187
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

هفده . آيه ۴۸ سوره احزاب‏

(كافران و منافقان را فرمان مبر و آزار ايشان را در گذر و بر خدا اعتماد كن و كارسازى [چون ]خدا كفايت مى‏كند) .

۴۲۸.امام على عليه السلام: خداوند - تبارك و تعالى - ، وقتى محمّد صلى اللَّه عليه و آله را مبعوث كرد، در همان آغاز به او دستور داد كه تنها به دعوت بپردازد و بر او نازل فرمود: (اى پيامبر! ما تو را گواه و بشارت دهنده و هشدار دهنده فرستاديم و دعوت كننده به سوى خدا به فرمان او، و چراغ تابناك . و مؤمنان را بشارت بده كه از جانب خدا بخشايشى فراوان دارند. از كافران و منافقان فرمان مبر و از آزارشان بگذر ، و به خدا توكّل كن و كارسازى [چون ]خدا كفايت مى‏كند). بنابر اين در آغاز خداوند متعال ، او را تنها براى دعوت برانگيخت و دستور داد كه آنها [كفار و منافقان‏] را آزار نكند [از اقدامات نظامى كه موجب آزار آنها مى‏گردد صرف نظر نمايد].
آنان وقتى تصميم گرفتند كه او را در خواب ترور كنند، خداوند متعال به او دستور هجرت داد و جنگ را بر او واجب نمود و فرمود: (به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده، اجازه داده شد [كه بجنگند] ؛ چرا كه مورد ظلم قرار گرفته‏اند ، و البتّه خداوند بر يارى آنان سخت تواناست).
وقتى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مردم را به جنگ فرمان داد ، بى‏تابى كردند و ترسيدند . پس خداوند متعال ، اين آيه را نازل فرمود: (آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد: [فعلاً ]دست [از جنگ ]برداريد، و نماز بر پا داريد و زكات بدهيد، و[لى‏] همين كه كارزار بر آنان مقرّر شد، ناگهان تعدادى از آنان از مردم (مشركان مكّه) ترسيدند، مانند ترس از خدا يا ترسى بيشتر، و گفتند: پروردگارا! چرا بر ما جنگ مقرّر كردى؟ چرا ما را تا مدّتى كوتاه مهلت ندادى؟) تا اين سخن خداى سبحان: (هر كجا باشيد ، مرگ ، شما را در مى‏يابد، هر چند در برج‏هاى استوار باشيد). بدين ترتيب ، آيه جنگ، آيه دست نگه داشتن را نسخ كرد.

ر. ك : ص ۱۷۳ ح ۴۱۸ .

هجده . آيه ۵۶ سوره ذاريات‏

(جن و انس را نيافريدم ، مگر براى اين كه مرا بپرستند) .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
186

السّابِعَة عَشرَةَ : الآيَةُ ۴۸ مِن سورَةِ الأَحزابِ‏

(وَ لَا تُطِعِ الْكَفِرِينَ وَ الْمُنَفِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفَى‏ بِاللَّهِ وَكِيلاً)

۴۲۸.الإمام عليّ عليه السلام : إنَّ اللَّهَ تَبارَكَ وتَعالى‏ لَمّا بَعَثَ مُحَمَّداً صلى اللَّه عليه و آله ، أمَرَهُ في بَدوِ أمرِهِ أن يَدعُوَ بِالدَّعوَةِ فَقَط ، وأنزَلَ عليه : (يَأَيُّهَا النَّبِىُّ إِنَّا أَرْسَلْنَكَ شَهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا * وَ دَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَاجًا مُّنِيرًا * وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُم مِّنَ اللَّهِ فَضْلاً كَبِيرًا * وَ لَا تُطِعِ الْكَفِرِينَ وَ الْمُنَفِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفَى‏ بِاللَّهِ وَكِيلاً) ۱ فَبَعَثَهُ اللَّهُ تَعالى‏ بِالدَّعوَةِ فَقَط ، وأمَرَهُ أن لا يُؤذِيَهُم .
فَلَمّا أرادوهُ بِما هَمّوا بِهِ مِن تَبييتِهِ‏۲ ، أمَرَهُ اللَّهُ تَعالى‏ بِالهِجرَةِ وفَرَضَ عَلَيهِ القِتالَ ، فَقالَ سُبحانَهُ : (أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُواْ وَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ) .۳
فَلَمّا أمَرَ النّاسَ بِالحَربِ جَزَعوا وخافوا ، فَأَنزَلَ اللَّهُ تَعالى‏ : (أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّواْ أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُواْ الصَّلَوةَ وَءَاتُواْ الزَّكَوةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى‏ أَجَلٍ قَرِيبٍ) إلى‏ قَولِهِ سُبحانَهُ : (أَيْنَمَا تَكُونُواْ يُدْرِككُّمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنتُمْ فِى بُرُوجٍ مُّشَيَّدَةٍ)۴ . فَنَسَخَت آيَةُ القِتالِ آيَةَ الكَفِّ .۵

راجع : ص ۱۷۲ ح ۴۱۸ .

الثّامِنَة عَشرَةَ : الآيَةُ ۵۶ مِن سورَةِ الذّارِياتِ‏

(وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ)

1.الأحزاب : ۴۵ - ۴۸ .

2.التَّبييت : أن يُقصَدَ في الليل مِن غير أن يعلم ، فيؤخذُ بَغتةً (مجمع البحرين : ج ۱ ص ۲۰۶ «بيت») .

3.الحج : ۳۹ .

4.النساء : ۷۷ و ۷۸ .

5.بحار الأنوار : ج ۹۳ ص ۷ نقلاً عن تفسير النعماني عن إسماعيل بن جابر عن الإمام الصادق عليه السلام .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8236
صفحه از 506
پرینت  ارسال به