225
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۶۵۸.تفسير العيّاشى - به نقل از جابر - : از امام باقر عليه السلام در باره اين آيه : (خداوند، گواهى داد كه جز او معبودى نيست، و فرشتگان و صاحبان علم، برپا دارنده عدالت اند. معبودى جز او - كه شكست‏ناپذير و حكيم است - ، نيست) پرسيدم .
امام باقر عليه السلام فرمود: (خداوند، گواهى داد كه معبودى جز او نيست)، يعنى خداوند - تبارك و تعالى - با اين آيه شهادت داد در باره خودش به همان چيزى كه هست. سخن خداوند: (و فرشتگان)، در حقيقت، خداوند به خاطر تسليم بودن فرشتگان در برابر پروردگارشان، آنها را گرامى داشته است و آنان تصديق كردند و شهادت دادند، همان گونه كه خداوند، خود در باره خودش شهادت داده است. و سخن خداوند: (و صاحبان علم، برپا دارنده عدالت اند)، صاحبان علم، پيامبران و اوصيا هستند. آنها برپا دارنده عدالت هستند. قسط، در ظاهر، عدالت است، و عدالت باطنى، امير مؤمنان عليه السلام است» .

۱۶۵۹.تفسير العيّاشى - به نقل از جابر - : از امام باقر عليه السلام در باره اين سخن خداوند: (همين كه آنچه [اوصافش را ]مى‏شناختند، برايشان آمد، به آن كافر شدند) پرسيدم.
فرمود: «تفسير باطنى آن، اين است: (همين كه برايشان آمد آنچه مى‏شناختند) در باره على، (به آن كافر شدند) . پس خداوند در باره آنها فرمود: (لعنت خدا بر كافران!) . امام باقر در اين باره فرمود: «در باطن قرآن، منظور از "كافران"، بنى اميّه هستند».
امام باقر عليه السلام فرمود: «اين آيه، بر پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله اين گونه نازل شد: (چه بسيار بد، خود را فروختند تا كافر شوند به آنچه خداوند نازل كرد) در باره على (از سر ستمكارى) و خداوند در حقّ على فرموده است: (خداوند نازل مى‏كند از فضل خود بر هر يك از بندگانش كه بخواهد) يعنى على. خداوند فرموده است: (سزاوار خشمى افزون بر خشمى شدند) ، يعنى بنى اميّه، (و براى كافران)، يعنى بنى اميّه، (عذاب خوار كننده‏اى است) .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
224

۱۶۵۸.تفسير العيّاشي عن جابر : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلام عَن هذِهِ الآيَةِ : (شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَآ إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلاَئِكَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمَا بِالْقِسْطِ لَآ إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ) .۱
قالَ أبو جَعفَرٍ : (شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَآ إِلَهَ إِلَّا هُوَ) فَإِنَّ اللَّهَ تَبارَكَ وتَعالى‏ يَشهَدُ بِها لِنَفسِهِ وهُوَ كَما قالَ ، فَأَمّا قَولُهُ : (وَالْمَلاَئِكَةُ) فَإِنَّهُ أكرَمَ المَلائِكَةَ بِالتَّسليمِ لِرَبِّهِم ، وصَدَّقوا وشَهِدوا كَما شَهِدَ لِنَفسِهِ ، وأمّا قَولُهُ : (وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمَا بِالْقِسْطِ) فَإِنَّ اُولِي العِلمِ الأَنبياءُ وَالأَوصياءُ ، وهُم قِيامٌ بِالقِسطِ ؛ وَالقِسطُ : هُوَ العَدلُ فِي الظّاهِرِ ، وَالعَدلُ فِي الباطِنِ : أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام‏۲ .

۱۶۵۹.تفسير العيّاشي عن جابر : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلام عَن هذِهِ الآيَةِ ، عَن قَولِ اللَّهِ : (فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِ)۳ قالَ تَفسيرُها فِي الباطِنِ : (لَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ) في عَلِيٍّ (كَفَرُواْ بِهِ) ، فَقالَ اللَّهُ فيهِم : (فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَفِرِينَ) في باطِنِ القُرآنِ ، قالَ أبو جَعفَرٍ فيهِ : يَعني بني اُمَيَّةَ هُمُ الكافِرونَ في باطِنِ القُرآنِ .
قال أبو جَعفَرٍ : نَزَلَت هذِهِ الآيَةُ عَلى‏ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله هكَذا : (بِئْسَمَا اشْتَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ أَن يَكْفُرُواْ بِمَآ أَنزَلَ اللَّهُ) في عليّ (بَغْيًا) وقالَ اللَّهُ في عَلِيٍّ : (أَن يُنَزِّلَ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ عَلَى‏ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِ) يَعني عَلِيّاً ، قالَ اللَّهُ : (فَبَآءُو بِغَضَبٍ عَلَى‏ غَضَبٍ) يَعني بَني اُمَيَّةَ (وَ لِلْكَفِرِينَ) يَعني بَني اُمَيَّةَ (عَذَابٌ مُّهِينٌ)۴ .۵

1.آل عمران : ۱۸ .

2.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۶۵ ح ۱۸ ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۲۰۴ ح ۵۱ .

3.البقرة : ۸۹ .

4.البقرة : ۹۰ .

5.تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۵۰ ح ۷۰ ، بحار الأنوار : ج ۳۱ ص ۶۴۱ ح ۱۵۹ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5754
صفحه از 580
پرینت  ارسال به