مىتواند قرائتهاى مختلف را برتابد، بويژه با نظر به اين كه اختلاف قرائت، بسا مايه برداشتها و تفاسيرى گوناگون و گاه متناقض هم باشد. ۱
آنچه در باره اختلاف قرائتها در دوران پيامبر صلى اللَّه عليه و آله گزارش شده يا بر اساس روايت «اُنزِلَ القُرآنُ عَلى سَبعَةِ أحرُفٍ» ۲ ادّعا شده ، ۳ با فرض پذيرش صحت آنها، بر اختلاف لهجهها قابل حمل است كه امرى كاملاً طبيعى است. ۴ بر اساس اين نگرش، اختلاف ايجاد شده بر سر قرائت قرآن ، از نظر ما ، پديدهاى نامبارك است كه عواملى چند (نظير : كاستىهاى خطّ عربى در دوران نگارش قرآن و اجتهادهاى قرّاء) ، آن را پديد آوردهاند؛ اما با اراده تخلف ناپذير الهى مبنى بر حفظ قرآن از هرگونه آسيب، اين پديده نتوانست به قرائت توده مسلمانان - كه همين قرائت و نگارش متداول بين مردم است - ، كمترين آسيبى برساند.
۲. ادلّه روايى مدّعيان تحريف
اوّل. روايات اهل سنّت
محدّث نورى معتقد است كه : «روايات تحريف ، در منابع اهل سنّت نيز راه يافتهاند و مدّعاى آنان بر نَسخ تلاوت برخى آيات ادّعايى ، معنايى جز تحريف ندارد» . در باره وجود اين دست از روايات در منابع اهل سنّت نمىتوان ترديد كرد. برخى قرآنپژوهان ، ۲۴ مورد از اين گونه روايات را بررسى كردهاند كه همه آنها به صحابه منتهى مىشوند، چنان كه مدّعاى حذف چهار آيه رجم، رغبت، جهاد و فراش ، از جانب خليفه دوم مطرح شده است. ادّعاى وجود آيه رضعات از سوى عايشه،
1.ر. ك: فرائد الاُصول : ج ۱ ص ۱۵۷ .
2.بحار الأنوار : ج ۳۱ ص ۲۰۷ ؛ صحيح البخارى : ج ۶ ص ۱۰۰ .
3.ر. ك : ص ۲۳۲ (پژوهشى در باره احاديث نزول قرآن بر هفت حرف) .
4.براى آگاهى بيشتر در اين باره، ر. ك: التمهيد فى علوم القرآن : ج ۲ ص ۸۱ - ۹۸ .