433
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۵ / ۱۶

توبه نمودن فُضَيل بن عياض‏

۶۱۷.تهذيب الكمال - به نقل از فضل بن موسى - : فُضَيل بن عِياض ، عيّارى بود كه ميان اَبيوَرد و سَرَخس ، راهزنى مى‏كرد. سبب توبه‏اش ، آن بود كه وى ، عاشق دختركى (/ كنيزكى) شد. شبى ، در حالى كه از ديوار ، بالا مى‏رفت تا نزد وى رود ، شنيد كه كسى مى‏خوانَد: (آيا گاهِ آن نرسيده است كه مؤمنان ، دل‏هايشان به ياد خدا خاشع شود؟!) . چون اين را شنيد، گفت: چرا، اى پروردگار من! گاهِ آن رسيده است .
آن گاه ، باز گشت و آن شب را به ويرانه‏اى پناه بُرد و در آن جا ، كاروانيانى را ديد كه برخى از ايشان مى‏گفتند: «برويم» و برخى ديگر مى‏گفتند: «تا صبح بمانيم، كه فضيل ، در راه است و راه را بر ما مى‏بندد» .
فضيل مى‏گويد: من در انديشه شدم و با خود گفتم: من شب در پىِ گناهم و گروهى از مسلمانان ، در اين جا از من مى‏ترسند ! حتماً خداوند ، مرا به اين جا كشانده است تا دست از گناه بشُويَم. بار خدايا ! به درگاهت ، توبه كردم و توبه‏ام را مجاورت با بيت الحرام ، قرار دادم .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
432

۵ / ۱۶

تَوبَةُ فُضَيلِ بنِ عِياضٍ‏

۶۱۷.تهذيب الكمال عن الفضل بن موسى : كانَ الفُضَيلُ بنُ عِياضٍ شاطِراً۱ يَقطَعُ الطَّريقَ بَينَ أبيوَردَ وسَرخَسَ ، وكانَ سَبَبُ تَوبَتِهِ أنَّهُ عَشِقَ جارِيَةً ، فَبَينا هُوَ يَرتَقِي الجُدرانَ إلَيها إذ سَمِعَ تالِياً يَتلو : (أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ)۲فَلَمّا سَمِعَها قالَ: بَلى‏ يا رَبِّ ، قَد آنَ ، فَرَجَعَ فَآواهُ اللَّيلُ إلى‏ خَرِبَةٍ ، فَإِذا فيها سابِلَةٌ ، فَقالَ بَعضُهُم: نَرتَحِلُ وقالَ بَعضُهُم: حَتّى‏ نُصبِحَ ، فَإِنَّ فُضَيلاً عَلَى الطَّريقِ يَقطَعُ عَلَينا.
قالَ: فَفَكَّرتُ وقُلتُ: أنَا أسعى‏ بِاللَّيلِ فِي المَعاصي ، وقَومٌ مِنَ المُسلِمينَ هاهُنا يَخافونَني ، وما أرَى اللَّهَ ساقَني إلَيهِم إلّا لِأَرتَدِعَ ، اللَّهُمَّ إنّي قَد تُبتُ إلَيكَ ، وجَعَلتُ تَوبَتي مُجاوَرَةَ البَيتِ الحَرامِ.۳

1.الشّاطِر : من أعيا أهله ومؤدّبه خُبثاً ومكراً ، وهو مأخوذ من شَطَرَ عنهم ؛ إذا نَزَحَ عنهم وتركهم مراغماً أو مخالفاً (تاج العروس : ج ۷ ص ۲۴ «شطر») .

2.الحديد : ۱۶ .

3.تهذيب الكمال : ج ۲۳ ص ۲۸۵ ، تهذيب التهذيب : ج ۴ ص ۴۸۳ ، سير أعلام النبلاء : ج ۸ ص ۴۲۳ ، تاريخ دمشق : ج ۴۸ ص ۳۸۳ ، البداية والنهاية : ج ۱۰ ص ۱۹۸ وراجع: تاريخ دمشق : ج ۴۸ ص ۳۸۲ و ص ۳۸۴ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8635
صفحه از 506
پرینت  ارسال به