۵ / ۱۶
توبه نمودن فُضَيل بن عياض
۶۱۷.تهذيب الكمال - به نقل از فضل بن موسى - : فُضَيل بن عِياض ، عيّارى بود كه ميان اَبيوَرد و سَرَخس ، راهزنى مىكرد. سبب توبهاش ، آن بود كه وى ، عاشق دختركى (/ كنيزكى) شد. شبى ، در حالى كه از ديوار ، بالا مىرفت تا نزد وى رود ، شنيد كه كسى مىخوانَد: (آيا گاهِ آن نرسيده است كه مؤمنان ، دلهايشان به ياد خدا خاشع شود؟!) . چون اين را شنيد، گفت: چرا، اى پروردگار من! گاهِ آن رسيده است .
آن گاه ، باز گشت و آن شب را به ويرانهاى پناه بُرد و در آن جا ، كاروانيانى را ديد كه برخى از ايشان مىگفتند: «برويم» و برخى ديگر مىگفتند: «تا صبح بمانيم، كه فضيل ، در راه است و راه را بر ما مىبندد» .
فضيل مىگويد: من در انديشه شدم و با خود گفتم: من شب در پىِ گناهم و گروهى از مسلمانان ، در اين جا از من مىترسند ! حتماً خداوند ، مرا به اين جا كشانده است تا دست از گناه بشُويَم. بار خدايا ! به درگاهت ، توبه كردم و توبهام را مجاورت با بيت الحرام ، قرار دادم .