309
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۲ / ۳

اندرزهاى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله‏

قرآن‏

(با حكمت و اندرزِ نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به آن [ شيوه‏اى ] كه نيكوتر است ، مجادله نماى. در حقيقت، پروردگار تو به [ حال ] كسى كه از راه او منحرف شده ، داناتر، و او به [ حال ] راه‏يافتگان [ نيز ] داناتر است).

(بگو: من فقط به شما يك اندرز مى‏دهم كه: دو دو و به تنهايى براى خدا به پا خيزيد . سپس بينديشيد كه رفيق شما هيچ گونه ديوانگى ندارد. او براى شما ، جز هشدار دهنده‏اى از عذاب سختى كه در پيش است ، نيست).

حديث‏۱

۱۷۵۳.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: چه شده است كه مى‏بينم دنيا دوستى بر بسيارى از مردم ، چيره آمده است ، تا جايى كه گويى مرگ در اين دنيا براى غير آنان نوشته شده است! ... آيا ماندگانشان از رفتگانشان اندرز نمى‏گيرند؟! اينان نمى‏دانند و هر گونه اندرزى در كتاب خدا را از ياد برده‏اند و خود را از شرّ هر فرجام بدى ، در امان مى‏دانند!

۱۷۵۴.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: در دنيا چنان باش كه گويى غريبه‏اى يا ره‏گذرى هستى، و خودت را از مردگان به شمار آور، و چون صبح خويش را آغاز كردى ، وعده شب به خود مده، و چون شبت را آغاز نمودى ، وعده صبح به خويشتن مده، و از دوران تن‏درستى‏ات براى هنگام بيمارى‏ات بهره گير، و از جوانى‏ات براى پيرى‏ات، و از زندگى‏ات براى مرگت؛ زيرا تو نمى‏دانى كه فردا چه نام خواهى گرفت.

۱۷۵۵.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: اى مردم! گويى مرگ در اين دنيا براى غير ما نوشته شده، و انگار كه حق در آن، بر غير ما واجب گشته است، و گويى مردگانى كه تشييع مى‏شوند ، مسافرانى هستند كه به زودى به سوى ما باز مى‏گردند! خانه‏هاى آنها گورهايشان است، و ميراث آنان را چنان مى‏خوريم كه گويى پس از آنها جاودانه‏ايم. خود را از هر بلاى سخت و بنيادكنى ، ايمن مى‏پنداريم و هر اندرزى را از ياد برده‏ايم! خوشا آن كه عيبش او را از پرداختن به عيب‏هاى مردم، باز دارد، و از مالى كه از راه حلال و غير معصيت به دست آورده است، خرج كند و به بينوايان و مستمندان رحم آورد، و با مردمان فهميده و خردمند بياميزد، و از سنّت ، پيروى كند و از آن به بدعت ، گام ننهد، و زيادىِ مالش را انفاق كند، و زيادىِ گفتارش را نگه دارد! خوشا آن كه نهادش نيكو و سرشتش پاك است!

1.احاديث زير، به عنوان نمونه‏اى از مواعظ غير قرآنىِ پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ارائه شده‏اند .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
308

۲ / ۳

مَواعِظُ النَّبِيِ‏

الكتاب‏

(ادْعُ إِلَى‏ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جَدِلْهُم بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ) .۱

(قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَ حِدَةٍ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثْنَى‏ وَ فُرَ دَى‏ ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْ مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَّكُم بَيْنَ يَدَىْ عَذَابٍ شَدِيدٍ) .۲

الحديث‏۳

۱۷۵۳.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله : ما لي أرى‏ حُبَّ الدُّنيا قَد غَلَبَ عَلى‏ كَثيرٍ مِنَ النّاسِ ؛ حَتّى‏ كَأنَّ المَوتَ في هذِهِ الدّنيا عَلى‏ غَيرِهِم كُتِبَ ! ... أما يَتَّعِظُ آخِرُهُم بِأوَّلِهِم ؟! لَقَد جَهِلوا ونَسوا كُلَّ مَوعِظَةٍ في كِتابِ اللَّهِ ، وأمِنوا شَرَّ كُلِّ عاقِبَةِ سوءٍ !۴

۱۷۵۴.عنه صلى اللَّه عليه و آله : كُن فِي الدُّنيا كَأنَّكَ غَريبٌ أو عابِرُ سَبيلٍ ، وَاعدُد نَفسَكَ فِي المَوتى‏ ، وإذا أصبَحتَ فَلا تُحَدِّث نَفسَكَ بِالمَساءِ ، وإذا أمسَيتَ فَلا تُحَدِّث نَفسَكَ بِالصَّباحِ ، وخُذ مِن صِحَّتِكَ لِسَقَمِكَ ، ومِن شَبابِكَ لِهَرَمِكَ ، ومِن حَياتِكَ لِوَفاتِكَ، فَإِنَّكَ لاتَدري ما اسمُكَ غَداً .۵

۱۷۵۵.عنه صلى اللَّه عليه و آله : أيُّها النّاسُ ، كَأَنَّ المَوتَ فيها على‏ غَيرِنا كُتِبَ ، وكَأَنَّ الحَقَّ فيها عَلى‏ غَيرِنا وَجَبَ ، وكَأَنَّ الَّذي يُشَيَّعُ مِنَ الأمواتِ سَفرٌ عَمّا قَليلٍ إلَينا راجِعونَ ، بُيوتُهُم أجداثُهُم ، ونَأكُلُ تُراثَهُم كَأَ نّا مُخَلَّدونَ بَعدَهُم ، قَد أمِنّا كُلَّ جائِحَةٍ ونَسينا كُلَّ مَوعِظَةٍ ! طوبى‏ لِمَن شَغَلَهُ عَيبُهُ عَن عُيوبِ النّاسِ ، وأنفَقَ مِن مالٍ اكتَسَبَهُ مِن حَلالٍ مِن غَيرِ مَعصِيَةٍ، ورَحِمَ أهلَ الذُّلِّ وَالمَسكَنَةِ ، وخالَطَ أهلَ الفِقهِ وَالحِكمَةِ ، وَاتّبَعَ السُّنَّةَ ولَم يَعدُها إلى‏ بِدعَةٍ ، فَأَنفَقَ الفَضلَ مِن مالِهِ ، وأمسَكَ الفَضلَ مِن قَولِهِ . طوبى‏ لِمَن حَسُنَت سَريرَتُهُ وطَهُرَت خَليقَتُهُ .۶

1.النحل : ۱۲۵ .

2.سبأ : ۴۶ .

3.قد رويناه هذه الأحاديث كنماذج من مواعظ النبي الأعظم صلى اللَّه عليه و آله ممّا لم يذكر في القرآن الكريم.

4.بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۱۲۵ ح ۳۲ .

5.أعلام الدين : ۳۳۹ .

6.كنز العمّال : ح ۴۴۱۷۵ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5379
صفحه از 580
پرینت  ارسال به