205
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۶۳۷.امام صادق عليه السلام - نيز در پاسخ به همين پرسش - : زيرا شما به پيمان خدا وفا نمى‏كنيد . خداوند مى‏فرمايد : (به پيمان من وفا كنيد. به پيمان شما وفا مى‏كنم) . به خدا سوگند، اگر به پيمانتان با خدا وفا مى‏كرديد، خداوند به عهدش با شما وفا مى‏كرد .

۱۶۳۸.امام صادق عليه السلام : هر گاه بنده با نيّتى راست و دلى با اخلاص ، خداوند - تبارك و تعالى - را بخواند و به پيمان خداوند عزّ وجلّ وفا كند، دعايش مستجاب مى‏شود؛ امّا اگر خداوند عزّ وجلّ را بدون نيّت و اخلاص بخواند، دعايش اجابت نمى‏شود . مگر نه اين كه خداوند متعال مى‏فرمايد : (به پيمان من وفا كنيد، به پيمان شما وفا مى‏كنم) ؟ پس كسى كه وفا كند، وفا مى‏بيند .

۱۶۳۹.الكافى - به نقل از نوح بن شعيب - : ابن ابى العوجا، از هشام بن حكم پرسيد: آيا خدا حكيم نيست؟
گفت: چرا . او حكيم‏ترين حكيم‏هاست.
گفت: پس مرا از اين سخن خداى عزّ وجلّ : (هر چه از زنان خوشايندتان است، با دو و سه و چهار تا ازدواج كنيد. پس اگر نگرانيد كه عدالت نورزيد، با يكى [ازدواج كنيد]) آگاه كن. آيا اين فرض نيست؟ گفت: چرا.
گفت: پس مرا از اين سخن خداوند عزّ وجلّ : (و شما هرگز نمى‏توانيد ميان زنان عدالت ورزيد، و اگر تمايلِ شديد [به يكى‏] پيدا كرديد، تمام تمايلتان به يكى نباشد) آگاه كن . كدام حكيم، اين گونه حرف مى‏زند؟
هشام، جوابى نداشت. پس عازم سفر به مدينه شد و خدمت امام صادق عليه السلام رسيد. امام عليه السلام به او فرمود: «اى هشام! در غير زمان حج و عمره به مدينه آمده‏اى؟
گفت: آرى. فدايت گردم! به خاطر امر بسيار مهمّى آمده‏ام. ابن ابى العوجا از من در باره مسئله‏اى پرسيد و من جوابى نداشتم.
فرمود: «آن چيست؟» و هشام ماجرا را باز گفت.
امام صادق عليه السلام به او فرمود: «اين سخن خداوند عزّ وجلّ : (پس هر چه از زنان خوشايندتان است، با دو و سه و چهار نفر تا ازدواج كنيد. پس اگر نگرانيد كه عدالت نورزيد، با يكى)، يعنى عدالت در نفقه؛ امّا اين سخن خداوند، (و شما هرگز نمى‏توانيد ميان زنان عدالت ورزيد، و اگر [به يكى‏] تمايلِ شديد پيدا كرديد، تمايل تمايلتان به يكى نباشد)، يعنى دوست داشتن».
وقتى هشام اين جواب را براى ابن ابى العوجا آورد و به او خبر داد، او گفت: به خدا سوگند، اين از تو نيست!


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
204

۱۶۳۷.الإمام الصادق عليه السلام - أيضاً - : لِأَ نَّكُم لا تَفونَ للَّهِ‏ِ بِعَهدِهِ ، وإنَّ اللَّهَ يَقولُ : (وَ أَوْفُوا بِعَهْدِى أُوفِ بِعَهْدِكُمْ)۱ ، واللَّهِ ، لَو وَفَيتُم للَّهِ‏ِ لَوَفَى اللَّهُ لَكُم .۲

