39
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۲ / ۱۰

مجموعه ويژگى‏هاى معنوى قرآن‏

۷۶۳.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: قرآن ، راه‏نمايى‏اى در گم‏راهى ، و بينايى‏اى در كورى، و دستگيرى‏اى در لغزش‏ها، و روشنايى‏اى در تاريكى‏ها، و پرتوى در حوادث [و بدعت‏ها]، و نگه‏دارنده‏اى از هلاكت، و رهاننده‏اى از انحراف، و روشنگرى‏اى در فتنه‏ها، و رساننده‏اى از دنيا به [سعادت ]آخرت است و كمال دين شما ، در آن است . هيچ كس از قرآن منحرف نمى‏شود ، مگر آن كه به سوى دوزخ ، ره‏سپار مى‏گردد .

۷۶۴.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله - به اَنَس بن مالك - : پسرم! از خواندن قرآن ، غافل مشو؛ زيرا قرآن ، دلِ مُرده را زنده مى‏گردانَد و از كارهاى زشت و ناپسند و ستم ، باز مى‏دارد و با قرآن ، كوه‏ها از جاى مى‏جنبند.

۷۶۵.سنن الترمِذى - به نقل از حارث - : در مسجد مى‏گذشتم كه ديدم مردم ، سرگرم سخنان بيهوده اند. پس بر على عليه السلام وارد شدم و گفتم : اى امير مؤمنان! آيا نمى‏بينى كه مردم ، در سخنان بيهوده ، فرو رفته‏اند؟
فرمود: «به راستى ، چنين مى‏كنند؟» .
گفتم : آرى.
فرمود: «من از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله شنيدم كه مى‏فرمايد: "به زودى ، فتنه‏اى پديد خواهد آمد".
گفتم : راه نجات از آن فتنه چيست ، اى پيامبر خدا؟
فرمود: "كتاب خدا . خبرِ آنچه پيش از شما بوده و خبرِ آنچه پس از شما خواهد شد، و حكم آنچه ميان شماست، همه، در قرآن آمده است. قرآن ، جدا كننده‏[ى حق از باطل ]است و شوخى نيست و هر گردن‏فرازى كه آن را وا گذارَد ، خداوند ، گردنش را مى‏شكند، و هر كس هدايت را در غيرِ آن بجويد ، خداوند ، گم‏راهش مى‏كند . قرآن ، همان ريسمان استوار خدا، و همان پندِ حكيمانه، و همان راه راست است. قرآن ، چيزى است كه اميال [و آراى گوناگون‏] ، آن را به بيراهه نمى‏كشانند، زبان‏ها با آن به اشتباه نمى‏افتند، دانشمندان از آن سير نمى‏گردند، با تكرار بسيار، كهنه نمى‏شود و شگفتى‏هايش پايان نمى‏يابد. قرآن ، همان است كه جنّيان به محض شنيدن آن گفتند: (ما قرآنى شگفت شنيديم كه به راه راست ، ره‏نمون مى‏شود) . هر كس به آن قائل شود ، تصديق مى‏گردد (/ هر كس با آن سخن بگويد ، سخن او تصديق مى‏شود)، و هر كس به آن عمل كند ، پاداش داده مى‏شود، و هر كس با آن داورى كند ، به عدالتْ داورى مى‏كند، و هر كس به آن فرا خواند، به راه راست ره‏نمون مى‏شود". اينها را داشته باش، اى اعور۱!» .

1.«اَعوَر» لقب حارث است و در اين جا ، معناى لغوى آن (كور و نابينا) و مذمّت وى ، مراد نيست .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
38

۲ / ۱۰

جَوامِعُ خَصائِصِهِ المَعنَوِيَّةِ

۷۶۳.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله : القُرآنُ هُدىً مِنَ الضَّلالَةِ ، وتِبيانٌ مِنَ العَمى‏ ، وَاستِقالَةٌ مِنَ العَثرَةِ ، ونورٌ مِنَ الظُّلمَةِ ، وضِياءٌ مِنَ الأَحداثِ ، وعِصمَةٌ مِنَ الهَلَكَةِ ، ورُشدٌ مِنَ الغَوايَةِ ، وبَيانٌ مِنَ الفِتَنِ ، وبَلاغٌ مِنَ الدُّنيا إلَى الآخِرَةِ ، وفيهِ كَمالُ دينِكُم وما عَدَلَ أحَدٌ عَنِ القُرآنِ إلّا إلَى النّارِ .۱

