۱۴۴۵.تنبيه الغافلين: پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود : «اى مردم! خداوند در قرآن استوار خود ، آنچه را برايتان حلال شمرده و آنچه را بر شما حرام ساخته، و آنچه را كه انجام مى‏دهيد و آنچه را كه از آن خوددارى مى‏كنيد ، برايتان بيان فرموده است . پس حلال آن را حلال شماريد، و حرامش را حرام بداريد، و به متشابه آن ، ايمان داشته باشيد، و به محكماتش عمل كنيد، و از مثال‏هايش عبرت بگيريد» . ايشان سپس سرش را به طرف آسمان ، بلند كرد و گفت: «بار خدايا! آيا ابلاغ كردم؟ پس گواه باش» .

۱۴۴۶.امام على عليه السلام - در سخنانى كه در آن از قرآن كريم ، ياد مى‏كند - : كتابِ پروردگارتان را در ميان شما بر جاى نهاد كه بيانگر حلال و حرام او، و واجبات و مستحبّاتش، و ناسخ و منسوخش، و رخصت‏ها^۱و فرمان‏هايش، و خاص و عامّش ، و پندها و مَثَل‏هايش ، و مطلق و مقيّدش، و محكم و متشابهش است. مجملاتش را [خود ، ]توضيح مى‏دهد، و پيچيده‏هايش را روشن مى‏سازد. دانستن برخى از مطالب آن (قرآن) بر بندگان ، وظيفه است، و به دانستن برخى ديگر [مانند حروف آغازين سوره‏ها ]ملزم نيستند . برخى احكام هستند كه وجوب آنها در كتاب (قرآن) بيان شده ؛ ولى منسوخ شدن آن از سنّت [پيامبر صلى اللَّه عليه و آله‏] ، معلوم مى‏شود، و برخى از كارها هستند كه انجام دادن آنها در سنّت ، واجب گشته ؛ امّا در كتاب ، تركشان مُجاز شمرده شده است، و برخى احكام هستند كه در زمان خاصّ خود ، واجب بوده ؛ ولى بعدها [وجوب آنها ]برداشته شده است. [قرآن‏] حرام‏ها و [گناهان‏] را دو دسته كرده است: بزرگ - كه بر آنها وعده آتش داده - و كوچك - كه آمرزش خود را براى آنها اختصاص داده است - . همچنين امورى هست كه حدّ اقلِ آن پذيرفته است و حدّ اكثر آن هم مُجاز است .^۲

۱۴۴۷.امام على عليه السلام: مردم در [آيات‏] متشابه ، به هلاكت افتادند ؛ چون بر معناى آن [آيات‏] ، واقف نگشتند و حقيقت آن را نشناختند . از اين رو، با آراى شخصى خود ، آن را تأويل كردند و بدين سان ، خود را از رجوع به اوصيا و پرسيدن از آنها بى‏نياز دانستند و سخن پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله را پشت سرشان انداختند.
و قسم دوم از آنچه گفتم، [آيات‏] محكم اند ، كه تأويل آنها همان تنزيلشان است، مانند : حلال دانستن آنچه خداوند سبحان در كتابش حلال شمرده، و حرام دانستن آنچه حرام كرده است، از (انواع) خوردنى‏ها و نوشيدنى‏ها و ازدواج‏ها.

۱۴۴۵.تنبيه الغافلين عن رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله : أيُّهَا النّاسُ! قَد بَيَّنَ اللَّهُ لَكُم في مُحكَمِ تَنزيلِهِ ما أحَلَّ لَكُم ، وما حَرَّمَ عَلَيكُم ، وما تَأتونَ وما تَتَّقونَ ، فَأَحِلّوا حَلالَهُ ، وحَرِّموا حَرامَهُ ، وآمِنوا بِمُتَشابِهِهِ ، وَاعمَلوا بِمُحكَمِهِ وَاعتَبِروا بِأَمثالِهِ ، ثُمَّ رَفَعَ رَأسَهُ إلَى السَّماءِ ، فَقالَ: اللَّهُمَّ هَل بَلَّغتُ فَاشهَد .^۱

۱۴۴۶.الإمام عليّ عليه السلام - مِن خُطبَةٍ لَهُ يَذكُرُ فيها القُرآنَ الكَريمَ - : كِتابَ رَبِّكم فيكُم: مُبَيِّناً حَلالَهُ وحَرامَهُ ، وفَرائِضَهُ وفَضائِلَهُ‏^۲ وناسِخَهُ ومَنسوخَهُ ، ورُخَصَهُ‏^۳ وعَزائِمَهُ ، وخاصَّهُ وعامَّهُ ، وعِبَرَهُ وأمثالَهُ ، ومُرسَلَهُ ومَحدودَهُ ، ومُحكَمَهُ ومُتَشابِهَهُ ، مُفَسِّراً مُجمَلَهُ ، مُبَيِّناً غَوامِضَهُ ، بَينَ مَأخوذٍ ميثاقُ عِلمِهِ ، ومُوَسَّعٍ عَلَى العِبادِ في جَهلِهِ ، وبَينَ مُثبَتٍ فِي الكِتابِ فَرضُهُ ، ومَعلومٍ فِي السُّنَّةِ نَسخُهُ ، وواجِبٍ فِي السُّنَّةِ أخذُهُ ومُرَخَّصٍ فِي الكِتابِ تَركُهُ ، وبَينَ واجِبٍ بِوَقتِهِ ، وزائِلٍ في مُستَقبَلِهِ ، ومُبايَنٌ بَينَ مَحارِمِهِ مِن كَبيرٍ أوعَدَ عَلَيهِ نيرانَهُ ، أو صغيرٍ أرصَدَ لَهُ غُفرانَهُ ، وبَينَ مَقبولٍ في أدناهُ ، مُوَسَّعٍ‏^۴ في أقصاهُ .^۵

۱۴۴۷.عنه عليه السلام : إنَّما هَلَكَ النّاسُ فِي المُتَشابِهِ لِأَنَّهُم لَم يَقِفوا عَلى‏ مَعناهُ ولَم يَعرِفوا حَقيقَتَهُ ، فَوَضَعوا لَهُ تَأويلاتٍ مِن عِندِ أنفُسِهِم بِآرائِهِم وَاستَغنَوا بِذلِكَ عَن مَسأَلَةِ الأَوصِياءِ ، ونَبَذوا قَولَ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله وَراءَ ظُهورِهِم ، وَالمُحكَمُ مِمّا ذَكَرتُهُ فِي الأَقسامِ مِمّا تَأويلُهُ في تَنزيلِهِ ، مِن تَحليلِ ما أحَلَّ اللَّهُ سُبحانَهُ في كِتابِهِ ، وتَحريمِ ما حَرَّمَ اللَّهُ مِنَ المَآكِلِ وَالمَشارِبِ وَالمَناكِحِ .^۶