227
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۶۶۰.تفسير العيّاشى - به نقل از جابر در باره سخن خداوند: (چرا هر گاه پيامبرى چيزى را كه خوشايند شما نبود، برايتان آورد) - : امام باقر عليه السلام فرمود: اين، مَثَل موسى عليه السلام و پيامبرانِ پس از او و عيسى عليه السلام است كه براى امّت محمّد صلى اللَّه عليه و آله نمونه آورده شده است. خداوند به آنان فرمود: اگر محمّد براى شما آورد (آنچه را كه خوشايندتان نبود، كبر ورزيديد) ، به موالات على. (پس عدّه‏اى) از خاندان محمّد را (تكذيب كرديد و عدّه‏اى را كشتيد) اين است تفسير باطنى آن» .

۱۶۶۱.تفسير العيّاشى - به نقل از جابر - : از امام باقر عليه السلام در باره تفسير اين سخن خداوند : (خداوند مى‏خواهد كه با كلمات خود، حق را ثابت و كافران را ريشه‏كن كند). پرسيدم.
امام باقر عليه السلام فرمود: «تفسير باطنى آن، اين است كه: خداوند اراده دارد؛ زيرا خداوند، آن را اراده كرده، ولى هنوز آن را انجام نداده است . سخن خداوند: (با كلمات خود، حق را ثابت كند) ، يعنى حقّ خاندان محمّد را ثابت كند. سخن خداوند: (با كلمات خود)، فرمود: "كلمات خدا" در باطن، على، همان كلمه باطنى خداست. سخن خداوند: (كافران را ريشه‏كن كند)، آنان بنى اميّه هستند. آنان كافرند و خداوند، ريشه‏شان را مى‏كند.
اين سخن خداوند: (تا حق را ثابت كند)، يعنى حقّ خاندان محمّد را، وقتى قائم عليه السلام قيام مى‏كند، ثابت كند. و سخن او: (و باطل را نابود سازد)، يعنى قائم هر گاه قيام كرد، باطل بنى اميّه را نابود مى‏كند و اين، همان قول خداوند است كه: (تا حق را ثابت و باطل را نابود نمايد، هر چند مجرمان را خوش نيايد)».


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
226

۱۶۶۰.تفسير العيّاشي عن جابر عن الإمام الباقر عليه السلام ، قال : أمّا قَولُهُ : (أَفَكُلَّمَا جَآءَكُمْ رَسُولُ بِمَا لَا تَهْوَى‏ أَنفُسُكُمُ) الآية ، قالَ أبو جَعفَرٍ : ذلِكَ مَثَلُ موسى‏ وَالرُّسُلِ مِن بَعدِهِ و عيسى‏ عليه السلام ، ضَرَبَ لِاُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلى اللَّه عليه و آله مَثلاً ، فَقالَ اللَّهُ لَهُم : فَإِن جاءَكُم مُحَمَّدٌ (بِمَا لَا تَهْوَى‏ أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ) بِمُوالاةِ عَلِيٍّ (فَفَرِيقًا) مِن آلِ مُحَمَّدٍ (كَذَّبْتُمْ وَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ)۱فَذلِكَ تَفسيرُها فِي الباطِنِ‏۲ .

۱۶۶۱.تفسير العيّاشي عن جابر : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلام عَن تَفسيرِ هذِهِ الآيِةِ في قَولِ اللَّهِ : (يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَفِرِينَ)۳ .
قال أبو جَعفَرٍ عليه السلام : تَفسيرُها فِي الباطِنِ يُريدُ اللَّهُ ، فَإِنَّهُ شَي‏ءٌ يُريدُهُ ولَم يَفعَلهُ بَعدُ ، وأمّا قَولُهُ : (يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَتِهِ) فَإِنَّهُ يَعني يُحِقُّ حَقَّ آلِ مُحَمَّدٍ ، وأمّا قَولُهُ : (بِكَلِمَتِهِ) قالَ : كَلِماتُهُ فِي الباطِنِ ، عَلِيٌّ هُوَ كَلِمَةُ اللَّهِ فِي الباطِنِ ، وأمّا قَولُهُ : (وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَفِرِينَ) فَهُم بَنو اُمَيَّةَ ، هُمُ الكافِرونَ يَقطَعُ اللَّهُ دابِرَهُم .
وأمّا قَولُهُ : (لِيُحِقَّ الْحَقَّ) فَإِنَّهُ يَعني لِيُحِقَّ حَقَّ آلِ مُحَمَّدٍ حينَ يَقومُ القائِمُ عليه السلام ، وأمّا قَولُهُ : (وَيُبْطِلَ الْبَطِلَ) يَعنِي القائِمَ ، فَإِذا قامَ يُبطِلَ باطِلَ بني اُمَيَّةَ ، وذلِكَ قَولُهُ : (لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ)۴ .۵

1.البقرة : ۸۷ .

2.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۴۹ ح ۶۸ ، بحار الأنوار : ج ۲۴ ص ۳۰۷ ح ۸ .

3.الأنفال : ۷ .

4.الأنفال : ۸ .

5.تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۵۰ ح‏۲۴، بحار الأنوار : ج ۲۴ ص ۱۷۸ ح ۱۰ وراجع : هذا الكتاب : ص‏۵۴ ح‏۱۴۹۴ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5603
صفحه از 580
پرینت  ارسال به