13
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۴۴۸.امام باقر عليه السلام: آيات نسخ شده ، از شمار آيات متشابه اند و آيات محكم ، از جمله آيات نسخ كننده اند.

۱۴۴۹.امام صادق عليه السلام - در پاسخ پرسشى در باره آيه ناسخ و منسوخ و آيه محكم و متشابه - : ناسخ ، آيه‏اى است كه [حكمش ]همچنان بر جاست، و منسوخ ، آن آيه‏اى است كه [زمان حكمش ]گذشته است. محكم ، آن است كه بِدان عمل مى‏شود و متشابه ، آن است كه پاره‏اى از آن با پاره ديگرش شبيه است.

۱۴۵۰.امام صادق عليه السلام - در پاسخ پرسشى در باره آيه ناسخ و منسوخ و آيه محكم و متشابه - : ناسخ، آيه‏اى است كه [حكمش ]همچنان بر جاست و به آن عمل مى‏شود . منسوخ ، آيه‏اى است كه قبلاً به آن عمل مى‏شده ؛ ولى بعداً آيه‏اى كه آن را نسخ كرده ، آمده است، و متشابه ، آيه‏اى است كه بر ناآگاه از آن، مشتبه مى‏شود.

۱۴۵۱.امام صادق عليه السلام: قرآن، [آياتِ‏] محكم دارد و [آياتِ‏] متشابه. به محكمِ آن ، ايمان داريم و بِدان عمل مى‏كنيم، و به متشابه ايمان داريم ؛ ولى آن را به كار نمى‏بنديم. اين ، همان سخن خداست كه: (امّا كسانى كه در دل‏هايشان انحراف است ، براى فتنه‏جويى و طلب تأويل آن [ به دلخواه خود ] ، از متشابه آن پيروى مى‏كنند، با آن كه تأويلش را جز خدا و ريشه‏داران در دانش ، كسى نمى‏داند ؛ [ همانان كه ] مى‏گويند: «ما بِدان ايمان آورديم . همه‏[ ى آيات ، چه محكم و چه متشابه ] ، از جانب پروردگار ماست») . ريشه‏داران در دانش ، همان خاندان محمّدند .

۱۴۵۲.الكافى - به نقل از ابن سنان يا غير او ، از كسى كه نامش را برد - : از امام صادق عليه السلام در باره قرآن و فرقان پرسيدم كه : آيا اينها دو چيزند ، يا يك چيز؟
فرمود: «قرآن ، كلّ كتاب است و فرقان ، آيات محكم است كه عمل كردن به آنها واجب است» .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
12

۱۴۴۸.الإمام الباقر عليه السلام : المَنسوخاتُ مِنَ المُتَشابِهاتِ ، وَالمُحكَماتُ مِنَ النّاسِخاتِ .۱

۱۴۴۹.الإمام الصادق عليه السلام - لَمّا سُئِلَ عَنِ النّاسِخِ وَالمَنسوخِ وَالمُحكَمِ وَالمُتَشابِهِ - : النّاسِخُ الثّابِتُ ، وَالمَنسوخُ ما مَضى‏ ، وَالمُحكَمُ ما يُعمَلُ بِهِ ، وَالمُتَشابِهُ الَّذي يُشبِهُ بَعضُهُ بَعضاً .۲

۱۴۵۰.عنه عليه السلام - لَمّا سُئِلَ عَنِ النّاسِخِ وَالمَنسوخِ وَالمُحكَمِ وَالمُتَشابِهِ - : النّاسِخُ الثّابِتُ المَعمولُ بِهِ وَالمَنسوخُ ما قَد كانَ يُعمَلُ بِهِ ثُمَّ جاءَ ما نَسَخَهُ ، وَالمُتَشابِهُ مَا اشتَبَهَ عَلى‏ جاهِلِهِ .۳

۱۴۵۱.عنه عليه السلام : إنَّ القُرآنَ مُحكَمٌ ومُتَشابِهٌ ، فَأَمّا المُحكَمُ فَنُؤمِنُ بِهِ ونَعمَلُ بِهِ ونَدينُ بِهِ ، وأمَّا المُتَشابِهِ فَنُؤمِنُ بِهِ ولا نَعمَلُ بِهِ ، هُوَ قَولُ اللَّهِ : (فَأَمَّا الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَبَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا) وَالرّاسِخونُ فِي العِلمِ هُم آلُ مُحَمَّدٍ .۴

۱۴۵۲.الكافي عن ابن سنان أو عن غيره عمّن ذكره : سَأَلتُ أبا عَبدِ اللَّهِ عليه السلام عَنِ القُرآنِ وَالفُرقانِ: أهُما شَيئانِ أم شَي‏ءٌ واحِدٌ؟ فَقالَ عليه السلام: القُرآنُ جُملَةُ الكِتابِ ، وَالفُرقانُ المُحكَمُ الواجِبُ العَمَلُ بِهِ .۵

1.الكافي: ج ۲ ص ۲۸ ح ۱ عن محمّد بن سالم ، بحار الأنوار: ج ۶۹ ص ۸۵ ح ۳۰ .

2.تفسير العيّاشي: ج ۱ ص ۱۰ ح ۱ ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۳۸۳ ح ۱۹ .

3.تفسير العيّاشي: ج ۱ ص ۱۱ ح ۷ عن مسعدة بن صدقة ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۳۸۳ ح ۲۲ .

4.تفسير العيّاشي: ج ۱ ص ۱۶۲ ح ۴ وص ۱۱ ح ۶ وفيه صدره إلى «لا نعمل به» وكلاهما عن أبي بصير ، الاُصول الستّة عشر : ص ۶۶ عن جابر ، بصائر الدرجات: ص ۲۰۳ ح ۳ عن وهب بن حفص وليس فيهما ذيله ، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۳۸ ح ۲۹ .

5.الكافي: ج ۲ ص ۶۳۰ ح ۱۱ ، معاني الأخبار : ص ۱۹۰ ح ۱ ، تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۸۰ ح ۱۸۵ وص ۹ ح ۲ عن عبداللَّه بن سنان نحوه ، مجمع البيان: ج ۲ ص ۴۹۷ وفيه ذيله من «القرآن جملة الكتاب...» ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۱۵ ح ۱۰ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5774
صفحه از 580
پرینت  ارسال به