327
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۱۲۵۴.تفسير عبد الرزّاق - به نقل از قتاده ، در باره اين آيه : (و قرآن را با ترتيل بخوان) - : به ما خبر رسيده كه قرائت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ، عموماً با كشيدن صدا بود.

۱۲۵۵.مسند ابن حنبل - به نقل از اُمّ سلمه ، در پاسخ به سؤال از نحوه قرائت پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله : پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله در پايان هر آيه ، وقف مى‏كرد : (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ‏ّ الْعَلَمِينَ * الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * مَلِكِ يَوْمِ الدِّينِ).

۱۲۵۶.صحيح مسلم - به نقل از حذيفه - : شبى با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نماز خواندم . [سوره‏] بقره را آغاز كرد... و آرام آرام مى‏خواند. هر گاه به آيه‏اى مى‏رسيد كه در آن تسبيح خدا بود ، تسبيح مى‏گفت، و هر گاه به درخواستى مى‏رسيد ، [از خداوند ]درخواست مى‏كرد، و هر گاه به [آيه مشتمل بر] پناه بردن [به خدا] مى‏رسيد، پناه مى‏برد.

۱۲۵۷.مسند ابن حنبل - به نقل از ابن ابى مليكه - : از يكى از همسران پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در باره قرائت پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله سؤال شد . گفت: شما توان آن را نداريد.
به او گفته شد: ما را از آن آگاه كن. پس، او شروع به قرائتى آرام آرام كرد.۱

۱۲۵۸.سنن الترمذى - به نقل از يعلى بن مملك ، در باره چگونگىِ قرآن خواندن پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله - : اُمّ سلمه، قرائت ايشان را تقليد كرد. قرائتى كلمه به كلمه بود.

۱۲۵۹.امام على عليه السلام - در وصف پرهيزگاران - : شب‏هنگام به پا مى‏خيزند و آيات قرآن را شمرده و آرام مى‏خوانند، جان‏هايشان را با خواندن آن ، اندوهناك مى‏سازند، و داروى درد خود را در آن مى‏جويند.

1.واژه «ترسّل» در متن عربى حديث ، با «ترتيل»، تقريباً هم‏معناست و آن ، آرام و با درنگ خواندن و پرهيز از عجله است.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
326

۱۲۵۴.تفسير عبد الرزّاق عن قتادة - في قَولِهِ: «وَ رَتِّلِ الْقُرْءَانَ تَرْتِيلاً» - : بَلَغَنا أنَّ عامَّةَ قِراءَةِ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله كانَت بِالمَدِّ .۱

۱۲۵۵.مسند ابن حنبل عن اُمّ سلمة - لَمّا سُئِلَت عَن قِراءَةِ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله - : كانَ يَقطَعُ قِراءَتَهُ آيَةً آيَةً : «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ‏ّ الْعَلَمِينَ * الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * مَلِكِ يَوْمِ الدِّينِ» .۲

۱۲۵۶.صحيح مسلم عن حذيفة : صَلَّيتُ مَعَ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله ذاتَ لَيلَةٍ ، فَافتَتَحَ البَقَرَةَ ... يَقرَأُ مُتَرَسِّلاً ، إذا مَرَّ بِآيَةٍ فيها تَسبيحٌ سَبَّحَ ، وإذا مَرَّ بِسُؤالٍ سَأَلَ ، وإذا مَرَّ بِتَعَوُّذٍ تَعَوَّذَ .۳

۱۲۵۷.مسند ابن حنبل عن ابن أبي مليكة عن بعض أزواج النبيّ صلى اللَّه عليه و آله : أنَّها سُئِلَت عَن قِراءَةِ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله ، فَقالَت: إنَّكُم لا تَستَطيعونَها ، فَقيلَ لَها: أخبِرينا بِها ، فَقَرَأَت قِراءَةً تَرَسَّلَت فيها .۴

۱۲۵۸.سنن الترمذي عن يعلى بن مملك - حَولَ قراءَةِ رَسولِ اللَّه صلى اللَّه عليه و آله - : نَعَتَتْ [اُمُّ سَلَمَةَ ]قِراءَتَهُ صلى اللَّه عليه و آله ، فَإِذا هِيَ تَنعَتُ قِراءَةً مُفَسَّرَةً حَرفاً حَرفاً .۵

۱۲۵۹.الإمام عليّ عليه السلام - في صِفَةِ المُتَّقينَ - : أمَّا اللَّيلَ فَصافّون أقدامَهُم ، تالينَ لِأَجزاءِ القُرآنِ يُرَتِّلونَها تَرتيلاً ، يُحَزِّنونَ بِهِ أنفُسَهُم ، ويَستَثيرونَ بِهِ دَواءَ دائِهِم .۶

1.تفسير عبد الرّزاق : ج ۳ ص ۳۵۶ ح ۳۳۶۳ ، الدرّ المنثور: ج ۸ ص ۳۱۴ نقلاً عن عبد بن حميد .

2.مسند ابن حنبل: ج ۱۰ ص ۱۹۴ ح ۲۶۶۴۵ ، سنن أبي داوود: ج ۴ ص ۳۷ ح ۴۰۰۱ ، المستدرك على الصحيحين: ج ۲ ص ۲۵۲ ح ۲۹۰۹ كلاهما نحوه ، السنن الكبرى: ج ۲ ص ۶۵ ح ۲۳۸۳ ، كنز العمّال: ج ۷ ص ۵۲ ح ۱۷۹۱۳ .

3.صحيح مسلم: ج ۱ ص ۵۳۶ ح ۲۰۳ ، سنن أبي داوود: ج ۱ ص ۲۳۰ ح ۸۷۱ ، سنن الترمذي: ج ۲ ص ۴۸ ح ۲۶۲ ، سنن ابن ماجة: ج ۱ ص ۴۲۹ ح ۱۳۵۱ ، مسند ابن حنبل: ج ۹ ص ۷۷ ح ۲۳۳۲۱ كلّها نحوه ، كنز العمّال: ج ۷ ص ۵۱ ح ۱۷۹۰۶ . المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۲ ص ۴۰۳ ح ۱۱ .

4.مسند ابن حنبل: ج ۱۰ ص ۱۶۹ ح ۲۶۵۳۲ .

5.سنن الترمذي: ج ۵ ص ۱۸۲ ح ۲۹۲۳ ، سنن أبي داوود: ج ۲ ص ۷۴ ح ۱۴۶۶ وليس فيه «مفسَّرة» ، سنن النسائي: ج ۲ ص ۱۸۱ ، مسند ابن حنبل: ج ۱۰ ص ۱۸۱ ح ۲۶۵۸۸ ، المستدرك على الصحيحين: ج ۱ ص ۴۵۴ ح ۱۱۶۵ ، السنن الكبرى: ج ۳ ص ۱۹ ح ۴۷۱۳ .

6.نهج البلاغة: الخطبة ۱۹۳ ، الأمالي للصدوق: ص ۶۶۷ ح ۸۹۷ عن عبدالرحمن بن كثير الهاشمي عن الإمام الصادق عن أبيه عليهما السلام ، روضة الواعظين: ص ۴۸۰ ، بحار الأنوار: ج ۶۷ ص ۳۱۵ ح ۵۰ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7404
صفحه از 442
پرینت  ارسال به