209
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۱۰۵۴.الكافى - به نقل از ابان بن تَغْلِب ، از امام صادق عليه السلام ، در دعا براى از بَر كردن قرآن - : مى‏گويى: «بار خدايا! من از تو درخواست مى‏كنم، كه بندگان ، از كسى به خوبىِ تو ، درخواست نكرده‏اند . از تو درخواست مى‏كنم به حقّ محمّد ، پيامبر و فرستاده‏ات، و به حقّ ابراهيم ، دوست يك‏دل و مخلصت، و به حقّ موسى ، هم‏سخن و هم‏رازت، و به حقّ عيسى ، كلمه و روحت . از تو درخواست مى‏كنم ، به حقّ صُحُف ابراهيم و تورات موسى و زبور داوود و انجيل عيسى و قرآنِ محمّد صلى اللَّه عليه و آله ، و به حقّ هر وحى‏اى كه بر او فرستادى ، و به حقّ هر فرمانى كه آن را امضا كردى، و هر حقّى كه بِدان فرمان دادى، و هر بى‏نيازى كه بى‏نيازش ساختى، و هر گم‏راهى كه راه‏نمايى‏اش كردى، و هر سائلى كه به او عطا فرمودى .
از تو درخواست مى‏كنم به حقّ آن نامت كه آن را بر شب ، قرار دادى و شب ، تاريك شد، و به حقّ آن نامت كه آن را بر روز نهادى و روز ، روشن شد، و به حقّ آن نامت كه آن را بر زمين قرار دادى و زمين ، آرام گرفت، و آن را ستون آسمان‏ها قرار دادى و آسمان‏ها برپا شدند، و آن را بر كوه‏ها نهادى و كوه‏ها استوار گشتند، و به حقّ آن نامت كه به واسطه آن ، روزى‏ها را [هر جا ]پراكندى، و به حقّ آن نامت كه به واسطه آن، مُردگان را زنده مى‏گردانى . از تو مى‏خواهم به حقّ تختگاه‏هاى عزّت عرشت ، و رحمت بى‏انتهاى كتابت . از تو مى‏خواهم كه بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرستى و حفظ قرآن و انواع علم را روزى‏ام گردانى و آنها را در دلم و گوشم و چشمم ، استوار سازى، و با گوشت و خون و استخوان و مغزم بياميزى، و شب و روز ، مرا در آنها به كار گيرى، به حقّ مهربانى و توانايى‏ات، كه هيچ توان و نيرويى نيست ، مگر از سوى تو ، اى زنده ، اى بيدار!».
در حديثى ديگر ، اين افزوده آمده است: «و از تو درخواست مى‏كنم به حقّ آن نامت كه بندگانت ، به آن نام ، تو را خواندند و دعايشان را پذيرفتى، و پيامبرانت [ ، بِدان نام ، تو را خواندند] و به آنان بخشيدى و بر ايشان ، رحم آوردى . از تو درخواست مى‏كنم به حقّ هر نامى كه آن را در كتاب‏هايت ، فرو فرستادى، و به حقّ آن نامت كه عرش تو ، بِدان پا بر جا شد، و به حقّ نامت : يكتا و يگانه و فرد و وَتْر و والايت كه همه اركان [عالم ]را پُر كرده است [و به حقّ نامِ‏] پاك و پاكيزه و مبارك و مقدّس و زنده و پا بر جا و نور آسمان‏ها و زمين، و رحمان و رحيم و كبير و متعال، و [به حقّ‏] كتابت كه به حق ، فرو فرستاده شده، و [به حقّ ]كلمات تام و نور تامّ تو ، و به عظمتت و اركانت» .
در حديثى ديگر آمده است كه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: «هر كس مى‏خواهد كه خداوند عزّ وجلّ قرآن و دانش را در سينه او جاى دهد، اين دعا[يى را كه نقل شد] ، با عسل سفيد ، در ظرفى تميز بنويسد . سپس آن را با آب باران، پيش از آن كه به زمين برسد، بشويد و سه روز ، ناشتا بخورد . به خواست خدا ، قرآن را حفظ مى‏كند» .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
208

