83
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۳۲۸.امام صادق عليه السلام: سوگند به آن كه محمّد را به حق ، پيامبر كرد و خاندانش را به او گرامى داشت ، هيچ چيزى نيست كه شما به آن دچار شويد ، جز اين كه آن چيز ، در قرآن هست.

۶ / ۴

اخبار گذشته و آينده ، در قرآن‏

۳۲۹.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله - از نامه ايشان به علاء بن حَضرَمى ، آن گاه كه او را به بحرين فرستاد و در آن ، قرآن را معرّفى كرده است - : هر چيزى كه پيش از شما بوده و هر آنچه پس از شما پيش خواهد آمد، در آن (قرآن) ، بيان شده است تا باز دارنده‏اى در ميان مردم باشد و خداوند ، به وسيله آن ، ايشان را از [تجاوز به ]يكديگر ، باز دارد.

۳۳۰.امام على عليه السلام: در قرآن، خبرِ آنچه پيش از شما بوده و خبرِ آنچه پس از شما خواهد بود و حُكم ميان شما ، آمده است.۱

۳۳۱.امام صادق عليه السلام: خداوند - كه يادش گرامى باد - پيامبر شما را خاتم پيامبران قرار داد . بنا بر اين، پس از او هرگز پيامبرى برانگيخته نمى‏شود و كتاب شما را پايان‏بخش كتاب‏ها[ى آسمانى‏] قرار داد . بنا بر اين، پس از آن ، هرگز كتابى نخواهد بود و بيان همه چيز و [چگونگى‏] آفرينش شما و آفرينش آسمان‏ها و زمين را و خبر آنچه پيش از شما بوده و [احكام‏] داورى ميان شما، و خبر آنچه را كه پس از شما خواهد بود، و موضوع بهشت و آتش و فرجام كار شما را در قرآن ، نازل فرموده است .

1.آية اللَّه خويى در البيان مى‏نويسد : پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مى‏فرمايد: «در قرآن است خبر آنچه پيش از شما بوده و خبر آنچه بعد از شما خواهد بود...». در اين جمله ، چند وجه ، محتمل است : اوّل ، اين كه اشاره به اخبار حيات ديگر، يعنى عالم برزخ و عالم حسابرسى و پاداش و سزاى اعمال، باشد. شايد اين احتمال [به حقيقت‏] نزديك‏تر باشد. دليل بر آن هم سخن امير مؤمنان عليه السلام است كه در سخنرانى‏اى مى‏فرمايد: «و در آن (قرآن) است خبر كسانى كه پيش از شما بوده‏اند، و حكم و داورى در ميان شما، و خبر معادتان». دوم ، اين كه اشاره به حوادث غيبى باشد كه قرآن ، از آنها خبر داده است و در نسل‏هاى آينده ، رخ خواهد داد. سوم ، اين كه معنايش اين است كه حوادث امّت‏هاى پيشين ، عيناً در باره اين امّت نيز رخ خواهد داد . بنا بر اين ، به معناى اين سخن خداوند متعال است كه : (از حالى به حالى بر خواهيد نشست) (انشقاق : آيه ۱۹)، و نيز به معناى اين حديث رسيده از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله كه : «بر سنّت‏هاى كسانى كه پيش از شما بوده‏اند ، خواهيد رفت».


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
82

۳۲۸.عنه عليه السلام : وَالَّذي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالحَقِّ نَبِيّاً ، وأكرَمَ بِهِ أهلَ بَيتِهِ ، ما مِن شَي‏ءٍ تُصابونَ بِهِ إلّا وهُوَ فِي القُرآنِ.۱

۶ / ۴

فِي القُرآنِ أخبارُ ما مَضى‏ و ما يَأتي‏

۳۲۹.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله - مِن كِتابٍ كَتَبَهُ لِلعَلاءِ بنِ الحَضرَمِيِّ حينَ بَعَثَهُ إلَى البَحرَينِ ويَصِفُ فيهِ القُرآنَ - : فيهِ بَيانٌ لِكُلِّ شَي‏ءٍ كانَ قَبلَكُم وما هُوَ كائِنٌ بَعدَكُم ، لِيَكونَ حاجِزاً بَينَ النّاسِ ، حَجَزَ اللَّهُ بِهِ بَعضَهُم عَن بَعضٍ.۲

۳۳۰.الإمام عليّ عليه السلام : فِي القُرآنِ نَبَأُ ما قَبلَكُم ، وخَبَرُ ما بَعدَكُم وحُكمُ ما بَينَكُم‏۳ .۴

۳۳۱.الإمام الصادق عليه السلام : إنَّ اللَّهَ عَزَّ ذِكرُهُ خَتَمَ بِنَبِيِّكُمُ النَّبِيّينَ فَلا نَبِيَّ بَعدَهُ أبَداً ، وخَتَمَ بِكِتابِكُمُ الكُتُبَ فَلا كِتابَ بَعدَهُ أبَداً ، وأنزَلَ فيهِ تِبيانَ كُلِّ شَي‏ءٍ ، وخَلْقَكُم وخَلْقَ السَّماواتِ وَالأَرض ، ونَبَأَ ما قَبلَكُم وفَصْلَ ما بَينَكُم وخَبَرَ ما بَعدَكُم ، وأمْرَ الجَنَّةِ وَالنّارِ وما أنتُم صائِرونَ إلَيهِ.۵

1.دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۳۴۸ ، مستدرك الوسائل : ج ۸ ص ۲۶۵ ح ۹۴۱۱ .

2.المعجم الكبير : ج ۱۸ ص ۹۰ ح ۱۶۵ عن الجارود .

3.قال السيّد الخوئي قدس سرّه في البيان : يقول صلى اللَّه عليه و آله : «فيه نبأ ما كان قبلكم ، وخبر ما بعدكم.. .» والذي يحتمل في هذه الجملة وجوه: الأوّل : أن تكون إشارة إلى أخبار النشأة الاُخرى من عالمي البرزخ والحساب والجزاء على الأعمال . ولعلّ هذا الاحتمال هو الأقرب ، ويدلّ على ذلك قول أميرالمؤمنين عليه السلام في خطبته : «وفيه نبأ من كان قبلكم ، والحكم فيما بينكم ، وخبر معادكم». الثاني : أن تكون إشارة إلى المغيّبات التي أنبأ عنها القرآن ، ممّا يقع في الأجيال المقبلة. الثالث : أن يكون معناها أنّ حوادث الاُمم السابقة تجري بعينها في هذه الاُمّة ، فهي بمعنى قوله تعالى : ( لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ ) الإنشقاق : ۱۹ ، وبمعنى الحديث المأثور عن النبيّ صلى اللَّه عليه و آله : « لتركبنّ سنن من قبلكم » ( البيان في تفسير القرآن : ص ۱۹ ) .

4.نهج البلاغة : الحكمة ۳۱۳ ، تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۸ ح ۴ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۷۸ كلاهما عن داوود بن فرقد عن الإمام الصادق عليه السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۳۲ ح ۳۶؛ البداية والنهاية : ج ۶ ص ۶۸ نحوه .

5.الكافي : ج ۱ ص ۲۶۹ ح ۳ عن أيّوب بن الحرّ.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8316
صفحه از 506
پرینت  ارسال به