۹۹ ح ۵۳۰ عن عبدالرحمن بن كثير ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۲۴۹ ح ۲۳.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8172
صفحه از 500
پرینت  ارسال به