375
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۴ / ۳

نمونه‏هايى از مَثَل‏هاى قرآن‏

الف - مَثَل نور خدا

(خدا نور آسمان‏ها و زمين است. مَثَلِ نور او ، چون چراغدانى است كه در آن ، چراغى، و آن چراغ ، در شيشه‏اى است. آن شيشه ، گويى اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى، افروخته مى‏شود. نزديك است كه روغنش - هر چند بِدان آتشى نرسيده باشد - روشنى بخشد. روشنى بر روى روشنى است. خدا هر كه را بخواهد ، با نور خويش هدايت مى‏كند، و اين مَثَل‏ها را خدا براى مردم مى‏زند و خدا به هر چيزى داناست) .

ب - مَثَل ياران پيامبر صلى اللَّه عليه و آله‏

(محمّد صلى اللَّه عليه و آله پيامبر خداست و كسانى كه با اويند، بر كافران، سختگير [ و ] با همديگر مهربان اند. آنان را در ركوع و سجود مى‏بينى. فضل و خشنودى خدا را خواستارند. علامتِ [ مشخصّه ] آنان بر اثر سجود ، در چهره‏هايشان است. اين صفت ايشان است در تورات، و مَثَلِ آنها در انجيل ، چون كشته‏اى است كه جوانه خود را بر مى‏آورد و آن را مايه مى‏دهد تا ستبر شود و بر ساقه‏هاى خود بايستد و دهقانان را به شگفت آورد، تا از [ انبوهىِ ] آنان [ خدا ]كافران را به خشم در اندازد. خدا به كسانى از آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند، آمرزش و پاداش بزرگى وعده داده است).

ج - مَثَل حق و باطل‏

([ همو كه ] از آسمان، آبى فرو فرستاد. پس رودخانه‏هايى به اندازه گنجايش خود ، روان شدند، و سيل، كفى بلند روى خود برداشت، و از آنچه براى به دست آوردن زينتى يا كالايى، در آتش مى‏گدازند هم ، نظير آن ، كفى بر مى‏آيد. خداوند، حق و باطل را چنين مَثَل مى‏زند. امّا كف، بيرون مى‏افتد و از ميان مى‏رود ؛ ولى آنچه به مردم سود مى‏رساند ، در زمين [ باقى ] مى‏ماند. خداوند ، مَثَل‏ها را چنين مى‏زند).


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
374

۴ / ۳

نَماذِجُ مِن أمثالِ القُرآنِ‏

أ - مَثَلُ نورِ اللَّهِ‏

(اللَّهُ نُورُ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَوةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِى زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّىٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَرَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَ لَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِى‏ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى‏ نُورٍ يَهْدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَلَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِ‏ّ شَىْ‏ءٍ عَلِيمٌ) .۱

ب - مَثَلُ أصحابِ النَّبِيِ‏

(مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَ نًا سِيمَاهُمْ فِى وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَ لِكَ مَثَلُهُمْ فِى التَّوْرَاةِ وَ مَثَلُهُمْ فِى الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطَْهُ فََازَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى‏ عَلَى‏ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَ أَجْرًا عَظِيمًا) .۲

ج - مَثَلُ الحَقِّ وَالباطِلِ‏

(أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةُ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَّابِيًا وَ مِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِى النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ كَذَ لِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَ الْبَطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِى الْأَرْضِ كَذَ لِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ) .۳

1.النور : ۳۵ .

2.الفتح : ۲۹ .

3.الرعد : ۱۷ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5798
صفحه از 580
پرینت  ارسال به