81
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۳۲۵.فاطمه عليها السلام - در توصيف قرآن - : در آن، حجّت‏هاى نورانى خداوند و حرام‏هاى تعيين شده او، و فضايل فراخوانده‏اش ، و عام‏هاى فراگير كفايت كننده او ، و رخصت‏هاى ارزانى شده‏اش، و قوانين و احكام واجب گشته‏اش، بيان شده‏اند.

۳۲۶.امام رضا عليه السلام: اى عبد العزيز! مردم نمى‏دانند و اشتباه فكر مى‏كنند. خداوند عزّ وجلّ پيامبرش را از دنيا نبُرد ، تا آن كه دين خود را كامل گردانيد و قرآن را - كه بيان هر چيزى در آن آمده است - ، بر او فرو فرستاد؛ حلال و حرام و حدود و احكام و هر آنچه را كه مورد نياز مردم است ، به طور كامل ، در آن بيان كرد و فرمود: (ما در كتاب ، چيزى را فروگذار نكرده‏ايم) ... و هر آنچه را امّت ، بدان نياز دارند ، براى ايشان بيان فرمود. بنا بر اين، هر كس معتقد باشد كه خداوند عزّ وجلّ دينش را كامل نكرده ، بى گمان ، كتاب خدا را رد كرده است و هر كس كتاب خدا را رد كند ، كافر به خدا است .

۳۲۷.امام صادق عليه السلام: خداوند - تبارك و تعالى - ، بيان هر چيزى را در قرآن ، فرو فرستاد، چندان كه - به خدا سوگند - هيچ چيزى را كه بندگان ، بدان نياز دارند ، فروگذار نكرد ، مگر آن كه خداوند ، آن را در قرآن ، نازل كرده است ، به طورى كه هيچ بنده‏اى نمى‏تواند بگويد: كاش اين چيز ، در قرآن ، فرو فرستاده شده بود! جز آن كه خدا [حكمى در باره آن‏] فرو فرستاده است .۱

1.علّامه طباطبايى در الميزان مى‏گويد: احاديث ، بر اين نكته دلالت دارند كه در قرآن ، علم گذشته و حال و آينده تا روز قيامت ، وجود دارد . اگر اين احاديث ، صحيح باشند ، لازمه‏اش آن است كه مراد از «تبيان» [در آيات قرآن‏] ، اعم از چيزى باشد كه از طريق دلالت لفظى به دست مى‏آيد. پس شايد اشاراتى به غير طريق دلالت لفظى داشته باشد كه از اسرار و پنهانى‏هايى كه فهم معمول و متعارف را به آنها راهى نيست، پرده بردارند.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
80

۳۲۵.فاطمة عليها السلام - في وَصفِ القُرآنِ - : فيهِ تِبيانُ حُجَجِ اللَّهِ المُنَوَّرَةِ ، ومَحارِمِهِ المَحدودَةِ ، وفَضائِلِهِ المَندوبَةِ ، وجُمَلِهِ الكافِيَةِ ، ورُخَصِهِ المَوهوبَةِ ، وشَرايِعِهِ المَكتوبَةِ.۱

۳۲۶.الإمام الرضا عليه السلام : يا عَبدَ العَزيزِ! جَهِلَ القَومُ وخُدِعوا عَن آرائِهِم ، إنَّ اللَّهَ عزّ وجلّ لَم يَقبِض نَبِيَّهُ صلى اللَّه عليه و آله حَتّى‏ أكمَلَ لَهُ الدّينَ وأنزَلَ عَلَيهِ القُرآنَ فيهِ تِبيانُ كُلِّ شَي‏ءٍ ، بَيَّنَ فيهِ الحَلالَ وَالحَرامَ ، وَالحُدودَ وَالأَحكامَ ، وجَميعَ ما يَحتاجُ إلَيهِ النّاسُ كَمَلاً ، فَقالَ عزّ وجلّ : (مَّا فَرَّطْنَا فِى الْكِتَبِ مِن شَىْ‏ءٍ )۲... وما تَرَكَ لَهُم شَيئاً يَحتاجُ إلَيهِ الاُمَّةُ إلّا بَيَّنَهُ ، فَمَن زَعَمَ أنَّ اللَّهَ عزّ وجلّ لَم يُكمِل دينَهُ فَقَد رَدَّ كِتابَ اللَّهِ ، ومَن رَدَّ كِتابَ اللَّهِ فَهُوَ كافِرٌ بِهِ.۳

۳۲۷.الإمام الصادق عليه السلام : إنَّ اللَّهَ تَبارَكَ وتَعالى‏ أنزَلَ في القُرآنِ تِبيانَ كُلِّ شَي‏ءٍ ، حَتّى‏ وَاللَّهِ ما تَرَكَ اللَّهُ شَيئاً يَحتاجُ إلَيهِ العِبادُ ، حَتّى‏ لايَستَطيعَ عَبدٌ يَقولُ : لَو كانَ هذا اُنزِلَ فِي القُرآنِ، إلّا وقَد أنزَلَهُ اللَّهُ فيهِ‏۴ .۵

1.كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۳ ص ۵۶۷ ح ۴۹۴۰ عن زينب بنت الإمام عليّ عليه السلام وراجع: الاحتجاج : ج ۱ ص ۲۵۸ ح ۴۹ .

2.الأنعام : ۳۸.

3.الكافي : ج ۱ ص ۱۹۹ ح ۱ ، كمال الدين : ص ۶۷۵ ح ۳۱ ، معاني الأخبار : ص ۹۶ ح ۲ ، تحف العقول : ص ۴۳۶ ، الأمالي للصدوق : ص ۷۷۳ ح ۱۰۴۹ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۳۹ ح ۳۱۰ وفيها «أديانهم» بدل «آرائهم» ، الغيبة للنعماني : ص ۲۱۷ ح ۶ كلّها عن عبد العزيز بن مسلم ، بحار الأنوار : ج‏۲۵ ص ۱۲۱ ح ۴.

4.الكافي : ج ۱ ص ۵۹ ح ۱ ، المحاسن : ج ۱ ص ۴۱۶ ح ۹۵۶ ، تفسير القمّي : ج ۲ ص ۴۵۱ كلّها عن مرازم ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۸۱ ح ۹.

5.قال العلّامة الطباطبائي قدس سرّه : في الروايات مايدلّ على أنّ القرآن فيه علم ما كان ومايكون وما هو كائن إلى يوم القيامة . ولو صحّت الروايات لكان من اللازم أن يكون المراد بالتبيان الأعمّ ممّا يكون من طريق الدلالة اللفظية ، فلعلّ هناك إشارات من غير طريق الدلالة اللفظيّة تكشف عن أسرار وخبايا لا سبيل للفهم المتعارف إليها (الميزان في تفسير القرآن : ج ۱۲ ص ۳۲۵ ) .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8599
صفحه از 506
پرینت  ارسال به