249
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۱۱۲۷.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: برترين اعمال ، نماز است و سپس خواندن قرآن در غير نماز.

۱۱۲۸.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: حكايت قرآن، حكايت كيسه‏اى است كه آن را پر از مُشك كنى و سرش را ببندى . اگر سرش را باز كنى ، بوى مشك پراكنده مى‏شود و اگر سربسته رهايش كنى ، در دلش مشك است . قرآن نيز اين گونه است، آن گاه كه آن را بخوانى يا در سينه‏ات باشد.

۱۱۲۹.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: خدا به شما فرمان مى‏دهد كه قرآن را بخوانيد . حكايت آن ، حكايت مردمى است كه در دژ خويش اند و دشمنشان به سوى آنها حركت كرده و آنها نيز در هر گوشه‏اى از دژ ، گروهى را آماده كرده‏اند. پس، از هر سو كه دشمن به آنان حمله كند ، كسانى هستند كه ايشان را از دژ دفع مى‏كنند. اين است حكايت كسى كه قرآن مى‏خواند. او همواره در استوارترين دژ - يا در دژى استوار - قرار دارد.

۱۱۳۰.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: قرآن بخوانيد و در آن ، زياده‏روى نكنيد،۱ و از آن ، دورى ننماييد، و آن را ابزار ارتزاق، و وسيله فزونخواهى قرار ندهيد.

۱۱۳۱.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: بر تو باد تلاوت قرآن و بسيارىِ ياد خدا؛ زيرا آن براى تو در آسمان ، نام است و در زمين، نور.

1.جمله «در آن ، زياده‏روى نكنيد»، ظاهراً نهى از زياده‏روى در قرائت قرآن يا در معانى آن است و حدّ اين زياده‏روى - آن گونه كه در احاديث آمده - اين است كه قرآن ، در كمتر از سه روز ، ختم شود ، يا مراد ، اين است كه آن را سريع بخواند ، به طورى كه فرصت انديشيدن در آن را نداشته باشد. اين ، در صورتى است كه لفظ حديث - چنان كه در نسخه‏هاى ما هست - ، «لا تغلوا فيه» باشد ؛ امّا اگر لفظ آن - چنان كه ما احتمال مى‏دهيم - «لا تلغوا» باشد، نهى از گفتن سخنان لغو يا انجام دادن كارهاى بيهوده در حين قرائت است ، و البتّه اينها هر دو ، از آداب تلاوت اند .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
248

۱۱۲۷.عنه صلى اللَّه عليه و آله : أفضَلُ الأَعمالِ: الصَّلاةُ ، ثُمَّ قِراءَةُ القُرآنِ في غَيرِ الصَّلاةِ .۱

۱۱۲۸.عنه صلى اللَّه عليه و آله : مَثَلُ القُرآنِ كَجِرابٍ مَلَأتَهُ مِسكاً ثُمَّ رَبَطتَ عَلى‏ فيهِ ، فَإِن فَتَحتَ فاحَ ريحُ المِسكِ ، وإن تَرَكتَهُ كانَ مِسكاً مَوضوعاً ، كَذلِكَ مَثَلُ القُرآنِ إذا قَرَأتَهُ أو كانَ في صَدرِكَ .۲

۱۱۲۹.عنه صلى اللَّه عليه و آله : إنَّ اللَّهَ يَأمُرُكُم أن تَقرَؤُوا الكِتابَ ، ومَثَلُ ذلِكَ كَمَثَلِ قَومٍ في حِصنِهِم صارَ إلَيهِم عَدُوُّهُم وقَد أعَدّوا في كُلِّ ناحِيَةٍ مِن نَواحِي الحِصنِ قَوماً ، فَلَيسَ يَأتيهِم عَدُوُّهُم مِن ناحِيَةٍ إلّا وبَينَ أيديهِم مَن يَدرَؤُهُم عَنِ الحِصنِ ، فَذلِكَ مَثَلُ مَن يَقرَأُ القُرآنَ لا يَزالُ في أحصَنِ حِصنٍ - أو في حِصنٍ حَصينٍ - . ۳

۱۱۳۰.عنه صلى اللَّه عليه و آله : اِقرَؤُوا القُرآنَ ولا تَغلوا فيهِ‏۴ ، ولا تَجفوا عَنهُ ، ولا تَأكُلوا بِهِ ، ولا تَستَكثِروا بِهِ .۵

۱۱۳۱.عنه صلى اللَّه عليه و آله : عَليكَ بِتِلاوَةِ القُرآنِ وذِكرِ اللَّهِ كَثيراً ؛ فَإِنَّهُ ذِكرٌ لَكَ فِي السَّماءِ ونورٌ لَكَ فِي الأَرضِ .۶

1.كنز العمّال: ج ۱۵ ص ۹۵۰ ح ۴۳۶۵۰ نقلاً عن الديلمي عن عائشة .

2.المعجم الأوسط : ج ۷ ص ۱۵۰ ح ۷۱۲۶ ، نوادر الاُصول : ج ۲ ص ۲۳۹ كلاهما عن عثمان ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۵۱۹ ح ۲۳۲۳ .

3.مسند البزّار: ج ۲ ص ۲۷۶ ح ۶۹۵ عن عاصم بن ضمرة عن الإمام عليّ عليه السلام ، كنز العمّال : ج ۱۱ ص ۵۲۳ ح ۳۲۴۳۹ .

4.قوله عليه السلام : «ولا تغلوا فيه» الظاهر أنّه نهي عن الغلوّ في قراءة القرآن أو في معانيه ، وحدّه - حسبما في الأحاديث - أن يختم القرآن في أقلّ من ثلاثة أيّام ؛ أو أن يقرأه بسرعة توجب فوت التدبّر فيه . هذا إذا كان لفظ الحديث «لا تغلوا» كما في ما لدينا من النُسَخ . وأمّا إن كان لفظه - حسبما نحتمله - «لا تلغوا» فهو نهي عن اللغو بالمقال والفعال حين القراءة ؛ وكلاهما من آداب التلاوة .

5.مسند ابن حنبل: ج ۵ ص ۲۸۸ ح ۱۵۵۲۹ وص ۳۲۲ ح ۱۵۶۶۸ وح ۱۵۶۷۰ ، المعجم الأوسط: ج ۳ ص ۸۶ ح ۲۵۷۴ ، تاريخ دمشق : ج ۳۴ ص‏۴۲۶ ح ۷۰۵۲ كلّها عن عبدالرحمن بن شبل ، النهاية في غريب الحديث: ج ۱ ص ۲۸۱ وفيه «اقرؤوا القرآن ولا تجفوا عنه» ، فقط ، كنز العمّال : ج ۱ ص‏۵۱۱ ح ۲۲۷۰ .

6.الخصال: ص ۵۲۵ ح ۱۳ ، معاني الأخبار: ص ۳۳۴ ح ۱ ، عوالي اللآلي: ج ۱ ص ۹۴ ح ۲۶ كلّها عن أبي ذرّ ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۱۹۸ ح ۷ ؛ المعجم الكبير : ج ۲ ص ۱۵۷ ح ۱۶۵۱ ، حلية الأولياء : ج ۱ ص ۱۶۸ كلاهما عن أبي ذرّ ، كنز العمّال: ج ۱۵ ص ۸۷۱ ح ۴۳۴۶۵ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7449
صفحه از 442
پرینت  ارسال به