183
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۶۱۸.امام صادق عليه السلام : آن اسماعيل كه خداوند عزّ وجلّ در كتاب خود فرموده است : (در اين كتاب از اسماعيل ياد كن . او درست‏وعده و فرستاده‏اى پيامبر بود) ، آن اسماعيل فرزند ابراهيم نيست؛ بلكه پيامبرى از پيامبران است كه خداوند عزّ وجلّ او را به سوى قومش فرستاد و آنها او را گرفتند و پوست سر و رويش را كندند. فرشته‏اى نزد وى آمد و گفت : خداوند، مرا نزد تو فرستاده است . هر دستورى كه مى‏خواهى به من بده. او گفت : «من به آنچه با حسين عليه السلام مى‏شود، اقتدا مى‏كنم» .

۱۶۱۹.امام كاظم عليه السلام - آن گاه كه از ايشان سؤال شد : اصحاب رَس، كه بودند؟ از چه مردمانى بودند؟ و كدام قوم بودند؟ - : دو اصحاب رَس داريم : يك اصحاب رَس - كه آنهايى نيستند كه خداوند در كتاب خود از آنان ياد كرده است - ، مردمانش مردمانى بدوى و دامدار بودند. پس خداوند متعال، صالح پيامبر را به عنوان فرستاده خويش به سوى آنان فرستاد؛ امّا او را كشتند. خداوند، فرستاده ديگرى برايشان فرستاد . او را هم كشتند. اين بار، خداوند، يك فرستاده به همراه يك ولى فرستاد كه آن فرستاده، كشته شد؛ امّا آن ولى، آن قدر جهاد كرد تا سرانجام آن مردم را مجاب نمود... .
و امّا آن اصحاب رَسّى كه خداوند در كتاب خود از آنها ياد كرده، مردمانى بودند كه نهرى به نام رَس داشتند و اين نهر، آب فراوانى داشت ... . اين، نهرى است در منتهى إليه آذربايجان واقع در مرز ارمنستان و آذربايجان. آنان، صليب‏پرست بودند. خداوند، سى پيامبر يك‏جا براى آنان فرستاد كه همگى را كشتند. پس از آن، خداوند، يك پيامبر و همراهش يك ولى به سوى آنان فرستاد كه با آنان جهاد كرد. در آغاز فصل بذرپاشى و كشت، خداوند، ميكائيل را مأمور خشكاندن آب آنان كرد و هيچ چشمه و نهر و آبى باقى نگذاشت و همه را خشك كرد. به ملك الموت نيز دستور داد احشام آنان را از بين برد. به زمين هم دستور داد هر چه شمش طلا يا نقره يا ظرف داشتند، در كام خود فرو برد - كه وقتى قائم عليه السلام ما قيام كند از اينها بهره‏بردارى مى‏كند - . بدين سان، همه آنان از گرسنگى و تشنگى و گريه مُردند و هيچ يك از آنان باقى نماند.
از ميان آنان، عدّه‏اى مخلص بر جاى ماندند و از خدا خواستند كه با مقدارى زراعت و دام و آب، نجاتشان دهد و براى آن كه گرفتار سركشى نشوند، اينها را اندك قرار دهد. خداوند، چون از درستى نيّت‏هايشان آگاه بود، دعايشان را مستجاب نمود. پس از آن، مردم به منزل‏هاى خود باز گشتند و ديدند كه زير و رو شده‏است . خداوند، نهر آنها را دوباره جارى ساخت و آن را بيشتر از مقدارى قرار داد كه خواسته بودند. از آن پس، آن قوم در آشكار و نهان، به طاعت خدا پرداختند، تا آن كه اين مردم از ميان رفتند و پس از آنها نسلى پديد آمد كه در ظاهر از خدا اطاعت مى‏كردند؛ امّا در باطن، نفاق مى‏ورزيدند و مرتكب معاصى گوناگونى مى‏شدند. پس خداوند، كسى را فرستاد كه بى‏محابا دست به كشتار آنان زد و گروه اندكى باقى ماندند كه خداوند بر آنها نيز طاعون را مسلّط ساخت و هيچ يك از آنان باقى نماند و رودخانه و منزل‏هايشان مدّت دويست سال، بى‏صاحب ماند. پس از اين مدّت، خداوند متعال، قومى را آورد كه در اين منزلگاه‏ها سكنا گزيدند و آنان مردمانى درستكار بودند. پس از مدّتى، عدّه‏اى از آنان مرتكب فحشا شدند و مردها به مردها روى آوردند و زن‏ها به زن‏ها. اين بود كه خداوند، صاعقه‏اى بر آنان مسلّط نمود و هيچ يك از اين قوم باقى نماند.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
182

۱۶۱۸.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : إنَّ إسماعيلَ الّذي قالَ اللَّهُ عزّ وجلّ في كِتابهِ : (وَ اذْكُرْ فِى الْكِتَبِ إِسْمَعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَ كَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا)۱ لَم يَكُن إسماعيلَ بنَ إبراهيمَ ، بَل كانَ نَبِيّاً مِنَ الأَنبياءِ بَعَثَهُ اللَّهُ عزّ وجلّ إلى‏ قَومِهِ ، فأخَذوهُ فسَلَخوا فَروَةَ۲ رَأسهِ ووَجهِهِ ، فَأَتاهُ مَلَكٌ فَقالَ : إنَّ اللَّهَ بَعَثَني إلَيكَ فَمُرني بِما شِئتَ ، فَقالَ : لِي اُسوَةٌ بِما يُصنَعُ بِالحُسَينِ عليه السلام .۳

