پژوهشى در باره كاتبان وحى ۱
اصطلاح «كاتبان وحى» بر كسانى اطلاق مىشود كه قرآن را پس از نزول، با املاى پيامبر نوشته و به صورت مكتوب در آوردهاند. شمار اين كاتبان به دليل كمى افراد با سواد، محدود بوده است.
جهانشمولى و جاودانگى اسلام، ايجاب مىكرد تا قرآن كريم، كه وحى الهى و اساس و ريشه قوانين اسلامى و معجزه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله است، براى هميشه بدون تحريف حفظ شود. بدينرو، رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله كه خود به تصريح قرآن كريم، اُمّى ۲ (كسى كه خواندن و نوشتن نمىداند ۳ يا كسى كه نمىنويسد ۴) بود و تا پيش از نزول قرآن نمىخواند و نمىنوشت، ۵ به محض نزول آيات الهى، ۶ضمن بهرهگيرى از حافظه نيرومند تازهمسلمانان عرب، فرمان مىداد برخى از صحابه كه به فنّ نوشتن آشنايى داشتند و مورد اعتماد بودند، آن را بنويسند. اينان در منابع تاريخ و سيره، با عنوان «كاتبان وحى» شناخته مىشوند. كاتبان، آيات را كه رسول خدا بر آنها املا
1.اين پژوهش ، به وسيله فاضل گرامى جناب آقاى سيد محمود سامانى ، انجام شده است .
2.اعراف : آيه ۱۵۷ - ۱۵۸.
3.العقد الفريد : ج۴ ص۱۵۱.
4.لسان العرب : ج۱۲ ص۳۴ .
5.عنكبوت : آيه ۴۸ . بنگريد: أوائل المقالات : ص۲۲۴؛ مكاتيب الرسول : ج۱ ص۹۰.
6.مجمع البيان : ج۸ ص۳ ؛ مكاتيب الرسول : ج۱ ص۱۳۰.