داستانهاى كليله و دمنه. مختلطه ، امثالى هستند كه در آن، انسان، حيوانات و جمادات در گفتار و كردار دخالت دارند؛ مانند داستان سليمان و مور.۱
مَثَل در قرآن
مثل در قرآن، در معانى متعددى به كار رفته است؛۲ گاه به معناى سرگذشت و رخدادهاى پيشينيان آمده است؛ مانند:
(أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِكُم .۳
آيا پنداشتيد كه داخل بهشت مىشويد، حال آن كه هنوز مانند آنچه بر سر پيشينيانِ شما آمد، بر سر شما نيامده است).
گاه به معناى عبرت و مايه عبرت؛ مانند:
(فَجَعَلْنَهُمْ سَلَفًا وَ مَثَلاً لِّلْأَخِرِينَ .۴
و آنها را پيشگامان در عذاب و عبرتى براى آيندگان قرار داديم) .
در مواردى نيز به معناى الگو و نمونه به كار رفته است؛ مانند:
(ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَلِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيًْا وَ قِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّ خِلِينَ .۵ خداوند براى كسانى كه كفر ورزيدهاند، زن نوح و زن لوط را مثل آورده كه آن دو در نكاح دو بنده از بندگان شايسته ما بودند و به آن ها خيانت كردند و كارى از دست شوهران آنها در برابر خدا ساخته نبود، و گفته شد با داخلشوندگان ، داخل آتش شويد).
