پژوهشى در باره اِعراب قرآن كريم۱
زبان قرآن كريم، عربى است و نشانههاى اِعرابى، سهمى مهم در بيان معانى اين زبان دارند، به گونهاى كه تغيير در آنها به تغيير در معناى جمله مىانجامد. توجّه به اِعراب، براى قرائت آيات قرآن و فهم معانى آنها ضرورتى مضاعف دارد؛ زيرا خطا در تشخيص اِعراب كلمات قرآن، نه تنها معنا را تغيير مىدهد كه گاه معنايى متناقض با مقصود خداى تعالى پديد مىآورد . براى نمونه اگر كلمه «رسوله» در آيه (أَنَّ اللَّهَ بَرِىءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ ؛۲ خداوند و پيامبرش ، از مشركان بيزارند) مجرور قرائت شود (و نه مرفوع) معناى آيه چنين مىشود كه - معاذ اللَّه - خداى سبحان از رسولش نيز بيزار است، در حالىكه اين معنا خلاف مقصود خداوند است، يا اگر در آيه (إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَؤُاْ ؛۳ بندگان دانشمند خداوند ، از خدا مىترسند) كلمه «الله» مرفوع قرائت شود (و نه منصوب)، معنا چنين مىشود كه خدا از علما بيم دارد، در حالىكه مقصود آيه اين است كه عالمان، از خداى تعالى بيم دارند.
معناى لغوى و اصطلاحى
اِعراب، از مادّه «ع ر ب»، مصدر باب اِفعال و در لغت به معناى آشكار و روشن