365
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۱۳۳۸.سنن ابن ماجة - به نقل از ابو ليلى - : من در كنار پيامبر صلى اللَّه عليه و آله كه مشغول خواندن نماز شب بود، نماز مى‏خواندم. ايشان ، وقتى به آيه‏اى رسيد كه در آن از عذابْ ياد شده بود، فرمود : «از آتش ، به خدا پناه مى‏برم . واى بر اهل آتش !».

۱۳۳۹.سنن أبى داوود - به نقل از عوف بن مالك - : شبى با پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله براى عبادت برخاستم. ايشان به نماز ايستاد و سوره بقره را خواند. به آيه رحمت كه مى‏رسيد ، درنگ مى‏كرد و [آن را ]درخواست مى‏نمود و به آيه عذاب كه مى‏رسيد، درنگ مى‏كرد و [ از آتش ] به خدا پناه مى‏برد .

۱۳۴۰.امام صادق عليه السلام: هر گاه به آيه‏اى رسيدى كه در آن از بهشت ياد شده است، درنگ كن و از خداوند ، بهشت را بخواه، و هر گاه به آيه‏اى رسيدى كه در آن از آتش ، ياد شده است، درنگ كن و از آتش به خدا پناه ببر.

۱۳۴۱.امام صادق عليه السلام: شايسته است كسى كه قرآن مى‏خواند، چون به آيه‏اى از قرآن مى‏رسد كه در آن ، درخواست يا بيم‏دهى است، خير آنچه را اميد دارد ، از خدا درخواست كند و ايمن ماندن از آتش و عذاب را از او بخواهد.

۱۳۴۲.الكافى - به نقل از حلبى - : از امام صادق عليه السلام در باره مردى پرسيدم كه با امام [به جماعت ]نماز مى‏خواند و امام جماعت به آيه‏اى مى‏رسد كه در آن ، درخواست است ، يا به آيه‏اى كه در آن از بهشت يا از آتش ، ياد شده است . فرمود: «مانعى ندارد كه در اين هنگام ، [آن مأموم‏] در حال نماز از خدا درخواست كند و به خدا پناه ببرد و از خدا بهشت را بخواهد».

ز - جواب دادن‏

۱۳۴۳.المستدرك على الصحيحين - به نقل از حجر بن قيس مدرى - : شبى نزد امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السلام به سر بردم . به نماز شب ايستاده بود و چون به اين آيه : (آيا آنچه را [ كه به صورت نطفه ]فرو مى‏ريزيد ، ديده‏ايد؟ آيا شما آن را خلق مى‏كنيد ، يا ما آفريننده‏ايم ؟) رسيد ، شنيدم كه سه بار فرمود : «تو ، اى خداوند !».
سپس خواند: (آيا آنچه را كِشت مى‏كنيد، ديده‏ايد؟ آيا شما آن را [ بى يارى ما ]زراعت مى‏كنيد، يا ماييم كه زراعت مى‏كنيم ؟) و فرمود : «تو ، اى خداوند ! تو ، اى خداوند ! تو ، اى خداوند !» .
سپس ادامه داد: (آيا آبى را كه مى‏نوشيد، ديده‏ايد؟ آيا شما آن را از [ دلِ ]ابرِ سپيد، فرود آورده‏ايد، يا ما فرود آورنده‏ايم ؟) و سه بار فرمود: «تو، اى خداوند !» .
سپس ادامه داد: (آيا آن آتشى را كه بر مى‏افروزيد، ديده‏ايد؟ آيا شما [ چوبِ ]درختِ آن را پديدار كرده‏ايد، يا ما پديد آورنده‏ايم ؟) و سه بار فرمود: «تو ، اى خداوند !» .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
364

۱۳۳۸.سنن ابن ماجة عن أبي ليلى : صَلَّيتُ إلى‏ جَنبِ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله وهُوَ يُصَلّي مِنَ اللَّيلِ تَطَوُّعاً ، فَمَرَّ بِآيَةِ عَذابٍ فَقالَ: أعوذُ بِاللَّهِ مِنَ النّارِ ، ووَيلٌ لِأَهلِ النّارِ . ۱

۱۳۳۹.سنن أبي داوود عن عوف بن مالك : قُمتُ مَعَ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله لَيلَةً ، فَقامَ فَقَرَأَ سورَةَ البَقَرَةِ ، لا يَمُرُّ بِآيَةِ رَحمَةٍ إلّا وَقَفَ فَسَأَلَ ، ولا يَمُرُّ بِآيَةِ عَذابٍ إلّا وَقَفَ فَتَعَوَّذَ .۲

۱۳۴۰.الإمام الصادق عليه السلام : إذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ الجَنَّةِ فَقِف عِندَها ، وسَلِ اللَّهَ الجَنَّةَ ، وإذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ النّارِ فَقِف عِندَها ، وتَعَوَّذ بِاللَّهِ مِنَ النارِ . ۳

