151
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۳۸۳.تفسير العيّاشى - به نقل از ابو محمّد هَمْدانى ، از مردى - : از امام صادق عليه السلام در باره ناسخ و منسوخ ، و محكم و متشابه پرسيدم . فرمود: «ناسخ ، آن است كه به قوّت خود ، باقى بماند . منسوخ ، آن است كه پايان يافته است . محكم ، آن است كه بِدان عمل شود و متشابه ، آن است كه برخى از آن به برخى ديگرش ، شبيه باشد» .

۸ / ۲

شناخت ناسخ و منسوخ‏

۳۸۴.تفسير العيّاشى - به نقل از ابو عبد الرحمان سُلَمى - : على عليه السلام بر قاضى‏اى گذشت و فرمود: «آيا ناسخ را از منسوخ ، باز مى‏شناسى ؟» .
گفت : خير .
فرمود: «هم خود به هلاكت در افتاده‏اى و هم ديگران را به هلاكت مى‏افكنى! تأويل هر حرفى از قرآن ، بر چند وجه است» .

۳۸۵.امام باقر عليه السلام: قرآن ، ظاهرى دارد و باطنى، محكمى و متشابهى، و ناسخى و منسوخى.

۳۸۶.امام باقر عليه السلام: قرآن ، به صورت ناسخ و منسوخ ، نازل شده است .

۳۸۷.امام صادق عليه السلام: از چيزهايى كه امام بايد دارا باشد، پاك كردن [خود ]و پاك بودن از گناهان و معصيت‏هاى مهلكى است كه موجب آتش [دوزخ ]مى‏گردد . ديگر، برخودارى از علمى كه تمام آنچه از حلال و حرام را كه امّت ، بِدان نياز دارند، روشن كند . ديگر، علم به كتاب [آسمانى‏] آن و شناخت خاص و عام ، و محكم و متشابه ، و ريزه‏كارى‏هاى علوم آن، و تأويلات شگفت‏انگيز آن، و ناسخ و منسوخش.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
150

۳۸۳.تفسير العيّاشي عن أبي محمّد الهمداني عن رجل عن الإمام الصادق عليه السلام ، قال : سَأَلتُهُ عَنِ النّاسِخِ وَالمَنسوخِ وَالمُحكَمِ وَالمُتَشابِهِ؟
قالَ : النّاسِخُ الثّابِتُ ، وَالمَنسوخُ ما مَضى‏ ، وَالمُحكَمُ ما يُعمَلُ بِهِ ، وَالمُتَشابِهُ الَّذي يُشبِهُ بَعضُهُ بَعضاً .۱

۸ / ۲

مَعرِفَةُ النّاسِخِ وَالمَنسوخِ‏

۳۸۴.تفسير العيّاشي عن أبي عبد الرحمن السلمي : إنَّ عَلِيّاً عليه السلام مَرَّ عَلى‏ قاضٍ ، فَقالَ : هَل تَعرِفُ النّاسِخَ مِنَ المَنسوخِ؟ فَقالَ : لا .
فَقالَ : هَلَكتَ وأهلَكتَ ! تَأويلُ كُلِّ حَرفٍ مِنَ القُرآنِ عَلى‏ وُجوهٍ .۲

۳۸۵.الإمام الباقر عليه السلام : إنَّ لِلقُرآنِ ظاهِراً وباطِناً ، ومُحكَماً ومُتَشابِهاً ، وناسِخاً ومَنسوخاً .۳

۳۸۶.عنه عليه السلام : نَزَلَ القُرآنُ ناسِخاً ومَنسوخاً .۴

۳۸۷.الإمام الصادق عليه السلام : إنَّ مِمَّا استُحِقَّت بِهِ الإِمامَةُ التَّطهيرَ وَالطِّهارَةَ مِنَ الذُّنوبِ وَالمعاصِي الموبِقَةِ الَّتي توجِبُ النّارَ ، ثُمَّ العِلمَ المُنَوِّرَ بِجَميعِ ما يَحتاجُ إلَيهِ الاُمَّةُ مِن حَلالِها وحَرامِها ، وَالعِلمَ بِكِتابِها خاصِّهِ وعامِّهِ ، وَالمُحكَمِ وَالمُتَشابِهِ ، ودَقائِقِ عِلمِهِ ، وغَرائِبِ تَأويلِهِ ، وناسِخِهِ ومَنسوخِهِ .۵

1.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۰ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۳۸۳ ح ۱۹ .

2.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۲ ح ۹ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۹۵ ح ۴۹ .

3.علل الشرائع : ص ۶۰۹ ح ۸۱ عن أبي إسحاق الليثي ، المحاسن : ج ۱ ص ۴۲۱ ح ۹۶۴ عن أبي لبيد البحراني نحوه ، بحار الأنوار : ج ۵ ص ۲۳۱ ح ۶ .

4.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۱ ح ۳ عن زرارة ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۳۸۳ ح ۲۰ .

5.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۳۲۲ ح ۱۱۹ عن أبي عمرو الزبيري ، بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۱۴۹ ح ۲۴ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8608
صفحه از 506
پرینت  ارسال به