23
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد اوّل

۵ . نگارش توضيحات و تحليل‏هاى مورد نياز

مرحله ديگر در تدوين اين مجموعه و نيز ديگر دانش‏نامه‏هاى رِوايى در اين پژوهشكده ، تهيّه توضيحات و تحليل‏هاى مورد نياز است كه پس از تشكيل پرونده علمى، توسّط مؤلّف يا ديگر پژوهشگران ، انجام مى‏شود.
گفتنى است كه جمع‏بندى‏ها و تحليل‏ها نيز توسّط يك يا دو كارشناس ، نقد مى‏گردند و ابعاد مهمِّ موضوع، به بحث گذاشته مى‏شود و اصلاحات مورد نياز، اعمال مى‏گردد و در مواردى كه مؤلّف نظر خاصّى دارد ، آن را جايگزين مى‏نمايد . ۱

۶. تدوين نهايى‏

در تدوين نهايى، كار تدوين متن و تنظيم پاورقى‏ها ، طبق شيوه‏نامه پژوهشكده صورت مى‏گيرد كه به برخى از قواعد اين شيوه‏نامه ، اشاره مى‏گردد:

الف - چينش متون‏

مهم‏ترين نكاتى كه در چينش متون لحاظ مى‏گردند ، از اين قرارند :
۱ . پس از ذكر آيات مربوط به هر موضوع ، احاديث منقول از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله و اهل بيت گرامى ايشان عليهم السلام تا امام مهدى - عَجَّلَ اللَّهُ فَرَجَه - به ترتيب مى‏آيند ، مگر احاديثى كه عهده‏دارِ تفسير آيات قرآن اند كه بر ديگر احاديث ، مقدّم مى‏گردند . البته ، گاه هماهنگى چند روايت در مضمون ، موجب مى‏شود كه اين ترتيب ، رعايت نشود.
۲ . در بخش احاديث ، اگر حديثى ، هم از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و هم از يكى از اهل بيت عليهم السلام

1.لازم به ذكر است ، پژوهش‏هاى اين شناخت‏نامه ، در پژوهشكده علوم و معارف حديث و نيز توسط مؤلّف ، بررسى و تغييرات لازم اعمال و در بعضى موارد ، ادغام شده است. نام كسانى كه در نگارش هر يك از تحليل‏ها ، همكارى و نقش مؤثر دارند ، در پانوشت ذكر مى‏گردد.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد اوّل
22

۳. نقد

در صورتى كه پس از تنظيم ثانوى ، نقصى مشاهده شود ، مجدّداً پژوهشگرِ همكار ، براى رفع آن ، اقدام خواهد كرد . ۱در غير اين صورت ، حاصلِ كار ، براى نقد و ارزيابى به يك يا دو كارشناس ، ارائه و متن، طبق آيين‏نامه خاصّى ، نقد مى‏گردد و پس از نقد متن ، اگر ضرورت داشته باشد ، اصلاحاتى انجام مى‏گيرد.

۴. مصدريابى (تخريج) و انتخاب متون‏

يكى از مراحل مهمّ تدوين متون روايى در اين پژوهشكده ، تخريج يا مصدريابى (منبع‏يابى) متون روايى است . در اين مرحله ، پژوهشگر ديگرى از طريق برنامه‏هاى نرم‏افزارى ، براى يافتن مصادر (منابع) ، جستجو مى‏كند . سپس ، جامع‏ترين ، استوارترين و كهن‏ترين مصدر را انتخاب مى‏نمايد و نشانى مصادر يافت شده را بر اساس ميزان اعتبار آنها ، تنظيم مى‏كند و اگر متن قوى‏ترى يافت شد ، جايگزين متن اصلى مى‏گردد و گزارش‏هاى مكرّر را ، جز در موارد ذيل ، حذف مى‏نمايد :
الف - وجود نكته مهمّى در متن جديد ؛
ب - تفاوت لفظى در متونى (نصوصى) كه از طريق شيعه و اهل سنّت ، نقل شده‏اند ؛
ج - نياز به تكرار گزارش (روايت) در چند باب ، مشروط به اين كه متن آن ، كوتاه باشد .
در غير اين موارد ، روايات مكرّر ، حذف مى‏شوند و نشانى آنها ، طبق آيين‏نامه ، در پانوشت، افزوده مى‏شود.

1.اين اقدام ، ممكن است بارها تكرار شود .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8171
صفحه از 500
پرینت  ارسال به