۱۳۴۱.عنه عليه السلام : يَنبَغي لِمَن يَقرَأُ القُرآنَ إذا مَرَّ بِآيَةٍ مِنَ القُرآنِ فيها مَسأَلَةٌ أو تَخويفٌ أن يَسأَلَ اللَّهَ عِندَ ذلِكَ خَيرَ ما يَرجو ، ويَسأَلَهُ العافِيَةَ مِنَ النّارِ ومِنَ العَذابِ .۴

۱۳۴۲.الكافي عن الحلبي عن الإمام الصادق عليه السلام ، قال : سَأَلتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَكونُ مَعَ الإِمامِ فَيَمُرُّ بِالمَسأَلَةِ ، أو بِآيَةٍ فيها ذِكرُ جَنَّةٍ أو نارٍ ، قالَ عليه السلام : لا بَأسَ بِأَن يَسأَلَ عِندَ ذلِكَ ، ويَتَعَوَّذَ فِي الصَّلاةِ مِنَ النّارِ ، ويَسأَلَ اللَّهَ الجَنَّةَ .۵

ز - الجَوابُ‏

۱۳۴۳.المستدرك على الصحيحين عن حجر بن قيس المدري : بِتُّ عِندَ أميرِالمُؤمِنينَ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام ، فَسَمِعتُهُ وهُوَ يُصَلّى مِنَ اللَّيلِ يَقرَأُ ، فَمَرَّ بِهذِهِ الآيَةِ: « أَفَرَءَيْتُم مَّا تُمْنُونَ * ءَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَلِقُونَ»۶ قالَ: بَل أنتَ يا رَبِّ - ثَلاثاً - ، ثُمَّ قَرَأَ: «أَفَرَءَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ * ءَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّ رِعُونَ»۷قالَ: بَل أنتَ يا رَبِّ ، بَل أنتَ يا رَبِّ ، بَل أنتَ يا رَبِّ ، ثُمَّ قَرَأَ: «أَفَرَءَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِى تَشْرَبُونَ * ءَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ»۸قالَ: بَل أنتَ يا رَبِّ - ثَلاثاً - ، ثُمَّ قَرَأَ: «أَفَرَءَيْتُمُ النَّارَ الَّتِى تُورُونَ * ءَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشُِونَ»۹ قالَ: بَل أنتَ يا رَبِّ - ثَلاثاً - . ۱۰

1.سنن ابن ماجة: ج ۱ ص ۴۳۰ ح ۱۳۵۲ ، سنن أبي داوود : ج ۱ ص ۲۳۳ ح ۸۸۱ ، مسند ابن حنبل : ج ۷ ص ۳۵ ح ۱۹۰۷۷ ، السنن الكبرى : ج ۲ ص ۴۴۰ ح ۳۶۹۰ ، المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۲ ص ۱۱۵ ح ۱ كلّها نحوه ، كنز العمّال: ج ۷ ص ۵۱ ح ۱۷۹۰۷ .

2.سنن أبي داوود: ج ۱ ص ۲۳۱ ح ۸۷۳ ، السنن الكبرى : ج ۲ ص ۴۳۹ ح ۳۶۸۹ ، سنن النسائي: ج ۲ ص ۲۲۳ ، مسند ابن حنبل: ج ۹ ص ۲۵۶ ح ۲۴۰۳۵ ، فضائل القرآن لأبي عبيد : ص ۱۴۲ والثلاثة الأخيرة نحوه ، كنز العمّال: ج ۸ ص ۱۶۰ ح ۲۲۳۸۴ .

3.الكافي: ج ۲ ص ۶۱۷ ح ۲ عن عليّ بن أبي حمزة ، مجمع البيان: ج ۱۰ ص ۵۶۹ ، أعلام الدين: ص ۱۰۱ عن الإمام الباقر عليه السلام ، عوالي اللآلي: ج ۲ ص ۵۰ ح ۱۲۸ كلّها نحوه ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۲۱۶ ح ۲۰ .

4.الكافي: ج ۳ ص ۳۰۱ ح ۱ ، تهذيب الأحكام: ج ۲ ص ۲۸۶ ح ۱۱۴۷ كلاهما عن سماعة .

5.الكافي: ج ۳ ص ۳۰۲ ح ۳ .

6.الواقعة: ۵۸ و ۵۹ .

7.الواقعة: ۶۳ و ۶۴ .

8.الواقعة: ۶۸ و ۶۹ .

9.الواقعة: ۷۱ و ۷۲ .

10.المستدرك على الصحيحين: ج ۲ ص ۵۱۸ ح ۳۷۸۰ ، السنن الكبرى: ج ۲ ص ۴۴۱ ح ۳۶۹۵ ، كنز العمّال: ج ۲ ص ۳۱۸ ح ۴۱۱۸ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7579
صفحه از 442
پرینت  ارسال به