203
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۳ / ۵

آنچه در تداوم حفظ قرآن مفيد است‏

الف - يادآورى و مواظبت‏

۱۰۴۵.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: قرآن را پيوسته ، يادآورى كنيد؛ زيرا قرآن از سينه‏هاى اشخاص چنان مى‏گريزد كه چارپايان ، با آن شدّت نمى‏گريزند.

۱۰۴۶.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: كتاب خدا را ياد بگيريد و از آن مواظبت كنيد و آن را با آواز خوش بخوانيد ؛ زيرا - سوگند به آن كه جانم در دست اوست - ، قرآن ، با چنان سرعتى [از ذهن ]مى‏گريزد كه شتران حامله از زانوبند نمى‏گريزند.

۱۰۴۷.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: از اين قرآن ، مواظبت كنيد؛ چرا كه رَمَنده است و از سينه‏هاى اشخاص با چنان سرعتى مى‏گريزد كه شتر از زانوبندش نمى‏گريزد.

۱۰۴۸.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: حكايت حافظ قرآن، حكايت صاحبِ شتر زانوبسته است كه اگر از آن مواظبت كند، نگاهش مى‏دارد و اگر رهايش كند ، مى‏رود.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
202

۳ / ۵

ما يَنفَعُ في دَوامِ حِفظِهِ‏

أ - الاِستِذكارُ والتَّعاهُد

۱۰۴۵.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله : اِستَذكِرُوا القُرآنَ ؛ فَإِنَّهُ أشَدُّ تَفَصِّياً۱مِن صُدورِ الرِّجالِ مِنَ النَّعَمِ .۲

۱۰۴۶.عنه صلى اللَّه عليه و آله : تَعَلَّموا كِتابَ اللَّهِ وتَعاهَدوهُ وتَغَنَّوا بِهِ؛ فَوَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ ، لَهُوَ أشَدُّ تَفَلُّتاً مِنَ المَخاضِ‏۳ فِي العَقلِ .۴

۱۰۴۷.عنه صلى اللَّه عليه و آله : تَعاهَدوا هذَا القُرآنِ فَإِنَّهُ وَحشِيٌّ ، أشَدُّ تَفَصِّياً مِن صُدورِ الرِّجالِ مِنَ الإِبِلِ مِن عَقلِها .۵

۱۰۴۸.عنه صلى اللَّه عليه و آله : إنَّما مَثَُل صاحِبِ القُرآنِ كَمَثَلِ صاحِبِ الإِبِلِ المُعَقَّلَةِ ، إن عاهَدَ عَلَيها أمسَكَها ، وإن أطلَقَها ذَهَبَت .۶

1.أشدُّ تفصِّياً أي : أشدُّ خروجاً ، يقالُ : تفصّيتُ من الأمر : إذا خرجتَ منه وتخلصّت ( النهاية : ج ۳ ص ۴۵۲ «فصا» ) .

2.صحيح البخاري : ج ۴ ص ۱۹۲۱ ح ۴۷۴۴ ، مسند ابن حنبل : ج ۲ ص ۱۰۸ ح ۴۰۲۰ وفيه «تعاهدوا» بدل «استذكروا»، المستدرك على الصحيحين : ج ۱ ص ۷۳۹ ح ۲۰۳۲، السنن الكبرى‏: ج ۲ ص ۵۵۳ ح ۴۰۵۲ ، المعجم الكبير: ج ۹ ص ۱۳۹ ح ۸۶۸۸ كلّها عن عبداللَّه بن مسعود والأربعة الأخيرة نحوه ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۶۱۷ ح ۲۸۴۹ .

3.المخاض : اسم للنوق الحوامل ، وبنت المخاض وابن المخاض : ما دخلَ في السّنةِ الثانية ( النهاية : ج ۴ ص ۳۰۶ «مخضَ» ) .

4.مسند ابن حنبل : ج ۶ ص ۱۲۳ ح ۱۷۳۱۹ ، السنن الكبرى للنسائي : ج ۵ ص ۱۸ ح ۸۰۳۴ ، صحيح ابن حبّان : ج ۱ ص ۳۲۵ ح ۱۱۹ ، المعجم الكبير : ج ۱۷ ص ۲۹۰ ح ۸۰۰ و ص ۲۹۱ ح ۸۰۱ كلّها نحوه ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۵۳۰ ح ۲۳۷۳؛ أعلام الدين : ص ۱۰۰ نحوه .

5.المستدرك على الصحيحين : ج ۱ ص ۷۳۹ ح ۲۰۳۲ ، المعجم الكبير : ج ۱۰ ص ۱۸۹ ح ۱۰۴۱۵ كلاهما عن عبداللَّه بن مسعود ، كنز العمّال : ج ۱ ص‏۶۱۷ ح ۲۸۵۰ ؛ الأمالي للشجري : ج ۱ ص ۷۵ ، مجمع البيان : ج ۱ ص ۷۸ وفيه صدره إلى «وحشيّ» وكلاهما عن ابن مسعود .

6.صحيح البخاري : ج ۴ ص ۱۹۲۱ ح ۴۷۴۳ ، صحيح مسلم : ج ۱ ص ۵۴۳ ح ۲۲۶ ، سنن النسائي : ج ۲ ص ۱۵۴ ، الموطّأ : ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۶ ، سنن ابن ماجة : ج ۲ ص ۱۲۴۳ ح ۳۷۸۳ ، مسند ابن حنبل : ج ۲ ص ۴۴۹ ح ۵۹۳۰ كلّها عن ابن عمر ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۶۰۳ ح ۲۷۵۴ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7285
صفحه از 442
پرینت  ارسال به