493
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

و آيه مشخص پرداخته و در اين قالب، خواصّ برخى سوره‏ها را بيان كرده‏اند . براى مثال ، در روايتى سوره حمد ، شفاى همه بيمارى‏ها دانسته شده و از همين رو «سوره شفا» نام گرفته است:
فاتِحَةُ الكِتابِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ .۱
سوره فاتحه ، درمان هر دردى است .

و همين سوره در جاى ديگر درمان سم،۲ صرع‏۳ و همه بيمارى‏ها جز مرگ‏۴ شناسانده شده است.
برخى مفسّران ، شفاى جسمى‏از قرآن و سوره حمد را مجرّب و قطعى دانسته‏اند .۵
نمونه ديگر ، روايت منقول از پيامبر در باره سوره تكاثر است كه قرائت آن را هنگام خواب ، مايه امان از فتنه قبر دانسته است .۶ در باره آيه‏ها نيز ، فضيلت آية الكرسى مشهور است و منقول از امام رضا عليه السلام است كه قرائت آن هنگام خواب ، مايه امنيت خاطر از فلج شدن ، و تلاوت پس از نماز واجب ، موجب پيشگيرى از مسموم شدن به وسيله نيش زهرآگين حيوانات موزى است .۷

تأملى در احاديث قرآن‏درمانى‏

در مواجهه با روايات پيش‏گفته ، نكاتى در خور ياد است:
۱. برخى، خواصّ درمانى سوره‏ها و آيات را از باب عليّت تامه نمى‏دانند، بلكه

1.مجمع البيان : ج‏۱ ص‏۸۷.

2.كنز العمّال : ج‏۱ ص‏۵۵۷.

3.الدر المنثور : ج‏۱ ص‏۵.

4.بحار الأنوار : ج‏۹۲ ص‏۲۳۷.

5.التبيان فى تفسير القرآن : ج‏۶ ص‏۵۱۳؛ أطيب البيان : ج‏۱ ص‏۵۸.

6.الكافى : ج‏۲ ص‏۵۸۷ و ۶۲۴ .

7.ر .ك : الكافى : ج‏۲ ص‏۵۸۶ و ۶۲۰ .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
492

و اخروى قرآن، احاديث مربوط به خواص درمانىِ آيات و سور نيز گرد آمده‏اند. ۱
روايات مورد بحث را مى‏توان به چند دسته قسمت كرد:
۱. برخى از احاديث، با تعابيرى مانند: «القرآن هو الدواء»۲ و «خير الدواء القرآن»۳ و «ودواء دائكم»۴ . قرآن را به صورت مطلق ، مايه شفاى دردها و بيمارى‏ها معرفى كرده‏اند. اين روايات ، به سبب اطلاق، درمان روحى و جسمى را در بر مى‏گيرند. و به ليل موافقت با آيات متعددى كه قرآن را شفا و هدايت مى‏دانند ،۵ مقبول و معتبرند .
۲. شمار ديگرى از احاديث، بدون نام بردن از سور و آياتى خاص، قرائت قرآن را مايه شفاى برخى دردهاى جسمى‏مى‏دانند؛ مانند اين كه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله در پاسخ مردى كه از درد گلو به آن حضرت پناه برد او را به قرائت قرآن فرمان داد: «عليك بقرائة القرآن»،۶ و نيز بر اساس نقلى از آن حضرت، قرائت قرآن بيمارى بلغم را زايل مى‏كند.۷
۳. شمار فراوانى از روايات نيز به صورت خاص و مشخص ، به فضيلت دسته‏اى از سوره‏هاى قرآن مانند «حواميم» و يا «مسبّحات» اشاره كرده‏۸ و يا به يك سوره

1.ر. ك: الذريعة : ج‏۲۲ ص‏۳۰۶ - ۳۰۸.

2.بحار الأنوار : ج‏۹۲ ص‏۱۷۶.

3.كنز العمّال : ج‏۱۰ ص‏۸.

4.نهج البلاغة : خطبه ۱۵۸ . نيز ، ر. ك: بحار الأنوار : ج‏۹۲ ص‏۲۰۲.

5.يونس : آيه ۵۷ ، اسرا : آيه ۸۲ و ۱۰۷ - ۱۰۹ ، فصّلت : آيه ۴۴ ، ابراهيم : آيه ۱ .

6.كنز العمّال : ج‏۱ ص‏۵۴۹؛ وسائل الشيعة : ج‏۱۱ ص‏۱۳۰.

7.بحار الأنوار : ج‏۹۲ ص‏۲۰۲.

8.ر .ك : تفسير نور الثقلين : ج‏۴ ص‏۵۱۰ ، الكافي : ج‏۲ ص‏۵۸۴ و ۶۲۰ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8552
صفحه از 506
پرینت  ارسال به