۱۶۳۸.عنه عليه السلام : إنَّ العبدَ إذا دَعا اللَّهَ تَبارَكَ وتَعالى‏ بِنِيَّةٍ صادِقَةٍ وقَلبٍ مُخلِصٍ ، اُستُجيبَ لَهُ بَعدَ وَفائهِ بِعَهدِ اللَّهِ عزّ وجلّ ، وإذا دَعا اللَّهَ عزّ وجلّ لِغَيرِ نِيَّةٍ وإخلاصٍ لَم يُستَجَب لَهُ ، ألَيسَ اللَّهُ تَعالى‏ يَقولُ : (وَ أَوْفُوا بِعَهْدِى أُوفِ بِعَهْدِكُمْ)؟ فَمَن وَفى‏ اُوفِيَ لَه .۳

۱۶۳۹.الكافي عن نوح بن شُعَيب : سَأَلَ ابنُ أبِي العَوجاءِ هِشامَ بنَ الحَكَمِ ، فَقالَ لَهُ : ألَيسَ اللَّهُ حَكيماً؟ قالَ : بَلى‏ وهُوَ أحكَمُ الحاكِمينَ .
قالَ : فَأَخبِرني عَن قَولِهِ عزّ وجلّ : (فَانكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَى‏ وَثُلَثَ وَرُبَعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُواْ فَوَ حِدَةً)۴ ألَيسَ هذا فَرضٌ؟ قالَ : بَلى‏ .
قالَ : فَأَخبِرني عَن قَولِهِ عزّ وجلّ : (وَلَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ الْمَيْلِ)۵ أيُّ حَكيمٍ يَتَكَلَّمُ بِهذا؟
فَلَم يَكُن عِندَهُ جَوابٌ فَرَحَلَ إلَى المَدينَةِ إلى‏ أبي عَبدِاللَّهِ عليه السلام ، فَقالَ : يا هِشامُ ، في غَيرِ وَقتِ حَجٍّ ولا عُمرَةٍ؟ قالَ : نَعَم جُعِلتُ فِداكَ ، لِأَمرٍ أهَمَّني . إنَّ ابنَ أبِي العَوجاءِ سَأَلَني عَن مَسأَلَةٍ لَم يَكُن عِندي فيها شَي‏ءٌ ، قالَ : وما هِيَ؟ قالَ : فَأَخبَرَهُ بِالقِصَّةِ .
فَقالَ لَهُ أبو عَبدِاللَّهِ عليه السلام : أمّا قَولُهُ عزّ وجلّ : (فَانكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَى‏ وَثُلَثَ وَرُبَعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُواْ فَوَ حِدَةً) يَعني فِي النَّفَقَةِ ، وأمّا قَولُهُ : (وَلَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ) يَعني فِي المَوَدَّةِ .
قالَ : فَلَمّا قَدِمَ عَلَيهِ هِشامٌ بِهذَا الجَوابِ وأخبَرَهُ قالَ : وَاللَّهِ ، ما هذا مِن عِندِكَ .۶

1.البقرة : ۴۰ .

2.تفسير القمّي : ج ۱ ص ۴۶ عن جميل ، بحار الأنوار : ج ۹۳ ص ۳۶۸ ح ۳ .

3.الاختصاص : ص ۲۴۲ عن هشام بن سالم ، بحار الأنوار : ج ۹۳ ص ۳۷۹ ح ۲۳ .

4.النساء : ۳ .

5.النساء : ۱۲۹ .

6.الكافي : ج ۵ ص ۳۶۲ ح ۱ ، تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۴۲۰ ح ۱۶۸۳ ، تفسير القمّي : ج ۱ ص ۱۵۵ عن أبي جعفر الأحول ، مجمع البيان : ج ۳ ص ۱۸۵ ، المناقب لابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۲۵۰ والثلاثة الأخيرة نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۷ ص ۲۲۵ ح ۱۳ . راجع : نهج الدعاء : ص ۲۲۱ الفصل الثالث «اجابة الدعاء» .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5709
صفحه از 580
پرینت  ارسال به