195
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۴۳۶.تفسير القمّى - به نقل از ابو الجارود، در باره اين سخن خداوند: (پروردگار تو مى‏داند كه تو نزديك به دو سوم شب يا نيمى از آن يا يك سوم آن را [به نماز] بر مى‏خيزى) - : امام باقر عليه السلام فرمود : «پيامبر صلى اللَّه عليه و آله اين كار را مى‏كرد و به مردم ، بشارت آن را مى‏داد و اين كار بر آنان سخت بود. سخن خداوند : (خدا مى‏داند كه [شما ]هرگز حساب آن را نداريد) ، يعنى مرد بر مى‏خاست ؛ ولى نمى‏دانست كِى نيمه شب است و كِى دو سوم مى‏شود ، و كسى تا صبح بيدار مى‏ماند از ترس اين كه مبادا [بيدارى و نماز شب را ]درك نكند. پس خداوند ، اين آيه را نازل فرمود: (پروردگار تو مى‏داند كه تو نزديك به دو سوم شب . . . بر مى‏خيزى) تا اين جا: (مى‏داند كه [شما] هرگز حساب آن را نداريد) يعنى مى‏گويد: نصف شب و يك سوم شب ، چه وقت مى‏شود . اين آيه با اين سخن خداوند: (هر چه از قرآن ميسّر مى‏شود ، بخوانيد) نسخ شد . بدانيد كه هرگز هيچ پيامبرى نيامد ، مگر اين كه تكليف فردى نماز شب داشت و هيچ پيامبرى هرگز نماز شب را براى اوّل شب نياورد» .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
194

۴۳۶.تفسير القمّي عن أبي الجارود - في قَولِهِ تَعالى‏ : (إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى‏ مِن ثُلُثَىِ الَّيْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ)۱ - : قالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : فَفَعَلَ النَّبِيُّ صلى اللَّه عليه و آله ذلِكَ وبَشَّرَ النّاسَ بِهِ ، فَاشتَدَّ ذلِكَ عَلَيهِم ، وقَولُهُ : (عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ) وكانَ الرَّجُلُ يَقومُ ولا يَدري مَتى‏ يَنتَصِفُ اللَّيلُ ومَتى‏ يَكونُ الثُّلُثانِ وكانَ الرَّجُلُ يَقومُ حَتّى‏ يُصبِحَ مَخافَةَ أن لا يَحفَظَهُ ، فَأَنزَلَ اللَّهُ (إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى‏ مِن ثُلُثَىِ الَّيْلِ) إلى‏ قَولِهِ : (عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ) يَقولُ : مَتى‏ يَكونُ النِّصفُ وَالثُّلُثُ ، نَسَخَت هذِهِ الآيَةَ : (فَاقْرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْءَانِ) وَاعلَموا أنَّهُ لَم يَأتِ نَبِيٌّ قَطُّ إلّا خَلا بِصَلاةِ اللَّيلِ ، ولا جاءَ نَبِيٌّ قَطُّ بِصَلاةِ اللَّيلِ في أوَّلِ اللَّيلِ .۲

1.المزّمل : ۲۰ .

2.تفسير القمّي : ج ۲ ص ۳۹۲ ، بحار الأنوار : ج ۸۷ ص ۱۳۶ ح ۱ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8649
صفحه از 506
پرینت  ارسال به