امام صادق عليه السلام در روايتى به فوايد اَمثال قرآن اشاره كرده و فرموده است :
أَمثالُ القُرآنِ لَها فَوائِدٌ فَأَنعِمُوا النَّظَرَ وَ تَفَكَّروا فِى مَعانِيها وَ لا تَمُرُّوا بِها... .۱
امثال قران داراى فوايدى است، پس در آن دقت نظر و در معانى آن تفكر كنيد و به گونهاى گذرا بدان ننگريد.
در نقلى، امام سجاد عليه السلام فهم معانى امثال قرآن را از خدا درخواست كرده و براى آن شأنى جليل قائل شده است.۲ در شرح اين مناجات ، صاحب رياض السالكين آورده است كه مراد از امثال قرآن ، آياتى است كه در ذكر احوال گذشتگان و صفات دور و ناآشنا و اخبار و قصص شگفت آمده است.۳
اقسام امثال قرآن
برخى ، امثال قرآن را در دو قسم ظاهره و كامنه دستهبندى كردهاند.۴ امثال ظاهره، امثالىاند كه در آن، واژه «مَثَل» يا حرف تشبيه «ك» به كار رفته است كه از آن جمله اند:
(مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِى اسْتَوْقَدَ نَارًا .۵
آنان (منافقان) مانند كسى هستند كه آتشى بر افروخته تا در بيابان تاريك راه خود را پيدا كند) .
(وَ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَعْمَلُهُمْ كَسَرَابٍ بِقِيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمَْانُ مَآءً حَتَّى إِذَا جَآءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيًْا .۶
كسانى كه كفر ورزيدند، كارهايشان چون سرابى در زمينى هموار است كه تشنه، آن را آبى مىپندارد، تا چون بدان رسد آن را چيزى نيابد).
