گرامى اسلام صلى اللَّه عليه و آله را به كتاب‏هايى نسبت مى‏دهد كه گرچه در مجموعه عهد عتيق و جديد هستند، اما در ضمن اسفار خمسه تورات و نيز اناجيل اربعه نيستند . با اين شواهد مى‏توان نتيجه گرفت كه بشارت‏هاى مورد اشاره قرآن كريم ، در مجموعه عهد قديم و عهد جديد يهوديان و مسيحيان موجود بوده است . از اين رو ما نيز مى‏توانيم بشارت‏هاى موجود در كليه كتاب‏هاى عهد قديم و جديد را به عنوان بشارت‏هاى تورات و انجيل معرفى كنيم .
نكته ديگر كه لازم است يادآورى شود اين است كه صرف نظر از برخى اختلاف نسخ و قرائات و نيز اختلاف در ترجمه‏ها ، مجموعه عهد عتيق و جديدِ امروزى تقريباً همان چيزى است كه در زمان نزول قرآن نيز مورد استفاده يهوديان و مسيحيان بوده است ؛ زيرا نسخه‏هايى از كتب عهدين در كتابخانه‏ها و موزه‏هاى جهان موجود است كه متن آن ، تا حدّ زيادى با متن عهدين امروزى مطابقت مى‏كند .^۱ بنا بر اين اگر بشارت‏هاى مربوط به پيامبر اسلام در تورات و انجيلِ زمان نزول قرآن موجود بوده است ، هم اكنون نيز ما بايد بتوانيم آنها را و يا بقايا و ردّپايى از آنها را در عهدين بيابيم .

كتاب مقدّس موجود چه مى‏گويد؟

گرچه ممكن است در سنّت شفاهى و نيز برخى از كتاب‏هاى اَپوكريفاى ^۲ موجود و

ناميدند و مسيحيان نيز مجموعه ديگرى از نوشته‏هاى اختصاصى خود را با نام «عهد جديد»^۱ به آن افزودند كه آن نيز مشتمل بر اناجيل و نوشته‏هاى ديگر بود . به احتمال بسيار زياد ، قرآن كريم در برخى آيات ، به مجموعه عهدين موجود در دست يهوديان و مسيحيانِ عصر نزول ، عنوان تورات و انجيل اطلاق كرده است . شواهدى نيز بر صحت اين احتمال وجود دارد ؛ يكى آن كه ، قرآن در موارد فراوانى يهوديان و مسيحيان را با عنوان «اهل كتاب» معرفى مى‏كند و آن از اين روست كه هم يهوديان و هم مسيحيان به مجموعه نوشته‏هاى مقدسشان كلمه «كتاب» اطلاق مى‏كرده‏اند . بنا بر اين وقتى قرآن از كتاب يهوديان به عنوان تورات، و از كتاب مسيحيان به عنوان انجيل ياد كرده است ، مجموعه كتب اختصاصى هر يك را قصد كرده كه همان عهد عتيق و عهد جديد است . دوم آن كه ، مسيحيان هم اكنون نيز در عرف خودشان به مجموعه عهد جديد عنوان انجيل اطلاق مى‏كنند . امروزه مجموعه «عهد جديد» در زبان‏هاى مختلف با عنوان «انجيل» منتشر شده است .^۲ شاهد ديگر آن كه ، روايات اسلامى، بشارت‏هاى تورات و انجيل در مورد پيامبر