283
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱ / ۳

نمونه‏هايى از برهان‏هاى قرآن در توحيد

الف - برهان فطرت‏

قرآن‏

(آيا خبرِ كسانى كه پيش از شما بودند ، [يعنى‏] قوم نوح و عاد و ثمود، و آنان كه پس از ايشان بودند [ و ] كسى جز خدا از آنان آگاهى ندارد، به شما نرسيده است؟ فرستادگانشان دلايل آشكار برايشان آوردند ؛ ولى آنان دست‏هايشان را [ به نشانه اعتراض ] بر دهان‏هايشان نهادند و گفتند: ما به آنچه شما بِدان مأموريت داريد ، كافريم و از آنچه ما را بِدان مى‏خوانيد ، سخت در شكّيم . پيامبرانشان گفتند: «مگر در باره خدا ، پديدآورنده آسمان‏ها و زمين ، ترديدى هست؟ او شما را دعوت مى‏كند تا پاره‏اى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و تا زمان معيّنى شما را مهلت دهد» . گفتند: شما جز بشرى مانند ما نيستيد. مى‏خواهيد ما را از آنچه پدرانمان مى‏پرستيدند ، باز داريد. پس براى ما حجّتى آشكار بياوريد) .

(پس با گرايش تمام به حق، روى خود را به سوى اين دين نما، با همان سرشتى كه خدا مردم را بر آن ، سرشته است. آفرينش خداى ، تغييرناپذير است . اين است همان دين پايدار ؛ ولى بيشتر مردم نمى‏دانند).

(گروندگان خالص (حنيف) به خدا باشيد ، نه شريك گيرندگان براى او).

(و اگر از ايشان بپرسى: «چه كسى آسمان‏ها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را [ چنين ] رام كرده است؟» ، حتماً خواهند گفت : اللَّه . پس چگونه [ از حق ] باز گردانيده مى‏شوند؟).

(و اگر از ايشان بپرسى : «چه كسى آسمان‏ها و زمين را آفريده است؟» ، قطعاً خواهند گفت: تواناى دانا آنها را آفريده است).

حديث‏

۱۷۲۴.الكافى - به نقل از زراره - : از امام باقر عليه السلام در باره آيه (گروندگان خالص (حنيف) براى خدا باشيد و به او شرك نورزيد) پرسيدم .
فرمود: «آيين حنيف (يكتاپرستى) ، برخاسته از سرشت (فطرت) است كه خداوند ، مردم را بر آن ، آفريده است (و آفرينش خدا تغييرناپذير است)» . [آن گاه‏] فرمود: «خدا مردم را بر شناخت خود ، سرشته است» .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
282

۱ / ۳

نَماذِجُ مِن بَراهينِ القُرآنِ فِي التَّوحيدِ

أ - بُرهانُ الفِطرَةِ

الكتاب‏

(أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُاْ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ لَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا اللَّهُ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَتِ فَرَدُّواْ أَيْدِيَهُمْ فِى أَفْوَ هِهِمْ وَ قَالُواْ إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ وَ إِنَّا لَفِى شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ * قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِى اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ إِلَى‏ أَجَلٍ مُّسَمًّى قَالُواْ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ ءَابَاؤُنَا فَأْتُونَا بِسُلْطَنٍ مُّبِينٍ) .۱

(فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِى فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَ لِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ) .۲

(حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ) .۳

(وَ لَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضَ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى‏ يُؤْفَكُونَ) .۴

(وَ لَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ) .۵

الحديث‏

۱۷۲۴.الكافي عن زرارة عن الإمام الباقر عليه السلام ، قال : سَأَلتُهُ عليه السلام عَن قَولِ اللَّهِ عزّ وجلّ : (حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ) ؟
قالَ عليه السلام : الحَنيفِيَّةُ مِنَ الفِطرَةِ الَّتي فَطَرَ اللَّهُ النّاسَ عَلَيها (لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ) قال : فَطَرَهُم عَلَى المَعرِفَةِ بِهِ .۶

1.إبراهيم: ۹ و ۱۰ .

2.الروم: ۳۰ .

3.الحجّ: ۳۱ .

4.العنكبوت: ۶۱ .

5.الزخرف: ۹ .

6.الكافي: ج ۲ ص ۱۲ ح ۴، التوحيد: ص ۳۳۰ ح ۹ ، مختصر بصائر الدرجات: ص ۱۶۰ وفيهما «هي الفطرة» بدل «من الفطرة» ، بحار الأنوار : ج ۶۷ ص ۱۳۵ ح ۷ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5657
صفحه از 580
پرینت  ارسال به