379
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

(و براى آنان، آن دو مرد را مَثَل بزن كه به يكى از آنها دو باغ انگور داديم و پيرامون آن دو [ باغ ] را با درختان خرما پوشانديم، و ميان آن دو را كشتزارى قرار داديم. هر يك از اين دو باغ ، محصول خود را [ به موقع ]مى‏داد و از [ صاحبش ] چيزى دريغ نمى‏ورزيد، و ميان آن دو [ باغ ] ، نهرى روان كرده بوديم. و براى او ميوه فراوان بود. پس به رفيقش - در حالى كه با او گفت و گو مى‏كرد - گفت: «مال من از تو بيشتر است و از حيث افراد از تو نيرومندترم» و در حالى كه او به خويشتن ستمكار بود، داخل باغ شد [ و ] گفت: «گمان نمى‏كنم اين نعمت ، هرگز زوال پذيرد و گمان نمى‏كنم كه رستاخيز ، بر پا شود، و اگر هم به سوى پروردگارم باز گردانده شوم ، قطعاً بهتر از اين را در بازگشت، خواهم يافت» . رفيقش - در حالى كه با او گفت و گو مى‏كرد - به او گفت: «آيا به آن كسى كه تو را از خاك، [و] سپس از نطفه آفريد، آن گاه تو را [ به صورت ] مردى در آورد، كافر شدى؟ امّا من [ مى‏گويم: ] اوست خدا، پروردگار من، و هيچ كس را با پروردگارم شريك نمى‏سازم. و چون داخل باغت شدى، چرا نگفتى: "ما شاء اللَّه . نيرويى جز به [ قدرت ] خدا نيست" ؟ اگر مرا از حيث مال و فرزند ، كمتر از خود مى‏بينى، اميد است كه پروردگارم بهتر از باغ تو را به من عطا فرمايد، و بر آن [ باغ تو ] ، آفتى از آسمان بفرستد، تا به زمينى هموار و لغزنده تبديل گردد ، يا آب آن [ در زمين ]فروكش كند تا هرگز نتوانى آن را به دست آورى» . [ پس به او رسيد آنچه بايد برسد ] و [ آفت آسمانى ]ميوه‏هايش را فرا گرفت. پس براى [ از كف دادن ] آنچه در آن [ باغ ] هزينه كرده بود، دست‏هايش را بر هم مى‏زد ، در حالى كه داربست‏هاى آن ، فرو ريخته بود و [ به حسرت ] مى‏گفت: اى كاش هيچ كس را شريك پروردگارم نمى‏ساختم!).

و - مَثَل كافر

(و مَثَل [ دعوت كننده ] كافران ، چون مَثَل كسى است كه حيوانى را كه جز صدا و ندايى [ مبهم، چيزى ]نمى‏شنود ، بانگ مى‏زند. [ آرى، ] كرند، لال اند، كورند ، [ و ] در نمى‏يابند).

(قطعاً بدترين جنبندگان نزد خدا ، كران و لالانى اند كه نمى‏انديشند).

ز - مَثَل مشرك‏

(داستان كسانى كه غير از خدا دوستانى اختيار كرده‏اند، همچون داستان عنكبوت است كه [ با آب دهان خود ، ]خانه‏اى براى خويش ساخته است و در حقيقت - اگر مى‏دانستند - سست‏ترينِ خانه‏ها ، همان خانه عنكبوت است).

(در حالى كه ايمان آورندگانِ خالص به خدا باشيد؛ نه شريك گيرندگان [ براى ] او! و هر كس به خدا شرك ورزد ، چنان است كه گويى از آسمان ، فرو افتاده و مرغان [ شكارى ] او را ربوده‏اند ، يا باد ، او را به جايى دور افكنده است).


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
378

(وَ اضْرِبْ لَهُم مَّثَلاً رَّجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَبٍ وَ حَفَفْنَهُمَا بِنَخْلٍ وَ جَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعًا * كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ ءَاتَتْ أُكُلَهَا وَ لَمْ تَظْلِم مِّنْهُ شَيًْا وَ فَجَّرْنَا خِلَلَهُمَا نَهَرًا * وَ كَانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقَالَ لِصَحِبِهِ وَ هُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنكَ مَالًا وَ أَعَزُّ نَفَرًا * وَ دَخَلَ جَنَّتَهُ وَ هُوَ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ قَالَ مَا أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَذِهِ أَبَدًا * وَ مَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَ لَئِن رُّدِدتُّ إِلَى‏ رَبِّى لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِّنْهَا مُنقَلَبًا * قَالَ لَهُ صَاحِبُهُ وَ هُوَ يُحَاوِرُهُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِى خَلَقَكَ مِن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلاً * لَّكِنَّاْ هُوَ اللَّهُ رَبِّى وَ لَا أُشْرِكُ بِرَبِّى أَحَدًا * وَ لَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ إِن تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنكَ مَالًا وَ وَلَدًا * فَعَسَى‏ رَبِّى أَن يُؤْتِيَنِ خَيْرًا مِّن جَنَّتِكَ وَ يُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًا مِّنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًا زَلَقًا * أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرًا فَلَن تَسْتَطِيعَ لَهُ طَلَبًا * وَ أُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى‏ مَا أَنفَقَ فِيهَا وَهِىَ خَاوِيَةٌ عَلَى‏ عُرُوشِهَا وَ يَقُولُ يَلَيْتَنِى لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّى أَحَدًا) .۱

و - مَثَلُ الكافِرِ

(وَ مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ الَّذِى يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَاءً وَ نِدَاءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْىٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ) .۲

(إِنَّ شَرَّ الدَّوَآبِ‏ّ عِندَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ) .۳

ز - مَثَلُ المُشرِكِ‏

(مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ) .۴

(حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِى بِهِ الرِّيحُ فِى مَكَانٍ سَحِيقٍ) .۵

1.الكهف : ۳۲ - ۴۲ .

2.البقرة : ۱۷۱ .

3.الأنفال : ۲۲ .

4.العنكبوت : ۴۱ .

5.الحجّ : ۳۱ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5295
صفحه از 580
پرینت  ارسال به