155
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۳۹۱.امام باقر عليه السلام: خداوند ، محمّد صلى اللَّه عليه و آله را با پنج شمشير مبعوث كرد : ... و شمشير دوم ، براى اهل ذمّه ، خداوند متعال فرموده است: (با مردم به نيكى سخن بگوييد) كه در باره اهل ذمّه نازل شد و سپس اين آيه : (با كسانى كه به خدا و آخرت ايمان نمى‏آورند و آنچه را خدا و فرستاده‏اش حرام گردانيده‏اند ، حرام نمى‏دارند و متديّن به دين حق نمى‏گردند ، بجنگيد تا با [كمالِ ]خوارى ، به دست خود ، جزيه دهند) ، آن را نسخ كرد . پس هر يك از آنان كه در دار الإسلام باشند، جز جزيه از آنان پذيرفته نمى‏شود ، و يا كشته شدن و مصادره اموال و اسارت فرزندان آن است . هر گاه پرداخت جزيه را پذيرفتند، اسارت گرفتن آنان و مصادره اموالشان بر ما حرام ، و ازدواج با آنان بر ما حلال مى‏گردد . و كسانى از آنها كه در دار الحرب هستند ، اسارت گرفتنشان بر ما حلال ، و ازدواج با آنان حرام مى‏شود . از آنان جز پرداخت جزيه، يا كشته شدن، چيز ديگرى پذيرفته نيست.

دو . آيه ۱۸۰ سوره بقره‏

(بر شما مقرّر شده است كه چون يكى از شما مرگش فرا رسيد ، هرگاه ثروتى بر جاى گذارد ، براى پدر و مادر و خويشاوندان خود ، به‏طور پسنديده و منصفانه وصيّت كند ؛ [ اين كار ]حقّى است بر پرهيزگاران) .

۳۹۲.تفسير العيّاشى - به نقل از ابو بصير، از امام باقر يا امام صادق عليهما السلام در باره اين سخن خداوند متعال : (بر شما مقرّر شده است كه چون يكى از شما مرگش فرا رسيد ، هرگاه ثروتى بر جاى گذارد ، براى پدر و مادر و خويشاوندان خود ، به‏طور پسنديده و منصفانه وصيّت كند) - : اين آيه با آيه فرائض - كه ارث‏ها در آن مشخّص شده‏اند - نسخ گرديده است : (هر كس وصيّت را پس از آن كه آن را شنيد، تغيير دهد، گناهش بر عهده كسانى است كه آن را تغيير مى‏دهند) كه منظورش ، وصى است.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
154

۳۹۱.عنه عليه السلام : بَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً صلى اللَّه عليه و آله بِخَمسَةِ أسيافٍ . . . وَالسَّيفُ الثّاني عَلى‏ أهلِ الذِّمَّةِ ، قالَ اللَّهُ تَعالى‏ : (وَ قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا)۱ نَزَلَت في أهلِ الذِّمَّةِ ، ثُمَّ نَسَخَها قَولُهُ تَعالى‏ : (قَتِلُواْ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الأَْخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِ‏ّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَبَ حَتَّى‏ يُعْطُواْ الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَغِرُونَ)۲ فَمَن كانَ مِنهُم في دارِ الإِسلامِ فَلَم يُقبَل مِنهُ إلَّا الجِزيَةُ أوِ القَتلُ ومالُهُم فَي‏ءٌ وذَراريُّهُم سَبيٌ ، فَإِذا قَبِلُوا الجِزيَةَ حَرُمَ عَلَينا سَبيُهُم و أموالُهُم وحَلَّت لنا مُناكَحَتُهُم ، ومَن كانَ مِنهُم في دارِ الحَربِ حَلَّ لَنا سَبيُهُم ولَم تَحِلَّ لَنا مُناكَحَتُهُم ولا يُقبَلُ مِنهُم إلَّا الجِزيَةُ أوِ القَتلُ .۳

الثّانِيَةُ : الآيَةُ ۱۸۰ مِن سورَةِ البَقَرَةِ

(كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَ لِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ)

۳۹۲.تفسير العيّاشيّ عن أبي بصير عن أحدِهِما عليهما السلام - في قَولِهِ تَعالى‏ : (كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَ لِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِينَ)۴ - : هِيَ مَنسوخَةٌ ، نَسَخَتها آيَةُ الفَرائِضِ الَّتي هِيَ المَواريثُ ، (فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ)۵ يَعني بِذلِكَ الوَصِيَّ .۶

1.البقرة : ۸۳ .

2.التوبة : ۲۹ .

3.تهذيب الاحكام : ج ۴ ص ۱۱۴ ، تفسير العيّاشى : ج ۲ ص ۸۵ ح ۴۲ كلاهما عن حفص .

4.البقرة : ۱۸۰ .

5.البقرة : ۱۸۱ .

6.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۷۷ ح ۱۶۷ ، تفسير القمّي : ج ۱ ص ۶۵ من دون إسناد إلى أحد من أهل البيت عليهم السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۰۳ ص ۲۰۰ ح ۳۳ ؛ تفسير الطبري : ج ۲ الجزء ۲ ص ۱۱۷ عن قتادة و ص ۱۱۹ عن السدي ، تفسير ابن أبي حاتم : ج ۱ ص ۲۹۹ ح ۱۶۰۴ كلّها من دون إسناد إلى أحد من أهل البيت عليهم السلام نحوه .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8209
صفحه از 506
پرینت  ارسال به