اين در حالى است كه برخى نام معاويه را به عنوان كاتب وحى نوشته و حتى به جاى على عليه السلام، نام معاويه را ذكر كردهاند؛ با اين حال، معاويه تنها چند ماه برخى نامههاى رسول اللَّه را مىنوشته و حتى به سبب تعلل در نگارش، پيامبر با عبارت «لا أَشبَعَ اللَّهُ بَطنَه» او را نفرين كرد. ۱ امام على عليه السلام در دوران خلافتش در جواب نامه معاويه، كه خود را كاتب وحى قلمداد كرده بود، به اين ادعاى او پاسخ داده است. ۲ به نظر مىرسد معاويه در دوران امارتش در شام ، خود را كاتب وحى مىخوانده است. بنا بر قولى، از جمله شرطها يا خواهشهاى ابوسفيان از پيامبر، نويسندگى معاويه براى آن حضرت بوده است. ۳ ابو رَيّه ، به صراحت، كاتب وحى بودن معاويه را رد كرده و محال دانسته و به دسيسههاى بنى اميه اشاره كرده است. ۴ خالد بن وليد و عمرو بن عاص نيز كه برخى آن دو را در شمار كاتبان وحى آوردهاند، در سال هفتم هجرت، شش ماه پيش از فتح مكّه ۵ يا پس از حديبيه و قبل از خيبر، اسلام آوردند. ۶
حصين بن نمير و مغيرة بن شعبه - كه در سال ششم اسلام آورد و گهگاهى كتابت مىكرد - ، ۷ طبق گزارشى تنها در امور شخصى، نويسنده پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بودند و معاملات و قرضهاى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را مىنوشتند و در غياب معاويه و خالد، عهدهدار كتابت مىشدند. ۸
1.أنساب الاشراف : ج۱ ص۵۳۲؛ تاريخ الطبرى : ج۸ ص۱۸۱؛ إمتاع الأسماع : ج۱۰ ص۱۸۵.
2.أنساب الاشراف : ج۵ ص۱۱۱؛ الفتوح : ص۴۷۸ - ۴۷۹.
3.تاريخ دمشق: ج ۲۳ ص ۴۵۶.
4.شيخ المضيره: ص ۲۰۵.
5.المغازى: ج ۲ ص ۶۶۱؛ اُسد الغابة: ج ۲ ص ۹۳؛ الإصابة: ج ۲ ص ۲۱۵.
6.تاريخ خليفه: ص ۵۲.
7.الكامل فى التاريخ: ج ۲ ص ۲۳۰ .
8.العقد الفريد: ج ۴ ص ۱۵۲.