۱۶۱۹.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام - لَمّا سُئلَ عن أصحابِ الرَّسِّ : مَن هُم ، ومِمَّن هُم ، وأيَّ قَومٍ كانوا ؟ - : كانا رَسَّينِ : أمّا أحَدُهُما فَلَيسَ الَّذي ذَكَرَهُ اللَّهُ في كِتابِهِ ، كانَ أهلُهُ أهلَ بَدوٍ وأصحابَ شاةٍ وغَنَمٍ ، فَبَعَثَ اللَّهُ تَعالى‏ إلَيهِم صالِحاً النَّبِيَّ رَسولاً فَقَتَلوهُ ، وبَعَثَ إلَيهِم رَسولاً آخَرَ فَقَتَلوهُ ، ثُمَّ بَعَثَ إلَيهِم رَسولاً آخَرَ وعَضَدَهُ بِوَليٍّ فَقُتِلَ الرَّسولُ ، وجاهَدَ الوَلِيُّ حَتّى‏ أفحَمَهُم ... .
وأمَّا الَّذينَ ذَكرَهُمُ اللَّهُ في كِتابِهِ فَهُم قَومٌ كانَ لَهُم نَهرٌ يُدعَى الرَّسَّ ، وكانَ فيها مِياهٌ كَثيرَةٌ... . هُوَ نَهرٌ بِمُنقَطَعِ آذَربيجانَ ، وهُو بَينَ حَدِّ أرمينِيَةَ وآذَربَيجانَ ، وكانوا يَعبُدونَ الصُّلبانَ ، فَبَعَثَ اللَّهُ إلَيهِم ثَلاثينَ نَبِيّاً في مَشهَدٍ واحِدٍ فَقَتَلوهُم جَميعاً ، فَبَعَثَ اللَّهُ إلَيهِم نَبِيّاً وبَعَثَ مَعَهُ وَلِيّاً فَجاهَدَهُم ، وبَعَثَ اللَّهُ ميكائيلَ في أوانِ وُقوعِ الحَبِّ وَالزَّرعِ فَأَنضَبَ ماءَهُم ، فلَم يَدَع عَيناً ولا نَهراً ولا ماءً إلّا أيبَسَهُ ، وأمَرَ مَلَكَ المَوتِ فَأَماتَ مَواشِيَهُم ، وأمَرَ اللَّهُ الأَرضَ فَابتَلَعَت ما كانَ لَهُم مِن تِبرٍ أو فِضَّةٍ أو آنِيَةٍ - فَهُوَ لِقائِمِنا عليه السلام إذا قامَ - فَماتوا كُلُّهُم جوعاً وعَطَشاً وبُكاءً ، فلَم يَبقَ مِنهُم باقِيَةٌ .
وبَقِيَ مِنهُم قَومٌ مُخلِصونَ ، فدَعَوُا اللَّهَ أن يُنجِيَهُم بِزَرعٍ وماشِيَةٍ وماءٍ ، ويَجعَلَهُ قَليلاً لِئلَّا يَطغَوا ، فَأَجابَهُمُ اللَّهُ إلى‏ ذلكَ لِما عَلِمَ مِن صِدقِ نِيّاتِهِم ، ثُمَّ عادَ القَومُ إلى‏ مَنازِلِهِم ، فَوَجَدوها قَد صارَت أعلاها أسفَلَها ، وأطلَقَ اللَّهُ لَهُم نَهرَهُم ، وزادَهُم فيهِ عَلى‏ ما سَأَلوا ، فَقامُوا عَلَى الظّاهِرِ وَالباطِنِ في طاعَةِ اللَّهِ .
حتّى‏ مَضى‏ اُولئكَ القَومُ وحَدَثَ نَسلٌ بَعدَ ذلكَ أطاعُوا اللَّهَ فِي الظّاهِرِ ونافَقوهُ فِي الباطِنِ ، وعَصَوا بِأَشياءَ شَتّى‏ ، فَبَعَثَ اللَّهُ مَن أسرَعَ فيهِمُ القَتلَ ، فَبَقِيَت شِرذِمَةٌ مِنهُم فَسَلَّطَ اللَّهُ علَيهِمُ الطّاعونَ ، فلَم يَبقَ مِنهُم أحَدٌ وبَقِيَ نَهرُهُم ومَنازِلُهُم مِئَتَي عامٍ لا يَسكُنُها أحَدٌ ، ثُمّ أتَى اللَّهُ تَعالى‏ بِقَومٍ بَعدَ ذلِكَ فَنَزَلوها وكانوا صالِحينَ ، ثُمّ أحدَثَ قَومٌ مِنهُم فاحِشَةً وَاشتَغَلَ الرِّجالُ بِالرَّجالِ وَالنِّساءُ بِالنِّساءِ ، فَسَلَّطَ اللَّهُ علَيهِم صاعِقَةً فلَم يَبقَ مِنهُم باقِيَةٌ .۴

1.مريم : ۵۴ .

2.الفروة : جلدة الرأس (القاموس المحيط : ج ۴ ص ۳۷۳ «فرو») .

3.علل الشرائع : ص ۷۷ ح ۲ ، كامل الزيارات : ص ۱۳۷ ح ۱۶۱ و ص ۱۳۹ ح ۱۶۴ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۳۸۸ ح ۲ .

4.قصص الأنبياء للراوندي : ص ۹۶ ح ۸۹ ، بحار الأنوار : ج ۱۱ ص ۳۸۷ ح ۱۳ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5784
صفحه از 580
پرینت  ارسال به