۷۶۴.عنه صلى اللَّه عليه و آله - لِأَنَسِ بنِ مالِكٍ - : يا بُنَيَّ! لا تَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ ، فَإِنَّ القُرآنَ يُحيِي القَلبَ المَيِّتَ ، ويَنهى‏ عَنِ الفَحشاءِ وَالمُنكَرِ وَالبَغيِ ، وبِالقُرآنِ تُسَيَّرُ الجِبالُ .۲

۷۶۵.سنن الترمذي عن الحارث [الأعور] : مَرَرتُ فِي المَسجِدِ ، فَإِذا النّاسُ يَخوضونَ‏۳ فِي الأَحاديثِ ، فَدَخَلتُ عَلى‏ عَلِيٍّ عليه السلام ، فَقُلتُ : يا أميرَالمُؤمِنينَ ، ألا تَرى‏ أنَّ النّاسَ قَد خاضوا فِي الأَحاديثِ ، قالَ: وقَد فَعَلوها؟ قُلتُ: نَعَم .
قالَ: أما إنّي قَد سَمِعتُ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله يَقولُ: ألا إنَّها سَتَكونُ فِتنَةٌ ، فَقُلتُ: مَا المَخرَجُ مِنها يا رَسولَ اللَّهِ؟ قالَ: كِتابُ اللَّهِ ؛ فيهِ نَبَأُ ما كانَ قَبلَكُم ، وخَبَرُ ما بَعدَكُم ، وحُكمُ ما بَينَكُم ، وهُوَ الفَصلُ لَيسَ بِالهَزلِ ، مَن تَرَكَهُ مِن جَبّارٍ قَصَمَهُ اللَّهُ ، ومَنِ ابتَغَى الهُدى‏ في غَيرِهِ أضَلَّهُ اللَّهُ ، وهُوَ حَبلُ اللَّهِ المَتينُ ، وهُوَ الذِّكرُ الحَكيمُ ، وهُوَ الصِّراطُ المُستَقيمُ ، هُوَ الَّذي لا تَزيغُ‏۴ بِهِ الأَهواءُ ، ولا تَلتَبِسُ بِهِ الأَلسِنَةُ ، ولا يَشبَعُ مِنهُ العُلَماءُ ، ولا يَخلُقُ عَلى‏ كَثرَةِ الرَّدِّ ، ولا تَنقَضي عَجائِبُهُ ، هُوَ الَّذي لَم تَنتَهِ الجِنُّ إذ سَمِعَتهُ حَتّى‏ قالوا: «إِنَّا سَمِعْنَا قُرْءَانًا عَجَبًا * يَهْدِى إِلَى الرُّشْدِ»۵ مَن قالَ بِهِ صُدِّقَ ، ومَن عَمِلَ بِهِ اُجِرَ ، ومَن حَكَمَ بِهِ عَدَلَ ، ومَن دَعا إلَيهِ هَدى‏ إلى‏ صِراطٍ مُستَقيمٍ ، خُذها إلَيكَ يا أعوَرُ۶ !

1.الكافي: ج ۲ ص ۶۰۰ ح ۸ عن الإمام الصادق عليه السلام ، تفسير العيّاشي: ج ۱ ص ۵ ح ۸ وفيه «الأحزان» بدل «الأحداث» ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۲۶ ح ۲۸ ؛ المعجم الكبير: ج ۱۸ ص ۹۱ ح ۱۶۵ عن الجارود نحوه .

2.الفردوس: ج ۵ ص ۳۶۸ ح ۸۴۵۹ عن أنس ، كنز العمّال: ج ۲ ص ۲۹۱ ح ۴۰۳۲ عن كثير بن سليم .

3.خاض القوم في الحديث : أي تفاوضوا فيه . والخوض من الكلام : ما فيه الكذب والباطل (لسان العرب : ج ۷ ص ۱۴۷ «خوض») .

4.زاغ عن الطريق : إذا عدل عنه (النهاية : ج ۲ ص ۳۲۴ «زيغ») .

5.الجنّ : ۱ و ۲ .

6.سنن الترمذي: ج ۵ ص ۱۷۲ ح ۲۹۰۶ ، سنن الدارمي: ج ۲ ص ۸۹۳ ح ۳۲۱۱ نحوه ، كنز العمّال: ج ۱ ص ۱۷۵ ح ۸۸۷ ؛ تفسير العيّاشي: ج ۱ ص ۳ ح ۲ ، مجمع البيان: ج ۱ ص ۸۵ كلاهما نحوه ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۲۴ ح ۲۵ وراجع: مسند أبي يعلى: ج ۱ ص ۲۰۹ ح ۳۶۲ وتاريخ بغداد: ج ۸ ص ۳۲۲ الرقم ۴۴۱۶ وحلية الأولياء: ج ۵ ص ۲۵۳ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7411
صفحه از 442
پرینت  ارسال به