۱۰۵۴.الكافي عن أبان بن تغلب عن الإمام الصادق عليه السلام - فِي الدُّعاءِ لِحِفظِ القُرآنِ ، قالَ - : تَقولُ: «اللَّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ ولَم يَسأَلِ العِبادُ مِثلَكَ ، أسأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِيِّكَ ورَسولِكَ ، وإبراهيمَ خَليلِكَ وصَفِيِّكَ ، وموسى‏ كَليمِكَ ونَجِيِّكَ ، وعيسى‏ كَلِمَتِكَ وروحِكَ ، وأسأَلُكَ بِصُحُفِ إبراهيمَ، وتَوراةِ موسى‏ ، وزَبورِ داوودَ ، وإنجيلِ عيسى‏ ، وقُرآنِ مُحَمَّدٍ صلى اللَّه عليه و آله ، وبِكُلِّ وَحيٍ أوحَيتَهُ ، وقَضاءٍ أمضَيتَهُ ، وحَقٍّ قَضَيتَهُ ، وغَنِيٍّ أغنَيتَهُ ، وضالٍّ هَدَيتَهُ ، وسائِلٍ أعطَيتَهُ ، وأسأَلُكَ بِاسمِكَ الَّذي وَضَعتَهُ عَلَى اللَّيلِ فَأَظلَمَ ، وبِاسمِكَ الَّذي وَضَعتَهُ عَلَى النَّهارِ فَاستَنارَ ، وبِاسمِكَ الَّذي وَضَعتَهُ عَلَى الأَرضِ فَاستَقَرَّت ، ودَعَمتَ بِهِ السَّماواتِ فَاستَقَلَّت ، ووَضَعتَهُ عَلَى الجِبالِ فَرَسَت ، وبِاسمِكَ الَّذي بَثَثتَ بِهِ الأَرزاقَ ، وأسأَلُكَ بِاسمِكَ الَّذي تُحيي بِهِ المَوتى‏ ، وأسأَلُكَ بِمَعاقِدِ العِزِّ مِن عَرشِكَ‏۱ ، ومُنتَهَى الرَّحمَةِ مِن كِتابِكَ ، أسأَلُكَ أن تُصَلِّيَ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وأن تَرزُقَني حِفظَ القُرآنِ ، وأصنافَ العِلمِ ، وأن تُثَبِّتَها في قَلبي وسَمعي وبَصَري ، وأن تُخالِطَ بِها لَحمي ودَمي ، وعِظامي ومُخّي ، وتَستَعمِلَ بِها لَيلي ونَهاري بِرَحمَتِكَ وقُدرَتِكَ ؛ فَإِنَّهُ لاحَولَ ولا قُوَّةَ إلّا بِكَ يا حَيُّ يا قَيّومُ» .
قالَ: وفي حَديثٍ آخَرَ زِيادَةُ: «وأسأَلُكَ بِاسمِكَ الَّذي دَعاكَ بِهِ عِبادُكَ الَّذينَ استَجَبتَ لَهُم ، وأنبِياؤُكَ فَغَفَرتَ لَهُم ورَحِمتَهُم ، وأسأَلُكَ بِكُلِّ اسمٍ أنزَلتَهُ في كُتُبِكَ ، وبِاسمِكَ الَّذِي استَقَرَّ بِهِ عَرشُكَ ، وبِاسمِكَ الواحِدِ الأَحَدِ الفَردِ الوَترِ المُتَعالِ الَّذي يَملَأُ الأَركانَ كُلَّها ، الطّاهِرِ الطُّهرِ المُبارَكِ المُقَدَّسِ ، الحَيِّ القَيّومِ ، نورِ السَّماواتِ وَالأَرضِ ، الرَّحمنِ الرَّحيمِ ، الكَبيرِ المُتَعالِ ، وكِتابِكَ المُنزَلِ بِالحَقِّ ، وكَلِماتِكَ التّامّاتِ ونورِكَ التّامِّ ، وبِعَظَمَتِكَ وأركانِكَ» .
وقالَ : في حَديثٍ آخَرَ: قالَ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله: مَن أرادَ أن يوعِيَهُ اللَّهُ عزّ وجلّ القُرآنَ وَالعِلمَ ، فَليَكتُب هذَا الدُّعاءَ في إناءٍ نَظيفٍ بِعَسَلٍ ماذِيٍّ ،۲ ثُمَّ يَغسِلُهُ بِماءِ المَطَرِ قَبلَ أن يَمَسَّ الأَرضَ ويَشرَبُهُ ثَلاثَةَ أيّامٍ عَلَى الرّيقِ ، فَإِنَّهُ يَحفَظُ ذلِكَ إن شاءَ اللَّهُ .۳

1.أسألك بمعاقد العزّ من عرشك : أي بالخصال التي استحقّ بها العرش العزَّ ، أو بمواضع انعقادها منه . وحقيقة معناه : بعزّ عرشك (النهاية : ج ۳ ص ۲۷۰ «عقد») .

2.الماذيُّ : العسلُ الأبيضُ (الصحاح : ج ۶ ص ۲۴۹۰ «مذى‏» ) .

3.الكافي : ج ۲ ص ۵۷۶ ح ۱ عن أبان بن تغلب .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7133
صفحه از 442
پرینت  ارسال به