بهشت براى پرهيزكاران نزديك گردانيده شده ، بى آن كه دور باشد . اين آن وعده‏اى است كه براى توبه‏كننده نگهبان داده شده است . هر كس در نهان از خداى رحمان بترسد و با دلى توبه‏كار بازآيد . به سلامت وارد آن شويد در روز جاودان . آنها هر چه بخواهند در آن هست . و نزد ما افزون هم هست) .
و چه گاه هشدار و ترهيب:
(فَإِذَا جَآءَتِ الصَّآخَّةُ ... اْولئكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ .^۱
و چون آن فرياد گوش‏خراش در رسد ، ... آنان همان كافران فاجرند) .
يا به هنگام گزارش زيبايى سيرت پيامبران الهى:
(قَالَ إِنِّى عَبْدُ اللَّهِ ءَاتَانِىَ الْكِتَبَ وَ جَعَلَنِى نَبِيًّا ... وَ لَمْ يَجْعَلْنِى جَبَّارًا شَقِيًّا . ^۲
گفت : من بنده خدايم . به من كتاب داده است و مرا پيامبر كرده است ... و مرا زورگوى بدبخت قرار نداده است).
براى آگاهى بيشتر از فواصل و شيوه‏هاى ديگر آن مى‏توان به برخى از آثارى كه در اين زمينه نوشته شده مراجعه كرد.^۳ افزون بر فواصل، بدايعى فراوان در هنر بيانى قرآن هست كه بر شكوهِ سازه‏هاى تركيبى قرآن جلايى ويژه مى‏بخشد و ضمير مخاطب را شيفته خود مى‏سازد. از جمله اين بدايع ، «جناس» است كه خود اقسام گوناگون دارد.
جناس يا هم جنس بودن، در اصطلاح بديع، آن است كه گوينده در سخن خويش دو واژه بياورد كه در تلفظ شبيه به هم يا هم جنس باشند؛ اما در معنا مختلف، مانند:


بهرام كه «گور» مى‏گرفتى همه عمرديدى كه چگونه «گور» بهرام گرفت!^۴

در بندهاى گونه‏گون اين سوره، با وجود تنوّع، آهنگ ويژه سخن، محفوظ و ملموس است. اين ويژگى ، در آيات و سُوَر گوناگون ديگر نيز نمودى به‏جا مى‏يابد و معانى ، همپاى حروف و كلمات ، و آهنگ و لحن سخن ، به تصوير مى‏آيد و فضاى ذهن خواننده را بى‏اختيار به همراه خود مى‏برد. خواه آن‏جا كه سخن از مسئوليت و تكليف است:
(يَبُنَىَّ أَقِمِ الصَّلَوةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى‏ مَآ أَصَابَكَ إِنَّ ذَ لِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ .^۱
پسرم ، نماز را به پا دار و به معروف فرمان بده و از منكر نهى كن و بر هر مصيبتى كه به تو مى‏رسد شكيبا باش ، كه اين از كارهاى بزرگ است) .
و خواه آن هنگام كه سخن از احتجاج و استدلال و ابطال يك پندار نادرست است:
(يَأَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن يَخْلُقُواْ ذُبَابًا وَ لَوِ اجْتَمَعُواْ لَهُ وَ إِن يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيًْا لَّا يَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَ الْمَطْلُوبُ .^۲
هان اى مردمان ، مثلى زده شده ، به آن گوش فرا دهيد . آنهايى كه به جز خداوند خوانده مى‏شوند ، اگر همه‏شان گرد آيند نتوانند مگسى بيافرينند . و اگر مگس چيزى از آنها بربايد ، نتوانند آن را نجات دهند . خواهان و خواسته ، هر دو ناتوان‏اند).
و چه هنگام بشارت و ترغيب :
(وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ * هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِ‏ّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ * مَّنْ خَشِىَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ وَ جَآءَ بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ * ادْخُلُوهَا بِسَلَمٍ ذَ لِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ * لَهُم مَّا يَشَآءُونَ فِيهَا وَ لَدَيْنَا مَزِيدٌ .^۳